Morgunblaðið - 16.01.2014, Qupperneq 25

25
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. JANÚAR 2014
Tunglið Í gærkvöldi var máninn fullur og skartaði sínu fegursta þegar hann óð í skýjum og fyrir vikið lýsti hann byggðina í Grafarholti vel upp. Tunglið minnkar lítillega í dag.
Ómar
Í Kastljósviðtali á mánu-
dagskvöldið fór Gunnar
Bragi Sveinsson, utanrík-
isráðherra, vel yfir stefnu
ríkisstjórnarinnar í ESB-
málinu. Að undanförnu hef-
ur verið reynt að teikna
upp þá mynd að utanrík-
isráðherra sé einn á báti í
þessu máli og þar með sé
hann stærsti vandi aðild-
arsinna. Það að telja mál-
um þannig háttað er auð-
vitað mikið pólitískt ólæsi. Það er
hinsvegar furðulegt, og til marks um
mikla örvæntingu, að heyra aðildarsinna
ítrekað kalla eftir því að helstu ESB-
andstæðingar landsins haldi áfram aðild-
arsamningum við ESB.
Ef aðildarsinnum yrði að ósk sinni og
aðildarsamningum yrði haldið áfram þá
myndi utanríkisráðherra án vafa tryggja
að skoðanabræður hans séu í meirihluta í
nefndum og ráðum líkt og fyrri ríkisstjórn
gerði. Vandi aðildarsinna er hinsvegar sá
að skoðanabræður utanríkisráðherra eru
á móti ESB. Það yrði aðildarsinnum lík-
lega mjög til framdráttar ef hörðustu
ESB-andstæðingar landsins mættu til
Brussel í þeim tilgangi að semja um
hvernig aðlögun næstu ára verði háttað.
Ef utanríkisráðherra er ekki tilbúinn að
setja undirritaðan í forystu fyrir þessari
sveit er ekki ólíklegt að t.d. Jón Bjarna-
son, Guðni Ágústsson eða Styrmir Gunn-
arsson verði fyrir valinu. Það gæti orðið
enn fróðlegra að fylgjast með því þegar
einstök atriði er varða ESB-samningana
verða rædd í utanríkismálanefnd Alþingis
þar sem Birgir Ármannsson, einn öfl-
ugasti ESB-andstæðingur þingsins, gegn-
ir formennsku og undirritaður
varaformennsku. IPA- og Ta-
iex-aðlögunarstyrkirnir fá ef-
laust flýtimeðferð hjá fjár-
laganefnd þar sem Vigdís
Hauksdóttir, formaður
Heimssýnar, ræður ríkjum og
varaformaðurinn, Guðlaugur
Þór Þórðarson, mun eflaust
berjast ötullega fyrir málinu.
Forseti Alþingis mun örugg-
lega halda okkur öllum við
efnið enda „mikill“ áhugamað-
ur um aðild Íslands að ESB.
Það kom vel fram á síðasta
kjörtímabili að ógjörningur er að semja
um ESB-aðild nema að einhugur sé um
málið í ríkisstjórn og starfandi stjórn-
armeirihluta. Svo langt gekk þetta að
ómögulegt var að vera með ESB-
andstæðinga í ríkisstjórn né í utanrík-
ismálanefnd Alþingis. Samþykkt stefna
beggja stjórnarflokkanna er skýr og á
þeirri stefnu byggir stjórnarsáttmáli
ríkisstjórnarinnar. Það er því hámark
bjartsýninnar (og í raun dálítið hlægilegt)
að halda að ríkisstjórn þar sem báðir
stjórnarflokkarnir eru á móti ESB-aðild
geti haldið áfram aðildarsamningum. Því
er það svo að þrátt fyrir ótrúlegan áhuga
aðildarsinna þá mun furðuleg ósk þeirra
um að ESB-andstæðingar dragi vagninn
til Brussel ekki verða að veruleika.
Eftir Ásmund Einar
Daðason
» Vandi aðildarsinna er
hinsvegar sá að skoð-
anabræður utanríkisráð-
herra eru á móti ESB.
Ásmundur Einar
Daðason
Höfundur er varaformaður
utanríkismálanefndar Alþingis.
Eru ESB and-
stæðingar síðasta
von aðildarsinna?
Ef þú hefur ein-
hvern tímann
stundað kynlíf,
hvort sem það
voru samfarir eða
bara snerting við
kynfæri annarrar
manneskju, gætir
þú hafa smitast af
HPV (Human Pa-
pilloma Virus).
