Morgunblaðið - 24.11.2014, Blaðsíða 13

FRÉTTIR 13Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 24. NÓVEMBER 2014
Fáðu þetta heyrnartæki
lánað í 7 daga
- án skuldbindinga
Bókaðutímaí fríaheyrnarmælingu
ogfáðuAltatilprufu ívikutíma
Sími5686880
PrófaðuALTAfráOticon
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | Sími 568 6880
| www.heyrnartækni.is |
Að heyra vel er okkur öllum mikilvægt og ekki síst yfir
hátíðirnar þegar fjölskylda, vinir og ættingjar hittast til
aðeigagóðastundsaman.ALTAheyrnartækingeraþér
kleiftaðheyraskýrtogáreynslulaustíöllumaðstæðum.
ALTA eru fullkomnustu heyrnartækin frá Oticon, búin
þráðlausritækniogalgjörlegasjálfvirk.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Á síðustu misserum hefur orðið vit-
undarvakning í samfélaginu um stöðu
fólks sem er á götunni og þarf stuðn-
ing. Þjónustan verður æ betri og
meiri og það er sífelld þróun á verk-
efnum og úrræðum,“ segir Guðrún
Þorgerður Ágústsdóttir félagsráð-
gjafi. Hún starfar hjá þjónustu-
miðstöð Reykjavíkurborgar sem sinn-
ir miðborg og Hlíðum. Málefni
utangarðsfólks hafa verið hennar sér-
svið. Kveðst hún í þeim verkefnum að
sumu leyti knúin áfram af hugsjón.
Þörf á nýrri kortlagningu
„Ég hef frá barnæsku haft áhuga á
málefnum utangarðsfólks og fanga.
Þegar ég kom úr fæðingarorlofi fyrir
nokkrum árum var starf með ut-
angarðsfólki í samstarfi við Dagsetur
Hjálpræðishersins auglýst sem nýtt
tilraunaverkefni hjá borginni. Ég
sótti um og fékk. Áður hafði ég starf-
að tengt þessum málaflokki í Konu-
koti og í Kópavogsfangelsi,“ segir
Guðrún Þorgerður.
Árið 2012 lét velferðarsvið Reykja-
víkurborgar kortleggja hagi og fjölda
utangarðsfólks. Þá voru 179 ein-
staklingar í Reykjavík á götunni, að
stærstum hluta fólk 18 til 30 ára. Þörf
er talin vera á nýrri kortlagningu nú
og telur Guðrún að í dag séu nálægt
250 manns utangarðs. Ýmislegt hefur
þó verið gert í þágu þessa fólks á síð-
ustu misserum. Opnuð hafa verið
heimili; smáhýsi og herbergjasambýli
og nú nýlega bauðst fólki að flytja í
stúdíóíbúðir. Njóta stuðnings frá sér-
fræðingum alla virka daga á skrifstofu-
tíma og í bakvaktarsíma á kvöldin og
um helgar. Það úrræði er opnað í anda
hugmyndafræði um Housing First.
„Við störfum eftir hugmyndafræði
sem gengur út á að minnka skaðann af
því líferni sem einstaklingurinn lifir,
hvort sem hann er persónulegur, fjár-
hagslegur eða þá samfélagsins. Við
mætum fólki með virðingu og réttur
einstaklingsins er mikilvægastur,“
segir Guðrún Þorgerður sem hefur
daglega viðveru í Dagsetri Hjálpræð-
ishersins í Örfirisey. Þar er meðal ann-
ars boðið upp á félagsráðgjöf, hjúkrun
og iðju þar sem gestir geta eflt starfs-
getu sína í ýmsu starfi. Þá er sam-
starf við Borgarverði en það er fær-
anlegt vettvangsteymi á vegum
þjónustumiðstöðvar Miðborgar og
Hlíða.
„Nú erum við að þróa nýtt úrræði á
Hringbraut í anda Housing First og
erum með 9 manna sérfræðingateymi
í kringum það svo og Borgarverði,
Dagsetur og smáhýsin á Grand-
anum,“ segir Guðrún og heldur
áfram:
„Við höfum um hríð talað fyrir svo-
kölluðu edrúskýli þar sem þeir ein-
staklingar sem eru edrú, jafnvel að
koma úr meðferð, geti fengið gistingu,
nótt fyrir nótt í vímuefnalausu um-
hverfi. Það vantar sannarlega fleiri
áfangaheimili fyrir fólk sem er að
koma úr meðferð. Það sem mér finnst
þó mikil þörf á í Reykjavík er svokall-
að sprautuherbergi eins og þekkist
víða í Evrópu. Þar geta einstaklingar
sem nota fíkniefni í æð, sprautað sig
með hreinum búnaði. Á staðnum er þá
sérþjálfað starfsfólk til að bregðast við
ef fólk til dæmis tekur inn of stóra
skammta.“
Dauðans alvara
Frá því Guðrún Þorgerður hóf störf
hjá velferðarsviði Reykjavíkurborgar,
þar sem Dagsetrið við Eyjaslóð er
hennar heimahöfn, hefur hún sinnt þar
um 400 manns á tæpum sex árum.
