Morgunblaðið - 01.03.2014, Blaðsíða 30

30 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. MARS 2014
1.561,1 m2 skrifstofuhúsnæði í miðbæ Akureyrar við Strandgötu 29-31
Frábært tækifæri til að eignast heila fasteign á besta stað, rétt við menningarhúsið Hof á Akureyri og með
fallegu útsýni út á Pollinn. Eignin skiptist í 682 m2 framhús á þremur hæðum og 879 m2 bakhús að hluta til
á tveimur hæðum. Bakhúsið er að mestum hluta í útleigu. Samþykktur byggingarreitur vestan við framhúsið.
Mjög góð aðkoma er að húsinu og næg bílastæði. Tilvalin eign til útleigu fyrir skrifstofur eða rekstur á hóteli
eða gistiheimili. Verð kr. 220.000.000.
Allar nánari upplýsingar fást hjá:
Einar Páll Kjærnested, löggiltur fasteignasali
Sigurður Sveinn Sigurðsson
Löggiltur fasteignasali
Sími 466 1600, www.kaupa.is
TIL SÖLU
Ljósmynd Árni Geirsson
Þegar ég lít um öxl minnist ég nokkurra sviplegra viðureigna minnaog skólasystkina minna við ákveðin töluorð, sem sé einar, tvennarog þrennar (t.d. buxur). Þessum viðureignum lyktaði oftar en ekkimeð skelfingu og kennarinn okkar fylltist þeirri vandlætingu sem
þekkt er meðal móðurmálskennara og brýst út þegar nemendum verður illa
á. Okkur græningjunum var meðal annars kennt að par væri eintala og þess
vegna mættum við ekki segja tvö pör ef við hugsuðum okkur sokka á tvo fæt-
ur; tvö pör væru alls fjórir einstakir sokkar. Við áttum að segja og skrifa:
Konan á tvö pör af skóm (hvaða aumingja kona skyldi það nú vera?)
Ég verð að viðurkenna að þegar ég fór að kenna notaði ég þessi sömu
brögð kennara minna og fylltist sömu vandlætingu þegar í ljós kom að heim-
inum hafði ekkert farið fram.
En við nemendur mínir eignuðumst marga þjáningabræður og -systur.
Þessi sannindi, sem smám saman urðu augljós okkur flestum, náðu ekki til
allra eða gleymdust í ólgu-
sjóum lífsins. Vandinn með
einar, tvennar og þrennar
buxur og fleira var viðvar-
andi. Sumar starfsstéttir hafa
til dæmis háð langa og oft
blóðuga baráttu við óvættina
og beðið ósigur.
Lengi vel auglýstu bílasalar landsins tveggja og fjögurra dyra bíla til sölu
og fengu stundum bágt fyrir; vísir menn bentu þeim á að ekki væri til ein dyr,
einungis einar dyr. Þeir yrðu því að auglýsa tvennra dyra og fernra dyra bíla.
Ekki minnist ég þess að nokkur bílasali hlýddi þessu kalli utan bílasali á Ak-
ureyri, sjálfsagt trúr þeirri sannfæringu margra (Akureyringa og annarra
Norðlendinga) að íslensk tunga ætti alveg sérlega vel varið vígi á Norður-
landi. Þessi vandi með dyrnar leystist sjálfkrafa með því að flestir bílar urðu
fernra eða fimm dyra er fram liðu stundir.
Stundum sé ég fasteignaauglýsingar sem benda til þess að sölumenn fast-
eigna þurfi að taka sig á er kemur að fyrrgreindum vanda. Sumir þeirra hafa
um árabil auglýst íbúðir með tveimur svölum í þeirri sannfæringu sinni (að
því er virðist) að til sé ein svöl. Um síðustu helgi sá ég einnig auglýsta þriggja
herbergja íbúð með tveimur svefnherbergjum og tvennum stofum. Íbúðin
var þá allt í einu orðin sex herbergja, með fjórum stofum. (Fyrst ég er farinn
að tala um fasteignasölur finn ég mig knúinn til að spyrja hvernig íbúð getur
verið fokheld að innan eins og stundum er auglýst). En nóg um þennan
vanda; hann leysist víst seint.
