Morgunblaðið - 31.12.2012, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 31. DESEMBER 2012
koma aðkomubörn inn á heimilið?
„Já, á sumrin tíðkaðist það. Þó
frekar hjá mínum yngri systkinum.
Það var síður á meðan við eldri vor-
um heima. En það var allnokkuð um
að það kæmu frændsystkini með
yngri systkinunum.“
– Hvenær farið þið elstu systkinin
að fara að heiman?
„Ætli ég hafi ekki verið orðinn 14
ára þegar ég fór fyrst að heiman. Þá
fór ég sem vetrarmaður að næsta
bæ, að Gýgjarhóli. En það sást heim
að Kjóastöðum frá bænum og ég
fékk ákaflega mikinn leiða. Þetta var
í fyrsta skipti sem maður fór að
heiman. Ég entist illa þarna. Held ég
hafi verið þarna bara í þrjá mánuði
og fór heim aftur. En fór svo aftur
um vorið í mánaðarvinnu í Reykholti
á gróðrarstöð við tómatarækt. En
var kannski tvö til þrjú ár eftir það
heima en síðan eftir það var ég úti-
vinnandi.“
– Var mikil vinna á ykkur systk-
inunum heima?
„Það var bara eins og tíðkaðist í þá
daga. Maður gerði það sem maður
mögulega gat til að hjálpa til.“
– Var bú foreldra ykkar stórt?
„Ætli það hafi ekki verið bara
meðalbú. Kannski tvö til þrjú hundr-
uð kindur og um tíu kýr. Það var
blandaður búskapur.“
Fengu fyrst rafmagn 1968
Rafmagn kom ekki að Kjóastöðum
fyrr en árið 1968 og þá kom einnig
vegur upp að Gullfossi. „Þá fyrst
komust Kjóastaðir í alvöru vega-
samband með nýjum vegi upp að
Gullfossi. Ég var töluvert lengi á
jarðýtu og komst meðal annars í þá
vinnu hjá Vegagerðinni, var í tíu ár
samtals á jarðýtu,“ segir Ólafur.
– Það hefur verið mikið strit hjá
móður þinni að elda ofan í allan þenn-
an mannskap án rafmagns.
„Já, hvað heldur þú. Gamla Sóló-
vélin stóð fyrir sínu. Fyrst var eld-
húsið uppi og það var verið að þurrka
skán til að kynda við. Það var mið-
stöð frá Sóló-vélinni gömlu og ég
man eftir skánarhraukum þegar ver-
ið var að þurrka skán. Síðan var vél-
inni breytt í olíuvél og eldhúsið var
fært niður í kjallara. Það náttúrlega
veitti ekki af plássinu uppi.“
– Mér er sagt að foreldrar þinir
hafi verið einstaklega ástfangin alla
tíð og mjög náin.
„Það gefur augaleið miðað við
barnafjöldann,“ segir Ólafur hlæj-
andi og bætir við: „Þau voru mjög
samtaka í þessu öllu. En við líka
bjuggum að því að móðurafi var
heima og hann var alveg einstaklega
barngóður. Hann hafði gríðarlega
mikið að segja í sambandi við uppeld-
ið á okkur.“
Sjö systkinanna búa ennþá á svæð-
inu, fimm í Biskupstungum og tveir
bræðurnir í Hrunamannahreppi.
Auk þess býr einn bróðirinn í Hvera-
gerði, einn á Vopnafirði, tvær systur
í Reykjanesbæ, ein í Borgarnesi og
fjögur á höfuðborgarsvæðinu.
Hittast alltaf einu sinni á ári
– Eruð þið náin og mikið samband
á milli innan hópsins?
„Þegar við hittumst þá er það
mjög svo og við erum alltaf með svo-
kallað Kjóamót einu sinni á ári.
Gjarnan einhvers staðar nálægt
Kjóastöðum. Höfum verið á Geysi
hjá frænku okkar sem rak gistiheim-
ili. Erum búin að halda þessu í 20 ár,
var tuttugasta skiptið í fyrra. Reyn-
um að hittast öll og afkomendur og
þeirra makar.“
Ólafur segir að systkinin hafi fram
til þessa verið fremur heilsuhraust
þó að hann sjálfur eigi nú orðið við
hjartavandamál að stríða og bíði eftir
gangráði.
