Morgunblaðið - 02.12.2013, Page 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 2. DESEMBER 2013
Síðumúla 11, 108 Reykjavík, sími 568 6899, vfs@vfs.is www.vfs.is
Ryðfrítt vinnsluborð og bandsagarblað•
Vinnsluhæð 240 mm•
Vinnslubreidd 250 mm•
Færanlegt vinnsluborð 470x600 mm•
Hakkavél•
Mótor 550 wött•
Hæð 1470 mm•
Þyngd 58 kg.•
Tilboðsverð kr. 79.000.-
Þessi frábæra kjötsög
með hakkavél frá
Dinamix
er komin aftur
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Forystumenn ríkisstjórnarinnar
kynntu á laugardaginn aðgerðir í
þágu skuldugra heimila. Eiga þær að
skila heimilunum samtals 150 millj-
örðum króna í lækkun íbúðalána.
Aðgerðirnar eru tvíþættar og áætl-
ar sérfræðingahópur ríkisstjórnar-
innar að þær nái til 80% heimila, eða
um 100.000 heimila af alls um 120.000
heimilum á landinu.
Leiðréttingatímabilið er frá desem-
ber 2007 til ágúst 2010.
Annars vegar verða verðtryggð
íbúðalán færð niður um að hámarki 4
milljónir króna. Niðurfærslan miðast
við verðbætur umfram 4,8% verð-
bólgu á tímabilinu. Samsvarar það um
13% leiðréttingu á vísitölu neyslu-
verðs til verðtryggingar.
Fram kemur í kynningarefni for-
sætisráðuneytisins að um 90% heim-
ila sem rétt eiga til leiðréttingar verða
ekki fyrir skerðingu vegna hámarks-
ins, lán þeirra hafi staðið í allt að 30
milljónum kr. í lok árs 2010.
Alls verða færðir niður um 80 millj-
arðar af verðtryggðum íbúðalánum á
þennan hátt og verður fjármögnunin
sótt í skattahækkanir á banka og fjár-
málastofnanir í slitameðferð, svo-
nefndar skilanefndir.
Sparnaður fari inn á höfuðstól
Hins vegar verður lántökum gert
kleift að nýta greiðslur sem ella rynnu
inn í séreignarsjóði til þess að greiða
inn á húsnæðislán sín. Nær aðgerðin
bæði til verðtryggðra og óverð-
tryggðra lána. Mun ríkissjóður gefa
eftir tekjuskatt af allt að 4% iðgjaldi
launþega og allt að 2% mótframlagi
vinnuveitenda í séreignarlífeyris-
sparnað gegn því að þeim fjármunum
sé varið til greiðslna á höfuðstól.
Skattleysi miðast við allt að 500.000
kr. og gildir í þrjú ár. Á þessi leið að
skila 70 milljarða lækkun á höfuðstól
en aðgerðin nær til íbúðalána sem
tekin voru fyrir 1. des. 2013.
Til samanburðar standa verð-
tryggð íbúðalán nú í 1.230 milljörðum,
borið saman við 128 milljarða óverð-
tryggð íbúðalán, samkvæmt nýjum
tölum frá Seðlabankanum. Eru hér
meðtalin ný lán sem ekki falla undir
tímabilið sem afskriftahluti aðgerð-
anna nær til. Á með leiðréttingunni að
bæta upp svonefndan forsendubrest,
ófyrirséð áhrif hrunsins á verðtryggð
lán og kaupmátt.
20 milljarðar dragast frá
Niðurfærslur íbúðalána í 110%-
leiðinni koma til frádráttar beinni nið-
urfærslu verðtryggðra lána, sem og
greiðslur vaxtabóta síðustu ár.
Dr. Sigurður Hannesson, formaður
sérfræðingahóps um höfuðstólslækk-
un verðtryggðra lána, segir að innan
við 20 milljarðar króna dragist frá
vegna 110%-leiðarinnar af þeim 47
milljörðum sem þar voru afskrifaðir.
