Fréttablaðið - 16.02.2013, Blaðsíða 26

16. febrúar 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 26
Við lásum Íslendinga-sögurnar í skóla í Sviss og ég heillaðist af land-inu. Ég hafði sérstaka mynd af Íslandi í huga mér og þegar ég kom
hingað í fyrsta sinn komst ég að
því að landið var nákvæmlega
eins og ég hafði ímyndað mér
það.“ Þetta segir Svisslendingur-
inn Rudolph Walter Lamprecht,
sem hefur undanfarin ár keypt
jarðir á Íslandi. Hann á nú sex
jarðir að fullu og þá sjöundu að
hluta.
Nokkur styr hefur staðið
um kaup erlendra auðmanna á
íslenskum jörðum. Lamprecht
segist vel skilja varfærni Íslend-
inga í þessum efnum. Það þurfi
hins vegar ekki að vera slæmt að
útlendingar eigi jarðir á Íslandi.
Sjálfur sé hann rekinn áfram af
áhuga sínum á náttúruvernd.
„Náttúruvernd réði fyrst og
fremst jarðakaupum mínum.
Auðvitað vil ég skapa verðmæti,
en ég tel að það þurfi að gera mun
meira í náttúruvernd á Íslandi en
gert er. Hér er nægt landrými en
það skortir reglur um landnotk-
un. Það er allt of lítið skipulag
á byggingum hérna; menn reisa
hús hér, stærra hús þar og hlöðu
hérna. Þið hafið svo mikið rými
að þið hugið ekki nóg að skipu-
laginu. En með þessu áframhaldi
mun ekki líða á löngu þar til þið
áttið ykkur á því að rýmið er tak-
markað.
Fyrir mér snýst þetta fyrst og
fremst um náttúruvernd. Ísland
virðist svo grænt og náttúrulegt
en það má ekki gleyma því að stór
landsvæði eru merkt jarðvegs-
eyðingu. Fyrir þúsund árum var
allt hér viði vaxið, en skógurinn
hefur verið höggvinn niður og
mikil jarðvegseyðing myndast.“
Milljónatuga skógrækt
Lamprecht hefur ekki látið sitt
eftir liggja þegar kemur að skóg-
rækt. Hann plantaði um 320 þús-
und plöntum í Heiðardal og öll
vinnan við það kostaði hann yfir
400 þúsund dollara, vel yfir 50
milljónir íslenkra króna.
„Ég plantaði bara íslenskum
trjám, birki og víði. Svo lét ég
girða fyrir ágangi sauðfjár og
vona að komandi kynslóðir muni
njóta lítils birkiskógar þarna.
Náttúruvernd er mín helsta
driffjöður. ég held líka að með
breyttu gróðurfari muni skor-
dýrafánan breytast og það bæti
fuglalíf og skilyrði fiska. Það er
markmið mitt.“
Lamprecht hyggst því reyna
að endurheimta aftur það nátt-
úrufar sem hann segir hafa ríkt
hér á landi. Auk þess að planta
trjám hyggst hann fylla upp í
frárennslisskurði í Heiðardal og
endurheimta þannig votlendi með
tilheyrandi fuglalífi. Þá hyggst
hann rífa þær byggingar sem eru
í Heiðardalnum, utan sumarhúsið
sem hann dvelur í. Þannig verði
dalurinn sem náttúrulegastur.
„Ég vil rækta skóg, koma í veg
fyrir jarðvegseyðingu og minnka
ummerki um mannvist eins og
hægt er með því að fjarlægja
byggingarnar. Ég vil koma land-
inu í sem upprunalegast ástand
með því að fylla upp í skurðina.“
Ótti við utanaðkomandi
L a mprecht seg ist sk i lja
umræðuna um útlendinga sem
kaupi íslenskt land. Íslendingar
séu eyþjóð og hann mundi sýna
sömu viðbrögð væri hann Íslend-
ingur.
„Það sem þarf að gera er að
skilgreina hvað kaupandinn má
gera á jörðinni. Það þarf að vera
skýrt, en það má ekki neyða eig-
andann til að stunda hefðbundinn
búskap. Í mínu tilfelli tel ég til
dæmis að það sé betra að vernda
náttúruna en að planta rófum og
hafa sauðfé sem étur öll trén mín.
Ef einhver segir við mig: Rudy, þú
þarft sjálfur að stunda hér hefð-
bundinn búskap, þá mun ég segja
að hann hafi rangt fyrir sér.