„Manni þótti nóg um þegar maður
var krakki, en það er rosalega gaman
að eiga öll þessi systkini núna,“ segir
Ólafur að lokum.
16 systkini samtals 974 ára í dag
 Hæsti heildaraldur íslenskra systkina á lífi í dag  Fæddust á 25 ára tímabili og ólust öll upp saman
 Afkomendur foreldranna verða 160 í febrúar  Geta náð samtals 1.000 ára aldri í september 2014
Ljósmynd/Þórlaug Bjarnadóttir
Kjóamót 2009 Systkinin hafa hist síðustu 20 árin helgina í kringum 19. júní, en sá dagur er brúðkaupsdagur foreldra þeirra. Efri röð f.v.: Egill, Ólafur,
Bárður, Gústaf, Sigríður, Karl, Svanhvít, Eyvindur, Þorvaldur og Loftur. Fremri röð f.v.: Guðmundur, Sigþrúður, Guðrún, Ágústa, Halldóra og Þórey.
Afkomendur Jónasar og Sigríðar á Kjóastöðum
Hæstur heildaraldur íslenskra
systkina sem eru á lífi í dag
Aldursbil Heildaraldur
16 systkini frá Kjóastöðum í Biskupstungum 46-71 árs 974 ár
12 systkini frá Kvígindisfelli í Tálknafirði 69-95 ára 958 ár
17 systkini frá Ketilseyri í Dýrafirði 43-66 ára 945 ár
15 systkini frá Brúnastöðum í Flóa 49-70 ára 909 ár
Börn:
Barnabörn:
Barnabarnabörn:
Barnabarnabarnabörn:
Alls:
Kvenkyns:
81
Karlkyns:
78
Samtals:
159
Kvenkyns:
0
Karlkyns:
2
Samtals:
2
Kvenkyns:
50
Karlkyns:
35
Samtals:
85
Kvenkyns:
24
Karlkyns:
32
Samtals:
56
Kvenkyns:
7
Karlkyns:
9
Samtals:
16
Barnmörg Kjóastaðahjónin Jónas
Ólafsson og Sigríður Gústafsdóttir.
FRÉTTASKÝRING
Ingvar P. Guðbjörnsson
ipg@mbl.is
„Maður á nokkrar eftirminnilegar
minningar. En ég held að maður hafi
haft ákaflega gott af því. Maður varð
náttúrlega að sýna umburðarlyndi.
Bærinn var ekki stór sem við vorum
í. Ég held að við höfum komist upp í
að vera 14 á 60 fermetra gólffleti.
Það eru ekki margir fermetrar á
mann,“ segir Ólafur Þ. Jónasson,
einn sextán systkina frá bænum
Kjóastöðum í Biskupstungum,
spurður að því hvernig það hafi verið
að alast upp í svo stórum systkina-
hópi, en systkinin eru öll á lífi og náði
hópurinn samtals 974 ára aldri í dag,
á sjötugsafmæli Ólafs, en meðal-
aldurinn er 61 ár.
„Það kom fyrir að það komu gest-
ir. Það var vinnumaður og uppeldis-
bróðir mömmu var á heimilinu líka.
Amma og afi og svo slatti af syst-
kinum,“ segir Ólafur um heim-
ilishaldið.
Foreldrar þeirra hétu Jónas Ólafs-
son og Sigríður Gústafsdóttir, en hún
lést árið 2011, 91 árs að aldri og Jón-
as lést árið 1997, þá 85 ára en 5. des-
ember í ár voru 100 ár liðin frá fæð-
ingu hans. Jónas og Sigríður hófu
búskap á Kjóastöðum árið 1940 og
giftu sig 19. júní 1941.
Afkomendurnir 159 talsins
Systkinin eru fædd á árabilinu
1941 til 1966, eða á 25 árum. Miðað
við hefðbundna meðgöngu mun móð-
ir þeirra því hafa verið barnshafandi
í 144 mánuði eða 12 ár samanlagt ævi
sinnar. Árið 1942 eignaðist hún tvo
syni sama ár, annan 1. febrúar og svo
Ólaf 31. desember. Elsta barnabarn
þeirra fæddist 1962 og það yngsta ár-
ið 2004, eða með 42 ára millibili.
