Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.03.2014, Page 49

30.3. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 49
Í þessu ljósi kemur ekki á óvart að
Jevgenija hefur engar áhyggjur af framtíð
barnanna sinna. Þau hafi alls ekki færri
tromp á hendi í þessu lífi en börn sem hafa
fulla heyrn.
Jevgenija segir heyrnarlausa viðræðuhæfa
um allt milli himins og jarðar – nema helst
tónlist. Þó eru dæmi um heyrnarlausa tón-
listarmenn, svo sem skoska slagverksleik-
arann Evelyn Glennie. Að ekki sé talað um
Ludwig van Beethoven.
Hún hefur náð prýðilegum tökum á ís-
lenskunni, les blöð og horfir mikið á sjón-
varp, vitaskuld mest textað efni. „Ég hef
mjög gaman af íslensku efni en því miður
er það alltof sjaldan textað. Eiginlega bara
við hátíðleg tækifæri. Það mætti laga,“ seg-
ir hún.
Vann brons á ólympíuleikum
Samskipti eru auðveld á netinu, auk þess
sem heyrnarlausir eiga rétt á þjónustu
táknmálstúlka, svo sem við njótum góðs af í
þessu samtali. Jevgenija getur líka hringt
út um allar trissur gegnum túlkana.
Hjónin eru bæði mikið íþróttafólk. Art-
uras syndir en Jevgenija hefur náð langt í
badminton. Hefur keppt bæði á heimsmeist-
aramóti og ólympíuleikum heyrnarlausra og
á meira að segja ólympíubrons frá leik-
unum í Ástralíu árið 2005.
Spurð hvers vegna þau Arturas hafi flutt
til Íslands á sínum tíma nefnir Jevgenija
strax betri lífskjör. „Við gátum fengið góða
vinnu hérna og hærri laun en heima í
Litháen. Núna eigum við íbúð og bíl og líð-
ur í alla staði ljómandi vel,“ segir hún en
Arturas vinnur sem klippari hjá Táknsmiðj-
unni og líkar vel.
Jevgenija viðurkennir að hún fari ekki
varhluta af meðaumkun náungans vegna
heyrnarleysisins. Að ekki sé talað um þegar
hún segist eiga heyrnarlaus börn líka. Það
sé þó ekkert séríslenskt, heyrnarlausir
mæti hvarvetna því viðmóti. „Ég læt sem
ég sjái ekki vorkunnsemina. Það er ekkert
æ, æ, ó, ó, aumingja ég. Mér líður mjög vel
eins og ég er.“
Reiknar með að verða hér áfram
Jevgenija segir gott að ala upp heyrnarlaus
börn á Íslandi. Skilningur sé víðast hvar
mikill og Kevin og Emily séu á mjög fínum
leikskóla, Sólborg, þar sem þau búi við
táknmálsumhverfi. Á Sólborg eru saman
heyrandi börn og heyrnarlaus, auk heyrandi
barna heyrnarlausra foreldra.
Hún á ekki von á öðru en að fjölskyldan
verði áfram á Íslandi. „Svo lengi sem við
rekumst ekki á hindranir hér á Íslandi
komum við til með að búa hérna áfram.
Börnin eru fædd hér og þekkja ekki annað.
Þegar kemur að því að fara í grunnskóla
reikna ég með að þau fari í Hlíðaskóla sem
er fyrir heyrnarlaus börn. Ég þekki hann
ekki en hef enga ástæðu til að ætla annað
en hann sé góður. Annars erum við ekkert
öðruvísi en aðrir foreldrar. Við munum
halda áfram að berjast fyrir ennþá betra
lífi fyrir börnin okkar.“
Hjónin Jevgenija Kukle og Arturas Kuklis
ásamt börnum sínum, Mark, Emily og Ke-
vin, á heimili sínu í Breiðholtinu.
* „Ég læt sem ég sjáiekki vorkunnsemina.Það er ekkert æ, æ, ó, ó,
aumingja ég. Mér líður
mjög vel eins og ég er.“
„Þegar foreldrar taka
ákvörðun um læknis-
fræðilegt inngrip eins og
kuðungsígræðslu fyrir
börn sín taka foreldrar
ákvörðun um hvernig lífi
barnið þeirra á að lifa.
Ákvörðun þeirra er ekki
um hvort barnið lifi eða
deyi eða að það verði sjúk-
lingur. Ákvörðun þeirra er um hvort barn-
ið tilheyri döff menningu eða heyrandi
menningu. Við sem erum heyrnarlaus og
tölum íslenskt táknmál köllum okkur döff.
Döff einstaklingar fá íslenska táknmálið í
arf frá eldri döff í menningarsamfélagi
döff. Táknmálið gegnir lykilhlutverki í þró-
un sjálfsmyndar og samsömunar döff
fólks. Foreldrar sem eiga táknmál að
móðurmáli og tilheyra döff menningu vilja
að barnið þeirra verði hamingjusamt og
fái að njóta þeirra tækifæra sem lífið hefur
upp á að bjóða. Þeirra mat er að það náist
best með því að barnið fái að njóta eigin
menningar og tungumáls og kynnist ís-
lenskri menningu og læri vel íslensku sem
annað mál. Foreldrarnir gera ráð fyrir að
meðfædd göfgi þeirra og frelsi til að taka
eigin ákvarðanir sé virt. Sama gildir um
nýbúa, sem eiga heyrandi börn sem tala
tvö tungumál, móðurmál sitt og íslensku.
Þeir gera væntanlega ráð fyrir að geta alið
börn sín upp við að eiga tvö móðurmál og
að samsama sig við tvær menningar. Þessi
ákvörðun fjallar um menningarlega sam-
semd en ekki ofbeldi eða vanrækslu.“
Júlía G. Hreinsdóttir í aðsendri grein í
Morgunblaðinu 31. janúar sl.
Að virða frelsið
Júlía G.
Hreinsdóttir
Mikilvægt er að virðing sé borin fyrir
þeim börnum sem eru heyrnarskert eða
heyrnarlaus. Ekki er rétt að líta á heyrn-
arlaus eða heyrnarskert börn sem „göll-
uð“ börn sem þarf að breyta eða bæta.
Er það í samræmi við þá þróun sem hefur
orðið á hugtakinu fötlun, að ekki sé ein-
ungis litið til læknisfræðilegra þátta held-
ur einnig félagslegra, sbr. meðal annars
samning Sameinuðu þjóðanna um rétt-
indi fatlaðs fólks. Ljóst er að börn geta
átt gott líf og náð fullum þroska án þess
að hafa heyrn. Því hefur jafnvel verið
haldið fram að heyrnarlausir ein-
staklingar séu ekki fatlaðir heldur tilheyri
málminnihlutahópi. Þeir sem aðhyllast
þetta sjónarmið benda á að það séu rétt-
indi barna sem eru heyrnarlaus að við-
halda auðkennum sínum og njóta eigin
menningar og tungumáls í samfélagi
með öðrum.
Úr áliti umboðsmanns barna.
Ekki „gölluð“ börn