Staða þess fólks er eins misjöfn og það
er margt, en það segir sitt að úr þess-
um stóra hóp eru rúmlega 30 látnir.
„Þetta er grafalvarleg staða og
dauðans alvara. Sem betur fer eru þó
til dæmi um einstaklinga sem hafa al-
veg snúið við blaðinu. Alkóhólismi er
krónískur sjúkdómur og það er eðli-
legasti hlutur í heimi að fólk misstígi
sig og detti í neyslu. Eigi að síður býr
það alltaf að þeim tíma sem það hefur
náð að vera edrú sem styrkir það í að
standa upp að nýju. Föllin verða
skemmri og sumir hætta alveg,“ segir
Guðrún Þorgerður og heldur áfram:
Nálgast fólkið af auðmýkt
„Hugsjón mín er fyrst og fremst að
stuðla að almennri viðhorfsbreytingu
í samfélaginu gagnvart málaflokkn-
um sem leiðir þá af sér minni fordóma
og betri lýðheilsu. Einnig vil ég vinna
að breyttum viðhorfum meðal skjól-
stæðinga sem misst hafa trú sína á
kerfinu, sem þeir telja að hafi brugð-
ist sér. Við höfum öll okkar réttindi
og skyldur og eigum að vera með-
vituð um hvort tveggja. Það er virð-
ing fólgin í því að minna fólk á skyld-
ur sínar og axla ábyrgð. Það er
engum greiði gerður með ölm-
usuhugsun og „aumingjavæðingu“
einstaklinga sem eru utangarðs.
Nálgast ber málaflokkinn og fólkið af
virðingu, nærgætni, auðmýkt og
raunsæi.“
„Þetta er grafalvarleg staða“
 Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir félagsráðgjafi sinnir utangarðsfólki fyrir Reykjavíkurborg
Morgunblaðið/Sigurður Bogi S
Guðrún Þorgerður Nálgast ber
fólkið af virðingu og nærgætni.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Þeir hrútar sem stóðu sig best á
síðasta ári eru yfirleitt vinsælir. Svo
koma alltaf einhverjir nýir sem
miklar vonir eru bundnar við,“ segir
Eyþór Einarsson, ábyrgðarmaður
sauðfjárræktar hjá Ráðgjafarmið-
stöð landbúnaðarins um Hrútaskrá
2014-2015 sem komin er út og er
venjulega fyrsta jólabókin hjá sauð-
fjárbændum landsins.
Í Hrútaskránni eru hrútar á sæð-
ingastöðvum og sauðfjárbændum
stendur til boða að nota í ár. Nú eru
47 hrútar í skránni, jafn margir og á
síðasta ári. Alltaf eru einhverjar
breytingar, nýjum hrútum sem lofa
góðu er bætt við í stað hrúta sem
notaðir hafa verið til fulls, reynst illa
eða verið felldir vegna slysa.
Nú eru á stöðvunum í Þorleifskoti
og Borgarnesi 30 hyrndir hrútar,
þar af 11 nýir. Þar eru 12 kollóttir
hrútar, þar af 9 sem komu fyrst inn
á stöð í haust. Auk þess eru 5 hrútar
sem hafðir eru með vegna sérstakra
eiginleika, til dæmis vegna litaaf-
brigða. Einn nýr forystuhrútur er í
þeim hópi.
Ærnar fara að ganga um miðjan
nóvember og sumir bændur byrja
að hleypa til undir mánaðamót en
fengitíminn er þó í hámarki hjá
flestum um eða upp úr miðjum des-
ember.
Æskilegt að sæða fleiri ær
Sæðingastöðvarnar hefja af-
greiðslu á fersku sæði 1. desember
og senda það frá sér flesta daga
fram undir jól.
Þeir tveir hrútar sem reyndust
best á síðasta ári, voru Bursti frá
Hesti og Saumur frá Ytri-Skógum.
Þeir áttu glæsilegustu lambahópana
í haust þegar litið er til vaxtarlags.
Báðir komu þeir nýir inn í fyrra og
má búast við að þeir verði vinsælir í
ár.
Eyþór mælir þó með að bændur
reyni sem flesta hrúta. Myndin
breytist oft þegar meiri reynsla fæst
af afkomendum hrútanna, sumir
styrki stöðu sína en aðrir dali. Síðan
séu efnilegir nýir hrútar í skránni,
gripir sem komið hafi vel út úr af-
kvæmaprófunum og eru með gott
kynbótamat. „Það á að verða nokk-
uð breiður toppur í þessu og vonar
maður að notkunin verði jöfn,“ segir
Eyþór.
Misjafnt er hversu mikið bændur
nota sæðingar við kynbótastarfið.
Eyþór segir æskilegt að 10-15%
ánna séu sædd. Í fyrra voru um 8%
fullorðinna áa sædd.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Biðtími Annatími er framundan hjá hrútunum og eins og gott að þeir séu
vel á sig komnir fyrir fengitímann sem er um eða upp úr miðjum desember.
Bændur noti
sem flesta hrúta
 Vinsælir hrútar frá síðasta ári og efni-
legir nýliðar í hrútaskránni 2014  Sauð-
fjárræktarráðunautur vonar að notkunin
verði sem jöfnust í jólamánuðinum