Út af standa 27 milljarðar í afskriftir
umfram 4 milljónir króna, umfram
viðmiðun aðgerðanna. Tekið er tillit
til 20 milljarða frádráttar vegna þessa
þegar áætlað er að 80 milljarðar verði
afskrifaðir af lánum. Þá er búið að
taka tillit til 12 milljarða í sérstakar
vaxtabætur en almennar vaxtabætur
koma ekki til frádráttar.
Spurður hverjir eigi rétt á að nýta
sér greiðslur séreignarsparnaðar inn
á höfuðstól segir Sigurður að allir lán-
takar sem tóku íbúðalán fyrir 1. des-
ember 2013 hafi þennan rétt, óháð því
hvort lánið sé verðtryggt eða óverð-
tryggt. Þessi réttur sé líka óháður
skuldastöðu lántaka.
Inntur eftir því hvernig talan 70
milljarðar var fengin út sem hámark
niðurgreiðslna höfuðstóls íbúðalána í
gegnum séreignarsparnað segir Sig-
urður að þar sé gengið út frá tilteknu
þátttökuhlutfalli lántaka. Upphæðin
getur því eftir atvikum verið hærri
eða lægri, allt eftir þátttöku lántaka.
Sigurður segir nefndina ekki hafa
reiknað út áhrif aukinnar skattlagn-
ingar á banka og skilanefndir á þá
skattstofna. Fram kom í máli Sig-
mundar Davíðs Gunnlaugssonar for-
sætisráðherra á kynningu í Hörpu að
hann hefði ekki áhyggjur af því að
skattlagningin yrði dæmd ólögleg.
Lánin lækki um 150 milljarða
Áhrif aðgerðanna á lán heimila*
Þrjú dæmi valin af sérfræðingi**
*Niðurfærslur verðtryggðra lána eru að hámarki 4 milljónir kr. Skattleysi séreignarsparnaðar er að hámarki 500.000 krónur í þrjú ár.
**Yngvi Harðarson, hagfræðingur og framkvæmdastjóri Analytica, tók dæmin saman. ***Án verðbóta.
Fjölsk. A Fjölsk. B Fjölsk. C
Verðtr. fasteignaveðlán í þús. kr. 31/12/13 15.000 23.000 35.000
Tekjur/mánuði í þús. kr. 400 500 1.000
Leiðrétting 1.950 3.000 4.000
Skattlaus úttekt séreignarsparnaðar á ári 288 360 500
Áætlaðar eftirstöðvar í þús. kr. 1/1/2018*** 11.249 17.503 27.273
Greiðslubyrði í þús. kr./mánuði***
Fyrir aðgerðirnar um mitt næsta ár 76,5 117,3 178,5
1. 1. 2016 64,7 99,7 154,6
1. 1. 2017 63,1 97,8 152,0
1. 1. 2018 61,6 95,8 149,3
 Verðtryggð íbúðalán verða færð niður um 80 milljarða til að vega upp verðbólguskotið 2007-2010
 Greiðslur úr séreignarsjóðum eiga að skila 70 milljörðum en upphæðin ræðst af þátttöku lántaka
Forystumenn
stjórnarand-
stöðuflokkanna
vilja fá rýmri tíma
áður en þeir gefa
endanlegt álit sitt á
aðgerðunum.
Katrín Jak-
obsdóttir, formað-
ur VG, hefur
áhyggjur af því að
tekjuháir fái mest.
„Við eigum auð-
vitað eftir að fara miklu nánar yfir
aðgerðirnar. Væntanlega koma fram
tillögur í frumvarpsformi. Það vakna
ýmsar spurningar sem lúta annars
vegar að fjármögnuninni, þ.e.
hversu viss við getum verið um fjár-
mögnunina, og hins vegar hvort rík-
ið muni þurfa að taka áhættu við inn-
heimtu þessa þrotabúaskatts, sem
við í VG höfum sagst vera jákvæð
fyrir. Hvað varðar hinn hlutann þá
eigum við eftir að greina fyrirhug-
aða notkun á séreignarsparnaði og
hverjum hún muni nýtast. Það
hvarflar að manni að þetta nýtist
fyrst og fremst tekjuháum.“
Hvorki náðist í Árna Pál Árnason,
formann Samfylkingar, né Guðmund
Steingrímsson, formann Bjartrar
framtíðar, í gær.