Svo stór hluti af Íslandi hefur
verið lagður undir landbúnað og
ég skil það vel. Þannig lifði fólk
af í gegnum aldirnar og ég virði
það. Í dag þarf þjóðin ekki svona
mikið landflæmi til að lifa af. Það
þurfti fyrir hálfri öld, en það er
liðin tíð. Ég held að náttúruvernd
sé mikilvæg. Sauðfé og skógrækt
fara ekki saman, kindurnar éta
trén. Ég girði því skógræktina af
til að verja trén.“
Lamprecht segir að óttinn við
uppkaup útlendinga sé skiljan-
legur, hann sé einnig til staðar í
Sviss. Þetta séu hins vegar fyrst
og fremst tilfinningarök. Eignar-
hald sé ekki vandamál ef skýrar
reglur gilda um landnot.
Verða að vera reglur
Þar kemur að leiðarstefinu í hug-
myndum Lamprechts varðandi
jarðnotkun. Hann telur allt of fáar
reglur gilda hér á landi. Séu regl-
urnar skýrar skipti engu máli hver
eigi jarðirnar.
„Ég skil áhyggjurnar varðandi
eignarhald útlendinga, en ef skýr-
ar reglur gilda um landnotkun af
hverju er það þá vandamál? Það
mun ekki gerast að útlendingar eigi
30 til 40 prósent af íslensku landi.
Þetta eru tilfinningarök, sem eru
skiljanleg og er að finna alls staðar
í Evrópu.
Ég heyrði að ráðherra í ríkis-
stjórninni hefði viljað setja regl-
ur um að það yrði að yrkja jarðir
á hefðbundinn hátt. En af hverju
hefur hefðbundinn búskapur dreg-
ist svo saman? Af því að það er
ekki efnahagslega hagkvæmt að
stunda hann. Ég ætla ekki að stunda
búskap á landi sem ég vil vernda.
Það skortir reglur um landnotkun
og þá reglur sem auka verðmætið.
Ef ráðherra segir að maður verði
að búa á jörðunum þá er það ekki
regla heldur hugmynd. Ég mundi
vilja segja við hann, með fullri virð-
ingu, að þá hugmynd verði að skoða
betur. Er það í raun góð regla? Er
það besta leiðin til að auka verð-
mæti jarðanna? Ég held ekki. Það
sem mun gerast er að útlendingar
munu ekki kaupa neinar jarðir.
Ég setti allt þetta fé í skógrækt
af því að ég veit að það eykur gildi
landsins. Aðrir útlendingar munu
ekki gera slíkt hið sama ef krafan
er uppi um að þeir búi hérna.“
Lamprecht segir að skipta eigi
landinu upp í svæði. Stunda land-
búnað á ákveðnum svæðum, reisa
sumarhús á öðrum, vera með iðnað
á sérstökum svæðum og afmarka
ákveðin svæði fyrir verndun.“
„Ef reglur eru skýrar, hvert er
þá vandamálið? Landið verður ekki
svart þó útlendingar eigi það. Gras-
ið deyr ekki. Þessi rök snúast fyrst
og fremst um tilfinningar.“
Framhald á síðu 28
Ég skil áhygjurnar
varðandi eignarhald
útlendinga, en ef skýrar
reglur gilda um land-
notkun af hverju er það þá
vandamál? Það mun ekki
gerast að útlendingar eigi
30 til 40 prósent af ís-
lenskum löndum. Þetta
eru tilfinningarök, sem
eru skiljanleg...
Reglur vantar um jarðnot á Íslandi
Svisslendingurinn Rudolph Walter Lamprecht á nú allan Heiðardal við Mýrdal og jarðir í Álftafirði. Hann hefur staðið fyrir umfangs-
mikilli skógrækt í Heiðardal og vill endurheimta votlendi. Hann segir náttúruvernd hafa rekið hann til að eyða stórfé í íslenskt land.
1 2 3 4 5 6HVER Á ÍSLAND?
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
Páll Hilmarsson
pallih@gogn.in
Lamprecht segir þær kjaftasögur hafa komist á kreik að hann vildi
loka landsvæðum sínum fyrir umferð og banna veiði í Heiðarvatni.
Það sé algjör firra, hann hafi ekki sett upp eina einustu keðju eða hlið
á landareignum sínum. Allir geti keypt sér veiðileyfi í vatninu, en þar
fór veiðileyfasala fram áður en hann keypti jörðina, og farið um jarðir
hans.
„En menn verða þá að virða reglur og aka á vegunum. Ég sætti mig
ekki við það þegar fólk ekur utan vega. Það er ekki ég sem það geri,
heldur Íslendingarnir á ofurjeppunum sínum. Þeir eru að eltast við
hreindýr og aka þar sem þeim sýnist. Virði menn umgengni við landið
eru þeir velkomnir á mínar jarðir.“
Allir velkomnir á jarðirnar mínar
LANDEIGANDI Lamprecht á átta jarðir á Íslandi, þar af sjö lögbýli. Hann á allan Heiðardal og hefur fest kaup á jörðum í Geithellnadal í Álftafirði. Hann segir það vaka fyrir sér að vernda náttúruna. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR