Morgunblaðið - 29.11.2012, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. NÓVEMBER 2012
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
P
étur Blöndal, þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins, er merkilegur
stjórnmálamaður. Hann stendur
ætíð við sannfæringu sína og er
óhræddur við að vera ósammála
flokkssystkinum sínum í ýmsum málum.
Kjósendur kunna greinilega að meta þetta
því þess verður vart að fjölmargir sem eru
ósammála Pétri í flestu virða hann og prin-
sippfestu hans. Pétur náði góðum árangri í
prófkjöri sjálfstæðismanna sem sýnir að
flokksmenn vilja að þessi dugmikli þingmað-
ur haldi áfram að vinna í takt við sannfær-
ingu sína og samvisku. Pétur er óhræddur
við að vera hann sjálfur. Þess vegna virkar
hann ekta meðan alltof margir þingmenn líta
út fyrir að hafa verið hannaðir á auglýs-
ingaskrifstofu síns flokks og verða því allir
skelfilega mikið eins. Allir jafn karakterlausir.
Stundum heyrast æstar raddir hrópa að enginn ætti
að fá að sitja á Alþingi árum saman og því síður fá að
gegna ráðherraembætti í langan tíma. Þetta eru skrýtin
rök því í öllum störfum skiptir reynsla máli og ekki síst í
pólitík. Þess vegna er til dæmis afar ábyrgðarlaust af
ríkisstjórn að skipta um fjármálaráðherra á nokkurra
mánaða fresti bara af því að framapotarar innan flokks-
ins vilja komast í fínan stól.
Vitaskuld þarf einhver endurnýjun að eiga sér stað í
stjórnmálum, en enginn skyldi vanmeta reynslubolta á
við Pétur Blöndal og fleiri slíkir finnast innan flokka. Er
þá komið að því að hrósa Steingrími J. Sigfús-
syni sem er sterki maðurinn í veikri ríkis-
stjórn. Einhverjir sjá kannski litla ástæðu til
að bera sérstakt lof á Steingrím, en þeir hinir
sömu ættu að skoða málið af yfirvegun. Sann-
ir baráttujaxlar verða að fá að njóta sann-
mælis og Steingrímur á hrós skilið, jafnvel
þótt hann sé formaður í afar afturhalds-
sömum flokki. Hann er seigur maður, vinnu-
samur og harðskeyttur. Orðið uppgjöf er ekki
til í hans orðabók. Reyndar virðist Steignrím-
ur J. vera ódrepandi, ólíkt sumum formönn-
um stjórnmálaflokka sem virðast ansi valtir í
sessi og reikandi í málflutningi. Vinstri-
grænir ættu að þakka fyrir að eiga formann
sinn og að sjá sóma sinn í að meta hann að
verðleikum. Hann er alvörumaður. Á sama
hátt mega sjálfstæðismenn gleðjast yfir því
að Hanna Birna Kristjánsdóttir er komin yfir í lands-
málin. Hún er sterkasta vopn Sjálfstæðisflokksins í
kosningabaráttunni fyrir næstu þingkosningar. Á næstu
mánuðum kemur svo í ljós hvort Hanna Birna er sannur
baráttujaxl sem lætur ekki vaða ofan í sig. Hér skal veðj-
að á að hún sé slíkrar gerðar þótt hún ætli ekki á næsta
ári að bjóða sig fram til formanns Sjálfstæðisflokksins.
Þeir fá byr sem bíða, segir einhvers staðar. Hanna Birna
hefur efni á að vera róleg. Hún er sjálfri sér trú og slíkt
fólk gefst ekki upp heldur vinnur af heiðarleika í takt við
sannfæringu sína. Hægt og örugglega ávinnur það sér
virðingu og lendir því á réttum stað. kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Sannir baráttujaxlar
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Áframhaldandi geldingargrísa án deyfingar, drekk-ing minka og eyrnamerk-ingar lamba og kiðlinga
eru á meðal þeirra atriða nýs frum-
varps um velferð dýra sem margir
gerðu athugasemdir við. Alls bárust
42 umsagnir og athugasemdir við
frumvarpið, frá einstaklingum, sér-
fræðingum, félögum og stofnunum.
Stjórnarfrumvarp atvinnuvega-
og nýsköpunarráðherra um velferð
dýra er nú til umfjöllunar í atvinnu-
veganefnd að lokinni fyrstu umræðu
á Alþingi. Markmiðið með frumvarp-
inu er að setja heildstæða löggjöf um
velferð dýra og munu lögin koma í
stað núgildandi laga um dýravernd
Stefnt er að gildistöku í ársbyrjun
2013. Frumvarpið var fyrst lagt fram
síðasta þingi og er nú endurflutt.