Yngsti afkomandinn, barna-
barnabarn, fæddist 8. nóvember á
þessu ári og barnabarnabarnabörnin
eru orðin tvö. Alls eru afkomend-
urnir 159, en 160. afkomandinn fæð-
ist í febrúar.
Systkinin gætu náð samtals 1.000
ára aldri 17. september 2014 ef þeim
endist öllum aldur til.
Í viðtali sem Kristín Heiða Krist-
insdóttir, blaðamaður á Morgun-
blaðinu, tók við Sigríði í júlí árið 2000
sagði hún um barneignirnar: „Ég
eignaðist fyrsta barnið þegar ég var
21 árs og næsta barn kom 11 mán-
uðum síðar. Síðan fæðast þau hvert
af öðru og yngsta barnið fæðist 1966
og þá er ég orðin 46 ára gömul og
margföld amma. Það tók mig ekki
nema 25 ár að eignast sextán börn,
sjö stelpur og níu stráka!“ Spurð að
því hvort það hafi ekki verið þreyt-
andi að vera sífellt barnshafandi
sagði hún svo í sama viðtali: „Ekki
var það skemmtilegt, en maður mátti
nú ekkert vera að því að hugsa um
það, það var svo mikið að gera. Ég
átti öll börnin heima nema þau tvö
yngstu átti ég hér á Selfossi. Hún
Magnhildur á Drumboddsstöðum
tók á móti hinum fjórtán heima á
Kjóastöðum og hún var alveg yndis-
leg manneskja.“
Í fóstri snjóaveturinn mikla
Eins og fyrr segir er Ólafur sjö-
tugur í dag, en hann er þriðja elsta
systkinið. Hann segist ekki ætla að
halda upp á tímamótin sérstaklega
umfram hefðbundin áramót. „En það
má nú kannski búast við því að það
komi eitthvað af systkinunum úr
næsta nágrenni,“ segir Ólafur sem
segist eiga margar minningar úr
æsku. Þrátt fyrir mikinn fjölda barna
ólust þau öll upp saman.
„Ætli ég hafi ekki verið eina syst-
kinið sem fór í fóstur í þrjá til fjóra
mánuði snjóaveturinn mikla árið
1949. Þá var ég hjá föðursystur í
Austurhlíð. Það var mjög eftir-
minnilegt,“ segir Ólafur.
– Var mikið um að það væru að
Í dag eru þrír aðrir systkinahópar
sem ná yfir 900 ára samanlögðum
aldri. 12 systkini frá Kvígindisfelli í
Tálknafirði eru í dag samtals 958
ára, en meðalaldur þeirra er 80 ár.
Þau voru 16 árið 1997 og náðu þá
samtals 1.066 ára aldri. 17 systkini
frá Ketilseyri í Dýrafirði eru sam-
tals 945 ára, meðalaldur þeirra 56
ár. 15 systkini frá Brúnastöðum í
Flóa eru í dag samtals 909 ára, en
meðalaldurinn er 61 ár.
Samkvæmt upplýsingum frá
Jónasi Ragnarssyni hafa fimm
hópar náð yfir þúsund ára sam-
anlögðum aldri, en Íslandsmetið
eiga 16 systkini frá Gunnlaugs-
stöðum í Stafholtstungum sem
náðu árið 1991 samanlögðum 1.215
ára aldri, þá á bilinu 63 til 87 ára.
14 systkini frá Byggðarhorni í Flóa
náðu árið 1981 samtals 1.009 ára
aldri og sama aldri náðu 14 syst-
kini frá Seljalandi í Fljótshverfi ár-
ið 1983. Árið 1992 náðu svo 15
systkini frá Austur-Hóli í Fljótum
1.008 ára samanlögðum aldri.
Hæsta meðalaldur systkina-
hóps, yfir 900 ára aldri, eiga 11
systkini frá Bolungarvík sem náðu
árið 2009 samtals 937 ára aldri,
eða 85 ára meðalaldri.
Fimm hópar náð 1.000 árum
LANGLÍFIR SYSTKINAHÓPAR