Morgunblaðið - 04.07.2014, Blaðsíða 16

VIÐTAL
Helgi Vífill Júlíusson
helgivifill@mbl.is
Á síðasta ári var töluverð umræða á
meðal félaga í Viðskiptaráði Íslands
um aukna fjárfestingu lífeyrissjóð-
anna í íslenskum fyrirtækjum, þátt-
töku þeirra á hlutabréfamarkaði og í
framhaldinu aðkomu þeirra að kjöri
stjórnarmanna í þessum félögum.
Þetta segir Hreggviður Jónsson, for-
maður Viðskiptaráðs, í samtali við
Morgunblaðið.
Í kjölfarið var Landssamband líf-
eyrissjóða upplýst um áhyggjurnar
sem margir stjórnendur höfðu. Þær
snerust t.d. um það þegar lífeyris-
sjóðirnir fjárfesta í keppinautum á
markaði og tilnefna stjórnarmenn
sem í sumum tilfellum voru stjórn-
armenn í lífeyrissjóðunum eða jafn-
vel starfsmenn sjóðanna. Spurningar
vöknuðu um hvernig sjóðir sem ættu
hluti í keppinautum á markaði og til-
nefndu menn í stjórnir þeirra gættu
þess að viðkvæmar trúnaðarupplýs-
ingar um rekstur þessara félaga bær-
ust ekki á milli í gegnum sjóðina.
„Við vorum að nálgast þetta út frá
góðum stjórnarháttum og vildum
vekja athygli á þessari þróun sem
gæti leitt til hagsmunaárekstra. Við-
skiptaráð fór því í að skoða hvernig
þessum málum er háttað á Norður-
löndum þar sem lífeyrissjóðir eru
stórir fjárfestar á markaði og aðstæð-
ur eru oft ekki ósvipaðar og hér þar
sem fáir keppinautar eru á markaði,“
segir hann.
Hreggviður segir að lífeyrissjóðir
annars staðar á Norðurlöndum til-
nefni ekki í stjórnir fyrirtækja. „Að-
stæður þar eru ekki ósvipaðar og hér
á landi. Oft eru einungis tvö eða þrjú
fyrirtæki sem keppa á sama markaði
skráð í Kauphöll. Lífeyrissjóðir á
Norðurlöndum hafa ekki bein af-
skipti af stjórnarkjörum þeirra held-
ur beita sér fyrir góðum stjórnarhátt-
um, líkt og valnefndum, sem leiða til
þess að hæfir stjórnarmenn veljist í
stjórn,“ segir hann. Hreggviður
bendir á að fram hafi komið í fjöl-
miðum fyrir ári, að norski olíusjóð-
urinn hafi ákveðið að beita sér í rík-
ara mæli á markaði með því að
tilnefna fulltrúa í valnefnd. Áður hafi
hann ekki átt fulltrúa.
Eiga að hafa skoðanir
Sjóðirnir eigi samt sem áður að
hafa skoðanir á gangi máli hjá fyr-
irtækjum sem þeir eigi í og viðra þær
í opinberri umræðu og á hluthafa-
fundum, segir Hreggviður.
Hann leggur til að lífeyrissjóðirnir
beiti sér fyrir því að fyrirtæki á mark-
aði og önnur sem þeir eiga mikið í
setji upp valnefndir um stjórnarkjör.
Sjóðirnir ættu að afmarka aðkomu
sína að stjórnum við þátttöku í slíkum
valnefndum. Hin leiðin væri sú ef líf-
eyrissjóðirnir kjósa að tilnefna
stjórnarmenn að þeir takmarki fjár-
festingastefnu sína við að fjárfesta
ekki í keppinautum. „Við getum velt
því fyrir okkur ef norrænu sjóðirnir
kjósa að tilnefna ekki menn beint í
stjórnir fyrirtækja hvort hættan á
hagsmunaárekstrum á okkar litla ör-
markaði sé ekki mun minni hér,“ seg-
ir Hreggviður.
Eðlilegra sé, að mati Hreggviðs, að
lífeyrissjóðirnir séu hlutlausir ávöxt-
unarfjárfestar sem kjósi með fótun-
um. Líki þeim ekki reksturinn geti
þeir selt hlut sinn.
Heimildarmaður sem starfar hjá
lífeyrissjóði segir við Morgunblaðið
að það sé erfitt að kjósa með fótunum
á íslenska markaðnum. Hann sé það
lítill að erfitt geti reynst að selja stóra
hluti í fyrirtækjunum og í kjölfarið
vakni önnur spurning, hvar skal fjár-
festa í staðinn? Skortur sé á fjárfest-
ingarkostum.
- Hvort tekur lífeyrissjóður betri
ákvarðanir um fjárfestingar með eða
án sérstaks fulltrúa í stjórn félags
sem fjárfest er í?
„Jafnvel þótt lífeyrissjóður hafi
stjórnarmann í fyrirtæki sem skráð
er á markað á hann ekki rétt á meiri
upplýsingum en aðrir,“ segir Hregg-
viður. „Það má líka segja að það eigi
ekki lengur við að menn séu að tala
um „sína fulltrúa“ í stjórnum fyrir-
tækja. Samkvæmt góðum stjórnar-
háttum eru þeir stjórnarmenn sem
kosnir eru í stjórnir fyrirtækja, hvort
heldur sem þau eru skráð á markað
eða ekki, fulltrúar fyrir alla hluthafa
og eiga fyrst og fremst að hugsa um
hag félagsins. Auk þess ef sjóður á
ekki mann í stjórn á hann auðveldara
um vik að tjá sig um stefnu og
ákvarðanir félagsins opinberlega án
þess að það rísi upp hagsmunaárekst-
ur vegna stjórnarsetu.
Lífeyrissjóðir geta hæglega beitt