Sumar starfsstéttir þurfa margoft að tala og rita um verðbólgu. Þá er
venjulega talað um háa verðbólgu eða (sjaldan eða aldrei af vissum ástæðum)
lága verðbólgu.
Orðið verðbólga er samsett orð, úr verð og bólga. Annar liðurinn, hinn
fyrri, hefur tekið öll völd og ræður lýsingarorðinu á eftir. Verð er hátt eða
lágt en bólga getur ekki verið há eða lág; hún er oftast mikil eða lítil. Miklu
eðlilegra er því að segja mikil verðbólga eða lítil verðbólga. Það væri saga til
næsta bæjar ef ég kæmi til læknis og segði: Ég er með háa bólgu á fæti!
Málið
El
ín
Es
th
er
VEISTU HVAÐ?!
ÉG VAR AÐ HJÓLA
MEÐ EINARI!
„Einni.“ Maður hjólar
með einni hendi.
Nei, ég var að hjóla
með Einari frænda!
Íbúð með tvennum stofum
Tungutak
Þórður Helgason
thhelga@hi.is
Fyrsti hluti umræðna á Aþingi í síðustu viku umskýrslu Hagfræðistofnunar HÍ um stöðu við-ræðna Íslands við Evrópusambandið og þróunþess snerist um uppgjör við Samfylkingu og
Vinstri græna vegna ákvörðunar þeirra sumarið 2009
um að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Skýrslan
leiðir í ljós að þáverandi stjórnarflokkar reyndu að fela
fyrir þjóðinni þann veruleika að það er engar varanlegar
undanþágur að fá frá því grundvallaratriði að við yrðum
að afhenda Evrópusambandinu öll formleg yfirráð yfir
helztu auðlind þjóðarinnar – fiskimiðunum. Baráttan
fyrir yfirráðum yfir fiskveiðilögsögunni, sem stóð í ald-
arfjórðung, yrði að engu gerð með aðild.
Annar hluti þessara umræðna hófst með gagnsókn
fyrrverandi stjórnarflokka á tvennum vígstöðvum. Ann-
ars vegar linnulausum umræðum um „fundarstjórn for-
seta“ en þær umræður breyta starfi alþingismanna í
skrípaleik og hins vegar með ásökunum á Sjálfstæð-
isflokkinn sérstaklega um að hann væri að svíkja gefin
loforð um þjóðaratkvæðagreiðslu.
Þriðji hluti umræðnanna hófst svo undir miðnætti á
miðvikudagskvöld með merkri
ræðu Ögmundar Jónassonar, al-
þingismanns VG og fyrrum ráð-
herra flokksins, sem efndi til
uppgjörs við Samfylkinguna um
sameiginlega vegferð þess
flokks og VG í málinu.
Fyrir liggur tillaga rík-
isstjórnarinnar um að draga til
baka aðildarumsóknina að ESB.
Sjálfstæðisflokkurinn getur sagt með réttu að hann hafi
aldrei lofað þjóðaratkvæðagreiðslu um það hvort um-
sóknina ætti að draga til baka. Slíka yfirlýsingu er
hvergi að finna heldur hitt að viðræður, sem gert var hlé
á sumarið 2013, verði ekki teknar upp á ný nema að und-
angenginni þjóðaratkvæðagreiðslu. Tillaga um að taka
þær upp á ný liggur ekki fyrir.
En málið er ekki svo einfalt. Skynjun almennings á
því sem lofað var í kosningabaráttunni er áreiðanlega
sú, að gefið hafi verið fyrirheit um aðkomu þjóðarinnar
að málinu. Sú hugsun að gera hlé á viðræðum og taka
þær ekki upp á ný fyrr en að undangenginni þjóð-
aratkvæðagreiðslu varð ekki fyrst til á vettvangi Sjálf-
stæðisflokksins. Hún varð til í umræðum á meðal nokk-
urra andstæðinga aðildar til að auðvelda VG að komast
út úr þeirri prísund sem flokkurinn var kominn í vegna
þessa máls á síðasta kjörtímabili.
