Morgunblaðið - 09.10.2012, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. OKTÓBER 2012
Þar sem gæðagleraugu kosta minna
ReykjavíkuRveguR 22 • S. 565 5970 • SjonaRholl.iS
SJÓNARHÓLL
gleraugu á verði fyrir ALLA
Mikið úrval umgjarða•
fisléttar og sterkar•
flott hönnun•
litríkar•
Margverðlaunuð
frönsk gæðagler
verð uMgjarða
4.900
9.900
14.900
19.900
24.900
Franski rithöfundurinn Michel Hou-
ellebecq er staddur hér á landi í tilefni
af útkomu bókar sinnar Kortið og land-
ið í íslenskri þýðingu Friðriks Rafns-
sonar. Houellebecq tekur þátt í
höfundakvöldi á
Café Sólon nk.
fimmtudag kl. 20.
Kvöldið hefst á því
að Friðrik Rafns-
son kynnir Michel
Houellebecq stutt-
lega og í framhald-
inu ræðast þeir við
um bókina og höf-
undarverkið á
frönsku, en Torfi
Tulinius túlkar
jafnóðum. Síðan
munu Houellebecq
og Friðrik lesa
stuttan kafla úr
bókinni. Því næst
munu Houellebecq
og Hallgrímur
Hallgrímsson lesa
ljóð þess fyrr-
nefnda, en Hall-
grímur hefur þýtt nokkur ljóð eftir
hann og mun lesa á íslensku og Hou-
ellebecq á frönsku. Að því loknu verður
opnað fyrir spurningar úr sal.
Kortið og landið fjallar um myndlist-
armanninn Jed Martin, sem er einfari í
listheimi Parísarborgar, en verður
þekktur fyrir sérstæðar ljósmyndir af
Michelin-landakortum. Þegar hann
áratug síðar undirbýr sýningu á stórum
málverkum af vinnandi fólki ákveður
listaverkasalinn hans að fá rithöfundinn
fræga, Michel Houellebecq, til að skrifa
grein í sýningarskrána. Í staðinn málar
Jed Martin mynd af honum. Sýningin
slær í gegn og málverkin seljast fyrir
óheyrilegar upphæðir. En Jed Martin
bregður í brún þegar lögreglan hefur
samband við hann vegna óhugnanlegs
morðmáls.
Bókin þykir sameina á snilldarlegan
hátt glæpasögu, örlagasögu ein-
staklings, lýsingu á sambandi föður og
sonar og hárbeitta greiningu á þróun
listheims og samfélags á 21. öld. Árið
2010 hlaut hún Concourt-verðlaunin,
sem eru helstu bókmenntaverðlaun
Frakklands. Þess má geta að bókin
verður til sölu á höfundakvöldinu og
hægt verður að fá áritun hjá skáldinu.
Höfunda-
kvöld með
Houellebecq
Michel
Houellebecq
Kortið og landið
Einar Falur Ingólfsson
Efi@mbl.is
Poppstjarnan Lady Gaga er einn fimm al-
þjóðlegra friðar- og aðgerðarsinna sem Yoko Ono
veitir í dag viðurkenningu úr LennonOno-
friðarsjóðnum. Er þetta í fjórða sinn sem athöfnin
fer fram hér á landi, en viðurkenningarnar veitir
Ono á fæðingardegi John Lennons. Aðrir sem
hljóta viðurkenningu að þessu sinni eru Rachel
Corrie, John Perkins, Christopher Hitchens og
róttæku femínistarnir í Pussy Riot.
Rachel Corrie lést 23 ára gömul árið 2003 þegar
jarðýta ísraelska hersins ók yfir hana er hún
reyndi með friðsamlegum hætti að stöðva eyði-
leggingu á heimili palestínskrar fjölskyldu. For-
eldrar Corrie taka við viðurkenningunni fyrir
hönd samtaka sem hafa verið stofnuð til að berj-
ast fyrir hugsjónum hennar.
Christopher Hitcens lést fyrir skömmu en hann
var áhrifamikill og umdeildur rithöfundur og
blaðamaður sem skrifaði fyrir marga fréttamiðla,
auk þess að vera höfundur tólf bóka. Ekkja hans
tekur við viðurkenningunni.
Bók rithöfundarins og friðarsinnars Jonh Perk-
ins, Confessions of an Economic Hit Man, vakti
mikla athygli þegar hún kom út. Hún fjallar um
alþjóðleg spillingaröfl sem Perkins segir soga til
sín auðlindir fátækra þjóða. Hann tekur við við-
urkenningunni hér. Þá hefur Yoko Ono, í sam-
starfi við Amnesty International, þegar veitt rúss-
nesku femínistunum í Pussy Riot viðurkenningu
úr friðarsjóðnum.
Lady Gaga getur breytt heiminum
„Þegar ég lít í kringum mig sé ég svo marga
sem standa í allrahanda friðarbaráttu víða um
heim og við þurfum á þeim að halda,“ segir Ono.
Hún segist eiga mörgu þessu fólki skuld að gjalda,
til að mynda hafi bók John Perkins haft mikil
áhrif á sig eins og fjölda annarra. „Það þurfti mik-
ið hugrekki til að gefa þessa bók út á sínum tíma.
Hún kom illa við marga en hjálpaði líka öðrum.