sér í rekstri félaga án þess að tefla
fram stjórnarmanni. Á Íslandi fer
fram lítil sem engin umræða á hlut-
hafafundum. Lífeyrissjóðirnir eiga að
nýta það tækifæri og tjá sig um mál-
efni félagsins og koma fram sínum
sjónarmiðum.“
Mögulegir hagsmuna-
árekstrar hjá lífeyrissjóðum
 Töluverð umræða hefur átt sér stað meðal félaga í Viðskiptaráði
Þátttaka Hreggviður Jónsson, formaður Viðskiptaráðs, segir að lífeyr-
issjóðir geti beitt sér í rekstri félaga án þess að tefla fram stjórnarmanni.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sjóðirnir beita sér
» Fram kom í Viðskiptamogg-
anum í gær að fjórir stærstu
lífeyrissjóðir landsins væru nú
virkir hluthafar á markaði. Á
árunum fyrir hrun voru þeir
alla jafna hlutlausir fjárfestar.
» Þrír stærstu lífeyrissjóðirnir
eru í aðstöðu til að tilnefna
stjórnarmann í krafti mikils
eignarhlutar í félögum á
markaði.
» Lífeyrissjóður verslunar-
manna hefur tilnefnt átta
stjórnarmenn og LSR þrjá, en
hann hóf ekki að beita sér fyrr
en í kringum áramót.
16 FRÉTTIRViðskipti | atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ 2014
STUTTAR FRÉTTIR
● Bankaráð Evrópska seðlabankans
ákvað á fundi sínum í gær að halda
stýrivöxtum bankans á evrusvæðinu
óbreyttum. Vextirnir eru 0,15%, en þeir
voru lækkaðir í júní eftir að hafa verið
0,25% frá því í nóvember árið 2013.
Ákvörðun Evrópska seðlabankans var
í takt við væntingar greinenda á mark-
aði enda aðeins mánuður síðan bankinn
greip síðast til vaxtalækkana.
Í júní kynntu peningamálayfirvöld á
evrusvæðinu einnig ýmsar aðgerðir í
því skyni að örva fjárfestingu og
stemma stigu við verðhjöðnun á meðal
aðildarríkja evrunnar.
Vextir óbreyttir í 0,15%
● Alþjóðlega bílaleigufyrirtækið Enter-
prise hefur útnefnt Bílaleigu Kynn-
isferða umboðsaðila sinn á Íslandi og
bætir þar með evrópskum áfangastað
við ört vaxandi starfsemi sína.
Í kjölfar samningsins verður merki
Enterprise sýnilegt víða um land á
næstu mánuðum enda er það stefna
Enterprise að skapa alþjóðlegt vöru-
merki sem stendur fyrir framúrskar-
andi þjónustu við fólk í vinnu- og frí-
stundaferðum, segir í fréttatilkynningu.
Kynnisferðir – Reykjavik Excursions
hófu rekstur bílaleigu árið 2013.
Alþjóðlega bílaleigan
Enterprise á Íslandi
Fyrirtækið Bílar og fólk sendi frá
sér tilkynningu í gærkvöldi um að
það hefði ákveðið að hætta við þátt-
töku í útboði á vegum Strætó bs. um
akstur með fatlaða á höfuðborgar-
svæðinu. Til stendur að opna útboð-
ið í dag. Fyrirtækið segir að um
sýndarútboð sé að ræða og krefst
þess að því verði frestað.
Reynir Jónasson, framkvæmda-
stjóri Strætó, hafði ekki fengið er-
indið frá fyrirtækinu þegar Morg-
unblaðið ræddi við hann í gærkvöldi.
Hann sagði að það þyrfti sterk rök
til að fara fram á frestun útboðs.
Í tilkynningu frá Bílum og fólki
segir að stjórnendur félagins krefj-
ist þess að útboðinu verið frestað á
meðan kannað sé betur með út-
reikninga og upplýsingar frá Félagi
hópferðaleyfishafa þess efnis að
ákveðnum verktaka hafi verið
greidd hundruð milljóna umfram
samninga. Þar er vísað til skrifa í
Fréttablaðinu í gær.
Í fréttatilkynningu sem Strætó
bs. sendi frá sér í gær segist fyr-
irtækið vísa „dylgjum og rógburði
um að fyrirtækið hafi farið fram úr
samningum heim til föðurhúsanna“.
Segir í tilkynningunni að allar
greiðslur verktaka og undirverk-
taka hafi verið eftir þeim samning-
um sem gerðir voru árið 2010.
Morgunblaðið/Ómar
Strætó Deilt er um greiðslur fyrirtækisins til verktaka í rútubílaaakstri.
Vilja fresta út-
boði hjá Strætó
 Strætó vísar ásökunum á bug
 


   
  
   
  

 




 
  

 
!""
!#"
$"#
""!
#
%
#%
% "
&'()* (+(

 

,-&.&+/0 -'+(1(23& 45+(2/5
"$
"
!%#
!""
$"
"%!%
"%
!%
# "
%#%
%
#
!"!%
!"#"
$
"%%
"
!$
# "$
% $
!%
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Meira úrval
Meiri gæði
Íslensk
framleiðsla
eftir máli
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta.
Síðumúla 32, Reykjavík ▪ Tjarnargötu 17, Keflavík ▪ Glerárgötu 32, Akureyri
Sími 588 5900 ▪ alnabaer.is ▪ Opnunartími: mán -fös 11-18
Sendum frítt hvert á land sem er gegn staðgreiðslu
Hringdu og bókaðu tíma í máltöku
MYRKVAGLUGGATJÖLD