Fljótlega eftir kosningar mátti finna að innan þing-
flokka beggja stjórnarflokkanna voru skiptar skoðanir
um það hvað fælist í yfirlýsingum einstakra forystu-
manna flokkanna fyrir kosningar um þetta efni og að
einhverju leyti bein andstaða við þá skoðun að í þeim
fælist loforð um þjóðaratkvæðagreiðslu á þessu kjör-
tímabili.
Og vegna þess að ég varð var við þennan skoðanamun
snemma sl. sumar lýsti ég þeirri skoðun hér á þessum
vettvangi hinn 13. júlí 2013 að eðlilegast væri að fram
færi þjóðaratkvæðagreiðsla á þessu kjörtímabili um það
hvort Íslendingar vilji ganga í Evrópusambandið eða
ekki. Sömu skoðun lýsti Ögmundur Jónasson í þingræðu
sinni sl. miðvikudagskvöld.
Í grein þessari 13. júlí sl. sagði:
„Ef þjóðaratkvæðagreiðsla færi fram um það, hvort
halda ætti áfram viðræðum og það yrði samþykkt er
auðvitað ljóst að þá yrðu þær hafnar á ný. Yrði slík til-
laga felld væri Ísland eftir sem áður „umsóknarríki“ og
þá yrði að taka sjálfstæða ákvörðun um það í annarri
þjóðaratkvæðagreiðslu, hvort draga ætti umsóknina til
baka.
Það er lítið vit í slíkum vinnubrögðum.
Eðlilegast er að núverandi ríkisstjórn fari með málið
aftur á þann byrjunarreit sem það var á snemma sumars
2009 og ákveði að efna til þjóðaratkvæðagreiðslu á þessu
kjörtímabili um það, hvort Ís-
lendingar vilji gerast aðilar að
Evrópusambandinu eða ekki.
Um það grundvallaratriði stend-
ur sá ágreiningur, sem er meðal
þjóðarinnar – ekki um stöðu við-
ræðna.“
Með þingsályktunartillögu
sinni um að draga aðild-
arumsóknina til baka er rík-
isstjórnin að fara með málið á þann byrjunarreit. Stjórn-
arflokkarnir verða svo að gera það upp við sig, hvort
þeir fylgi þeirri ákvörðun eftir með þjóðaratkvæða-
greiðslu síðar á kjörtímabilinu um grundvallaratriði
málsins eða hvort þeir vilja ganga til næstu þingkosn-
inga við þær aðstæður að þurfa stöðugt að útskýra hvers
vegna það hafi ekki verið gert.
Það ánægjulega við þessar umræður er hins vegar
það, að spurningin um þjóðaratkvæði í stærstu málum
er orðin að lykilatriði í þjóðfélagsumræðum. Yfirlýsing
Bjarna Benediktssonar, formanns Sjálfstæðisflokksins, í
ræðu á fundi í Valhöll fyrir nokkrum dögum var mjög
skýr um þetta efni. Hann sagðist vera einlægur í áhuga
sínum á því að þjóðaratkvæði yrði þáttur í stjórnskipan
landsins. Og í ljósi þess hvernig forystumenn annarra
flokka hafa talað um þau mál má ætla að það sé að verða
til pólitísk samstaða milli allra flokka um að koma þeirri
skipan á.
Það er mikil breyting á 10 árum en vorið og sumarið
2004 ríghéldu sumir flokkar og og forystumenn þeirra í
þá hugsun að það væri ekkert óeðlilegt við það að slíkt
vald væri í höndum eins manns á Bessastöðum.
Hvað sem líður þeim deilum sem nú standa yfir á Al-
þingi um aðildarumsóknina er tímabært að stjórn-
málaflokkarnir setji menn til þeirra verka að móta og út-
færa sérstaklega reglur um þjóðaratkvæðagreiðslur
sem fastan þátt í stjórnskipan landsins og þar á meðal
hvaða lágmarksfjölda kjósenda þurfi til svo að þjóð-
aratkvæðagreiðslur verði að fara fram um einstök mál.