Leghálskrabba-
mein og frumu-
breytingar eru af völdum HPV
sem er algengasti kynsjúkdóm-
urinn í heiminum.
HPV smitast líka við munn-
mök og við mök í endaþarm. All-
ir geta smitast af HPV við kyn-
líf, konur, karlar, gagnkyn-
hneigðir, samkynhneigðir eða
tvíkynhneigðir. Smokkur veitir
ekki fullkomna vörn vegna þess
að hann hylur ekki öll sýkt
svæði en HPV getur fundist á
öllu nærbuxnasvæðinu.
Frá og með 1. janúar 2014
býðst öllum konum á aldurs-
bilinu 23 ára til 65 ára legháls-
krabbameinsleit á þriggja ára
fresti en var áður á aldursbilinu
20 ára til 69 ára á tveggja ára
fresti.
Flestar HPV-sýkingar eru
einkennalausar, hættulausar og
ganga til baka. Í sumum til-
fellum getur veirusýkingin vald-
ið alvarlegum frumubreytingum
sem geta þróast í legháls-
krabbamein, oftast á löngum
tíma (nokkrum árum eða ára-
tugum). Alvarlegar frumubreyt-
ingar og leghálskrabbamein
geta fundist við reglulega leg-
hálskrabbameinsleit.
Legháls-
krabbamein er
sjaldgæft hjá kon-
um yngri en 24 ára.
Þó að flestar ungar
konur smitist af
HPV stuttu eftir að
þær hófu kynlíf þá
hverfur sýkingin
hjá helmingi þeirra
sem smitast á um
sex mánuðum og í
um 90% tilfella er
hún horfin innan
tveggja til þriggja
ára. Þessar HPV-
veirusýkingar geta valdið
frumubreytingum sem flestar
ganga til baka en ekki allar.
Það er ekki talið nauðsynlegt
að leita skipulega að krabba-
meini í leghálsi fyrr en við 23
ára aldur. Ef byrjað er að leita
fyrr er hætta á að finna frumu-
breytingar sem hefðu aldrei
þróast í leghálskrabbamein. Þá
getur þurft að gera ónauðsyn-
legar leghálsspeglanir og keilu-
skurði. Leghálskrabbameins-
leitin miðast við að gera sem
mest gagn og valda sem minnst-
um skaða.
HPV-sýkingar eru sjaldgæfar
hjá eldri konum, líkur á að
greinast með leghálskrabba-
mein fara því minnkandi með
hækkandi aldri og með fjölda
fyrri eðlilegra skoðana. Áhætt-
an er lítil hjá eldri konum sem
mætt hafa reglulega til leitar.
Rannsóknir hafa sýnt að ef þú
kemur á þriggja ára fresti gerir
krabbameinsleitin mest gagn og
veldur minnstum skaða. Ef þú
kemur sjaldnar en á þriggja ára
fresti eykst hættan á að grein-
ast með alvarlegar frumubreyt-
ingar eða krabbamein. Ef þú
kemur oftar en á þriggja ára
fresti eykst hættan á að greina
frumubreytingar sem ekki leiða
til krabbameins en auka líkur á
ónauðsynlegum leghálsspegl-
unum og keiluskurðum.
Ef þú hefur einkenni frá
kvenlíffærum, eins og t.d. óút-
skýrðar milliblæðingar, blæð-
ingar eftir samfarir eða útferð
frá leggöngum eða önnur ný
óútskýrð einkenni bendum við
þér á að leita beint til læknis. Þá
skipir ekki máli á hvaða aldri þú
ert eða hvenær síðasta krabba-
meinssýni var tekið.
Hugsaðu vel um kynheil-
brigði þitt og nýttu þér boð um
að koma í leghálskrabbameins-
leit á þriggja ára fresti. Leit-
arstöð Krabbameinsfélagsins
heldur utan um leitarsögu þína
og sendir þér boðsbréf þegar
komið er að næstu skoðun.
Ef þú hefur aldrei stundað
kynlíf þarftu ekki að fara í leg-
hálskrabbameinsleit.
Þú getur fræðst nánar um
HPV, frumubreytingar og leg-
hálskrabbamein á heimasíðu
Krabbameinsfélagsins, krabb-
.is.
Eftir Kristján
Oddsson
Kristján
Oddsson
» Leghálskrabba-
mein og frumu-
breytingar eru af
völdum HPV sem
er algengasti kyn-
sjúkdómurinn
í heiminum.
Höfundur er yfirlæknir og
sviðsstjóri leitarsviðs
Krabbameinsfélagsins.
Ertu 23 ára til 65 ára
kona með legháls?