Margvíslegar athugasemdir
Umsagnirnar 42 um frumvarpið
eru misjafnlega ítarlegar. Þegar flett
er í gegnum umsagnirnar er áber-
andi hvað margir mótmæla eða gera
aðrar athugasemdir við ákvæði 15.
greinar frumvarpsins um geldingar
ungra grísa. Þar segir m.a.:
„Við sársaukafulla aðgerð eða
meðhöndlun skal ávallt deyfa eða
svæfa dýr og veita því verkjastillandi
meðhöndlun, nema við eyrnamörkun
lamba og kiðlinga og geldingar grísa
yngri en vikugamalla. Við geldingu
grísa skal þó ávallt beita verkjastill-
andi lyfjagjöf.“
Nokkrar umsagnir einstaklinga
voru raunar einungis sendar til að
mótmæla undanþágunni varðandi
geldingu grísa án deyfingar. Dýra-
verndarráð o.fl. benda á að ESB hafi
markað þá stefnu að óheimilt verði
að gelda grísi án deyfingar í náinni
framtíð.
Einnig hreyfa nokkrir at-
hugasemdum við að áfram verði
leyft að eyrnamarka lömb og kið-
linga án deyfingar eða svæfingar. Í
því sambandi bendir Dýraverndar-
ráð á að nauðsynlegt sé að setja
tímamörk eigi að heimila eyrna-
mörkun án deyfingar.
Margir tjá sig einnig um aflífun
dýra, einkum drekkingu minka, sem
kveðið er á um í 20. grein frumvarps-
ins. Þar segir m.a.: „Óheimilt er að
aflífa dýr með því að drekkja þeim,
nema um sé að ræða gildruveiði
minka sem hluta af skipulögðum að-
gerðum til að halda minkastofninum
í skefjum.“
Bæði dýralæknar og einstaklingar
lýsa sig andvíga þessari undanþágu
varðandi veiðar á mink
sem hluta af skipulögðum
aðgerðum. Hins vegar
vilja m.a. Landssamband
veiðifélaga og Æðarrækt-
arfélag Íslands að áfram verði leyft
að veiða mink í gildrur þótt þær
veiðar séu ekki hluti af skipulögðum
aðgerðum.
Morgunblaðið/Ásdís
Grísir Margir, jafnt dýralæknar og einstaklingar, lýstu andstöðu sinni við að leyft yrði að gelda unga grísi án deyf-
ingar eða svæfingar. Samkvæmt frumvarpinu á að beita verkjastillandi lyfjagjöf eftir aðgerðina.
Ódeyfðri geldingu
grísa mótmælt
 Alls bárust 42 umsagnir um frumvarp um velferð dýra
Í frumvarpi um velferð dýra fel-
ast mörg nýmæli. Nefndin sem
samdi frumvarpið kynnti sér
löggjöf nágrannaþjóða á þessu
sviði. Einnig var reynt að gæta
samræmis við reglur Evrópu-
sambandsins þar sem við átti.
Einkum var stuðst við nýlega
löggjöf Norðmanna, samkvæmt
athugasemdum við frumvarpið.
Gert er ráð fyrir því í frum-
varpinu að sett verði á lagg-
irnar fagráð um velferð dýra og
kemur það í stað núverandi
dýraverndarráðs. Fagráðið mun
hafa aðsetur hjá Matvæla-
stofnun og verður yfirdýra-
læknir formaður ráðsins.
Almenn ákvæði um meðferð
dýra, meðhöndlun, aðbúnað og
umhverfi eru styrkt í frum-
varpinu. Þá munu yfirvöld
fá aukin úr-
ræði til að
grípa inn í ef
brotið er á vel-
ferð dýra og eins
verður eftirlit með
málaflokknum
treyst.
Mörg nýmæli
í frumvarpinu
STJÓRNARFRUMVARP
UM VELFERÐ DÝRA
Enn hefur til-löguromsansem á að
kollvarpa stjórn-
arskránni sem þjóð-
in samþykkti eins
samhljóða og hægt
er við stofnun lýð-
veldis á Íslandi ekki fengið raun-
verulega efnisumræðu á Alþingi.
Málamyndatal í þingsal er ekki
efnisleg meðferð á slíkum til-
lögum. Og allt bendir til að núver-
andi stjórnarmeirihluti ætli sér
að koma í veg fyrir að nokkur slík
efnisleg umræða muni eiga sér
stað.
Allur er þessi málatilbúnaður
með miklum ólíkindum. Hann
væri það hvaða þingmál sem í hlut
ætti. En hér er um stjórn-
arskrána sjálfa að ræða. Hingað
til hefur þess verið gætt að víð-
tæk, jafnvel almenn sátt tækist
um breytingar á stjórnarskrá ís-
lenska lýðveldisins. En í öll þau
skipti hafa verið forystumenn á
velli stjórnmálanna sem höfðu
skilning á þýðingu þess, hvar sem
þeir stóðu í flokki.
Nú er þessu öðru vísi farið. Síð-
asti glannaskapurinn, sem nátt-
úrlega er framinn í óþökk stórs
hluta þings og þjóðar, gerðist nú
síðustu daga. Þá voru sérnefndum
þingsins sendar tillögurnar til að
fara efnislega yfir þær tillagn-
anna sem að þeim snúa. Sjálfsögð
vinnutilhögun.
En á daginn kom að þetta var
„allt í plati“ eins og hvert einasta
skref þessarar undarlegu aðfarar
að stjórnarskránni fram að þessu.