Á byrjunarreit
Það er að skapast pólitísk
samstaða allra flokka um þjóð-
aratkvæðagreiðslur sem fastan
þátt í stjórnskipan landsins.
Af innlendum
vettvangi …
Styrmir Gunnarsson
styrmir@styrmir.is
Ísíðustu viku sagði ég frá lýsinguAlistairs Darlings, fyrrverandi
fjármálaráðherra Breta, á því, hvern-
ig stærð einkaflugvéla fundarmanna
á ráðstefnum væri jafnan í öfugu
hlutfalli við stærð heimalanda þeirra.
Hann gerði þessa athugasemd að
morgni 7. október 2008, þegar hann
var á leið á fjármálaráðherrafund í
Lúxemborg og lítil einkaflugvél, sem
hann hafði tekið á leigu, renndi á
flugvellinum fram hjá tveimur Bo-
eing 747 þotum, sem merktar voru
Íslandi og stóðu á flugvellinum. Þetta
voru hins vegar ekki einkaþotur
neinna íslenskra ráðamanna, heldur
vöruflutningavélar á vegum Atlanta,
sem hafði notað slíkar vélar frá 1993!
Í bókinni Back from the brink
(2011) segir Darling frá uppgangi
Landsbankans í Bretlandi árin fyrir
alþjóðlegu lánsfjárkreppuna og bæt-
ir við, að nú sæti ýmsar fjárfestingar
bankans sakamálarannsókn á Ís-
landi. Síðan skrifar hann (bls. 137): „Í
tengslum við þetta virtust ýmsir ís-
lenskir ríkisborgarar auðgast mjög.
Sumir gátu jafnvel veitt breska
Íhaldsflokknum rausnarlega styrki.“
Í Bretlandi eru allir styrkir til stjórn-
málaflokka, sem einhverju nema,
birtir opinberlega. Ég gat ekki séð
neina Íslendinga eða íslensk fyr-
irtæki á listum yfir styrkveitendur
Íhaldsflokksins. Á fundi með Darling
í desember 2013 spurði ég hann því,
hvaðan hann hefði þessar upplýs-
ingar. Hann kvaðst hafa lesið um
þetta, á meðan hann var að skrifa
bók sína 2011.
Hér er líklega skýringin komin. Í
júlí 2009 hafði dótturfélag Kaupþings
í Lúxemborg verið selt Row-
land-fjölskyldunni bresku og tekið
upp nafnið Banque Havilland. Fast-
eignajöfurinn David Rowland var
einn örlátasti styrktarmaður Íhalds-
flokksins og átti jafnvel um tíma að
verða gjaldkeri flokksins, þótt ekki
yrði af því. Í mars 2011 gerði breska
lögreglan húsleit í Banque Havilland
vegna rannsóknar á Kaupþingi.
Vegna sambandsins við Íhaldsflokk-
inn var Rowland fréttamatur, þótt
rannsóknin beindist ekki að honum.
Fyrirsögnin í breska stórblaðinu
Daily Telegraph var til dæmis „Efna-
hagsbrotadeild gerir húsleit vegna
Kaupþings í banka bakhjarls Íhalds-
flokksins, Davids Rowlands“.
Ef sú er skýringin á ummælum
Darlings, þá ruglar hann ekki aðeins
saman Landsbankanum og Kaup-
þingi, heldur telur hann David Rowl-
and tengjast Íslandi af þeirri ástæðu
einni, að Rowland keypti ásamt fjöl-
skyldu sinni það, sem eftir var af einu
dótturfélagi íslensks banka í Lúx-
emborg. Á þennan hátt verða þjóð-
sögur til.
Athugasemdir og leiðréttingar vel þegnar
Hannes H. Gissurarson
hannesgi@hi.is
Fróðleiksmolar úr sögu og samtíð
Darling og styrktar-
menn Íhaldsflokksins