Rachel Corrie barðist fyrir málstað sem hún trúði
á og barátta hennar heldur áfram.
Lady Gaga er frægasti söngvari og lagahöf-
undur samtímans. Það er erfitt að vera í slíkri
stöðu því mjög margir vilja hafa áhrif á hana. En í
stað þess að óttast þetta álag þá er hún virk í
margskonar baráttu og á hrós skilið fyrir það.“
Ono segist vilja nota verðlaunin til að benda á
slíkt, á fólk sem hikar ekki við að berjast fyrir
málstað sem það trúir á.
„Það er erfitt fyrir fólk eins og Lady Gaga að
standa fyrir máli sínu. Það kann að virðast auðvelt
en sú er ekki raunin. En Lady Gaga er svo þekkt
að það sem hún segir getur haft mikil áhrif og
breytt heiminum.“
Tvö þeirra sem hljóta viðurkenningu núna eru
látin, þau Corrie og Hitchens, en með viðurkenn-
ingunni vill Ono halda baráttumálum þeirra og
hugmyndum á lofti.
„Ég vildi að ég hefði getað veitt Rachel Corrie
verðlaunin fyrir löngu, en ég næ að afhenda þau
núna, og það er áhugavert hvað foreldrar hennar
virðast vera líkir Rachel. Þau settu á fót stofnun
til að hjálpa öðrum,“ sem Ono. Varðandi við-
urkenninguna sem hún veitti rússnesku femínist-
unum í Pussy Riot á dögunum, segir hún að við
eigum öll að hafa frelsi til að segja það sem okkur
býr í brjósti og því hafi verið mikilvægt að styðja
við baráttu Pussy Riots-hópsins í Rússlandi.
Ánægð með að afhenda hér
Þegar Ono er spurð að því hvort hún sé alltaf að
svipast um eftir verðugum verðlaunahöfum, seg-
ist hún fyrst hafa veitt tveimur einstaklingum við-
urkenninguna, listamönnum frá Palastínu og Ísr-
ael, næst hafi tveir eða þrír fengið verðlaunin en
nú hljóta fimm þau saman.
„Ég reyni að gera eins mikið og ég get og vekja
athygli á mikilvægum baráttumálum,“ segir hún.
„Baráttufólkinu fer fjölgandi og ég trúi því að
okkur muni takast að gera heiminn betri.“
Og Ono heldur áfram að koma hingað til lands á
hverju hausti, til að afhenda viðurkenningarnar.
„Er það ekki ánægjulegt?“ spyr hún og ljómar
upp. „Ég er svo ánægð með að við skulum geta af-
hent viðurkenningarnar hér. Hér býr þjóð sem
trúir á heilbrigði hugar og líkama; hér er hreint
vatn, hreint loft og hreint land.. Það kann að
hljóma einfalt en sú er alls ekki raunin, í sam-
anburði við önnur lönd.“
Í kvöld klukkan 20 er síðan komið að árlegri
tendrun Friðarsúlu Yoko Ono í Viðey og vill hún
heiðra með því minningu friðarsinna í fortíð, nútíð
og framtíð. „Mér finnst mikilvægt að nú verði
kveikt á Friðarsúlunni. En það þarf líka að varpa
ljósi á mörg leyndarmál heimsins, því þá hætta
þau að vera falin,“ segir baráttukonan Yoko Ono.
Morgunblaðið/Einar Falur
Listakonan „Lady Gaga er svo þekkt að það sem hún segir getur haft mikil áhrif,“ segir Yoko Ono.
„Baráttufólkinu fer fjölgandi“
 Lady Gaga er meðal þeirra sem hljóta viðurkenningu úr LennonOno-
friðarsjóðnum  Yoko Ono vill varpa ljósi á mörg leyndarmál heimsins
Maður sem hefur viðurkennt að hafa skrifað með
svörtum tússpenna á málverk bandaríska mynd-
listarmannsins Marks Rothkos (1903-1970) í Tate
Modern-safninu í London um helgina, sagði í
samtali við blaðamann The Times að um „listræn-
an gjörning“ hefði verið að ræða.
Rothko var einn kunnasti myndlistarmaður 20.
aldar og eru málverk hans afar verðmæt. Verkið
sem skemmt var er ein hinna svokölluðu Seag-
ram-veggmynda, sem Rothko málaði árið 1958
fyrir veitingastaðinn Four Seasons í New York.
Listamaðurinn gaf Tate-safninu verkin ári fyrir
dauða sinn og eru þau sýnd saman í einum sal,
eins og Rothko mælti fyrir um.
Vitni hafa lýst því hvernig maður á þrítugsaldri, sem hafði setið í salnum
og horft á verkin, stóð skyndilega upp, gekk að því sem kallast „Black on
Maroon“ og var búinn að skrifa í horn eins þess áður en nokkur hafði áttað
sig. Úr skriftinni má lesa að aðgerðin tengist listhreyfingu sem tveir nafn-
greindir menn standa að.
Leikritið Rautt, sem sýnt er í Borgarleikhúsinu um þessar mundir,
fjallar um Rothko er hann vann að Seagram-veggverkunum. efi@mbl.is
Mikilfengleg Gestir í Tate Modern-safninu dást að verkum Rothkos.
Tússaði á Rothko-verk
Skemmdirnar eru á
horni verksins.