Nefndirnar áttu einungis að fá
eina viku til að fara yfir tillög-
urnar, kalla til sérfræðinga á sínu
sviði, fela þeim athugun, fara yfir
þær efnislega, leita sátta í við-
komandi nefnd og senda þær til
baka. Tíminn sem nefndunum var
skammtaður nægir til þess að
þær geti votttað móttöku og end-
ursent tillögurnar.
Valgerður Bjarnadóttir, sem er
í formennsku þeirrar nefndar sem
á að tryggja vandaða meðferð
málsins, er fjarri því að valda sínu
hlutverki, þótt hún hefði vilja til
þess, sem hún hefur augljóslega
ekki. Hún gerir ekki neitt í sinni
eigin nefnd til að tryggja að nokk-
ur sátt geti náðst í málinu, þvert á
móti. Með ögrandi framkomu og
taktlausum yfirlýsingum gerir
hún allt sem hún getur til að vekja
upp úlfúð um svo mikilvægt mál.
Nú síðast tekur formaðurinn
sig til og sendir bréf til svo kall-
aðrar Feneyjanefndar, sem var
stofnuð til að aðstoða fyrrverandi
kommúnistaríki til að koma
skikki á þeirra gömlu stjórn-
arskrármál, sem voru raunar
innihaldalausir óskalistar sem
enginn tók mark á. Ekki ólíkt
sumu af því sem sést í drögum að
uppkasti að efniviði sem mætti
líta á í vinnu að hugsanlegri
stjórnarskrá, sem umboðslaus
nefnd setti saman hér á landi á fá-
einum vikum.
Núverandi stjórnvöld hafa svo
mjög hampað því fram að þessu
að réttara væri og heiðarlegra að
„fræðasamfélagið“
og „fræðimenn“
hefðu meira að segja
um úrslit mála á öll-
um sviðum en verið
hefði og jafnvel að
endanlegar ákvarð-
anir skyldu í aukn-
um mæli vera í þeirra höndum.
Þetta andlýðræðislega viðhorf
hefur sína galla, svo ekki sé meira
sagt. En enginn getur mælt á
móti því að þeir sem hafa sér-
fræðiþekkingu og hafa lagt sig
fram með viðurkenndum hætti til
að fjalla um tiltekna málaflokka
eru mikilvægir aðilar í mótun
endanlegra niðurstaðna. En þeg-
ar komið hefur á daginn að
„fræðasamfélagið“ leggur sig
fram um að koma í veg fyrir að
anað sé út í ógöngur með stjórn-
arskrána, skal ekki á það hlustað.
Fundaröð á vettvangi háskóla
landsins hefur tekið þessi mál til
umræðu með efnislegum og vönd-
uðum hætti. Ekki þarf að skrifa
undir hvert orð sem þar er sagt,
en sú mynd sem við sérhverjum
manni blasir eftir þá umræðu er
að meðferð stjórnarskrármálsins
er í skötulíki, raunar hreinum
ógöngum.
Sérfræðingar á borð við
Björgu Thorarensen og Skúla
Magnússon hafa vakið athygli á
atriðum sem verður ekki horft
fram hjá, en stjórnarliðið blæs á
þetta allt með yfirgengilegilegri
fyrirlitningu. Það vísar til „vilja
fólksins“ í þjóðaratkvæða-
greiðslu, þar sem alls ekki var
spurt efnislega og beint um neina
þeirra tillagna sem böðlast á í
gegn með.
Einn af þeim fræðimönnum
Háskólans sem hefur staðið nær
ríkisstjórn Samfylkingar en
nokkrum fræðimanni er hollt og
hefur jafnvel látið sig hafa að
uppnefna meinta andstæðinga
hennar fær þó ekki orða bundist
þegar svona er komið. Gunnar
Helgi Kristinsson prófessor sagði
í Háskólanum í tengslum við fyrr-
nefnda fundaröð um þjóð-
aratkvæðagreiðsluna sem stjórn-
völd telja forsendu þess að ekkert
þurfi að ræða: „Þjóðaratkvæða-
greiðsla, í þessu tilviki, er að
mínu viti gott dæmi um misnotk-
un á þjóðaratkvæðagreiðslu. Þar
sem þú heldur þjóðaratkvæða-
greiðslu áður en efnisleg umræða
hefur farið fram og reynir síðan
að nota niðurstöðuna til að þagga
niður umræðuna.“
Prófessorinn fer varlega í um-
mælum sínum því tilefni hefði
verið til að taka fastar á. En Val-
gerður Bjarnadóttir sem er for-
maður nefndarinnar sem á að ná
saman um stjórnarskrána brást
þannig við: „Ég á ekki orð yfir
það að þessi maður skuli telja sig
fræðimann.“
Stjórnarandstaða á Íslandi
hefur aldrei í sögu sinnar lýð-
frjálsu þjóðar haft verðugra
verkefni en að gæta þess að
glæfrafólk vinni ekki óbætanlegt
skemmdarverk með framgöngu
sinni. Hún þekkir vonandi sinn
vitjunartíma.
Ekkert verkefni er
verðugra en að af-
stýra skemmd-
arverki stjórnvalda }
Ein vika til að ræða
tillögu að stjórnarskrá