Árni Páll tjáði sig hins vegar um
aðgerðirnar á Facebook-síðu sinni.
300 milljarðar urðu að 80
„Lofað var leiðréttingu verð-
tryggðra lána upp á 300 milljarða.
Raunin er 80 milljarðar. Lofað var
að leiðréttingin yrði á kostnað er-
lendra kröfuhafa og ríkinu að kostn-
aðarlausu. Nú er hún öll á kostnað
ríkisins, sem situr uppi með höfuð-
verkinn af því að afla tekna til að
standa undir öllu saman.“
Heiða Kristín Helgadóttir,
stjórnarformaður Bjartrar fram-
tíðar, segir mikilvægt að hafa hug-
fast að hér séu á ferð fjármunir sem
fari í gegnum ríkissjóð. „Það er því
pólitísk ákvörðun að ráðstafa þess-
um fjármunum með þessum hætti.“
Taka aðgerðunum
með fyrirvara
 Ólík sýn stjórnarandstöðunnar
Heiða Kristín
Helgadóttir
Árni Páll
Árnason
Katrín
Jakobsdóttir
Hér fyrir ofan eru tekin dæmi af
áhrifum boðaðra aðgerða á stöðu
þriggja íbúðalána. Lánin voru tekin
2004 og eru til 40 ára.
Yngvi Harðarson, hagfræðingur
og framkvæmdastjóri Analytica,
tók dæmin saman fyrir Morgun-
blaðið, en hann vann sviðsmyndir
um efnahagsleg áhrif aðgerðanna
fyrir sérfræðingahóp stjórnvalda.
Lántakar geta fengið að hámarki
4 milljónir afskrifaðar af verð-
tryggðum lánum, auk þess að fá að
hámarki að taka út skattlaust
500.000 af séreignarsparnaði á ári
til niðurgreiðslu höfuðstóls íbúða-
láns. Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins á skattleysið að gilda
frá miðju næsta ári fram á mitt ár
2017. Samtals gera báðar leiðirnar
um kosti verður lagður inn, er ljóst
að framtíðartekjur í útsvari og
tekjuskatti falla niður. Þetta virkar
sýnist okkur alveg eins og það gerir
í dag, við úttekt er ekki skattur.
Hins vegar er skattur á þessum
sparnaði við útgreiðslu úr lífeyris-
sjóði,“ segir Halldór sem tekur
fram að aðgerðirnar geti haft já-
kvæð áhrif í för með sér fyrir
sveitarfélögin. Það vegi á móti
framtíðaráhrifum á útsvarið.
Verðtryggð lán til sjóðfélaga líf-
eyrissjóðanna eru um 176 millj-
arðar. Spurður út í aðgerðirnar seg-
ir Gunnar Baldvinsson, formaður
stjórnar Landssamtaka lífeyris-
sjóða, að þær hafi jákvæð áhrif á
veðstöðu lánanna en engin áhrif á
tryggingafræðilega stöðu sjóðanna.
5,5 milljónir kr.
en eins og dæmin
hér fyrir ofan
sýna á hámarkið
ekki við alla lán-
taka. Má þar
nefna að séreign-
arsparnaður
launþega er mis-
mikill.
Halldór Hall-
dórsson, formaður Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, segir aðgerð-
irnar ekki hafa áhrif á útsvarstekjur
sveitarfélaga á framkvæmdatíma
svonefndrar leiðréttingar.
„Miðað við að þetta gangi þannig
fyrir sig að heimilt verði að greiða
mánaðarlega inn á lán þann sér-
eignarlífeyrissparnað sem að öðr-
Lækki lánin um að hámarki 5,5 milljónir
SÉREIGNARLEIÐIN GILDIR FRAM Á MITT ÁR 2017
Yngvi
Harðarson