Fréttablaðið - 02.05.2013, Síða 29

FIMMTUDAGUR 2. maí 2013 | SKOÐUN | 29
Yfirskrift þessi er heiti
átaks sem nokkur rétthafa-
samtök hafa sameigin lega
staðið að undanfarið með
birtingu auglýsinga í sjón-
varpi og kvikmyndahús-
um. Í auglýsingum þessum
koma fram 12 listamenn;
tónhöfundar, flytjendur,
leikstjórar, leikarar og rit-
höfundar sem hvetja fólk
í lið með sér og að kaupa
efni á netinu á löglegan
hátt. Óformlegar kannan-
ir hafa sýnt að auglýsing-
arnar hafa náð augum og
eyrum fólks, svo og að flestir taki
undir það sem þar kemur fram.
Hins vegar verður spennandi að
sjá hvort átakið muni hafa ein-
hver raunveruleg áhrif á hegðun
landans þegar kemur að ólöglegu
niður hali.
Ástæðan fyrir átakinu
Ástæðan fyrir þessu hvatningar-
átaki er sú að við teljum að þorri
ólöglegs niðurhals fari fram án
þess að fólk geri sér almennt grein
fyrir því að verið sé að brjóta rétt
á höfundum, flytjendum og út-
gefendum. Íslendingar eru upp
til hópa heiðarlegt fólk sem vill
standa rétt að málum. Á sama tíma
teljum við að núverandi ástand sé
ólíðandi, það að yfir 50 þúsund
Íslendingar eða um 20% allra
Íslendinga frá aldrinum 12-70 ára
séu skráðir notendur stærstu ólög-
legu skráardeili síðu landsins og að
vefur Pirate Bay hafi undanfarið
verið í um 20. sæti á vinsælustu
vefsíðum sem Ís lendingar sækja.
Þetta er því án efa eitt af stærstu
hagsmuna- og réttinda málum sem
hinar skapandi greinar glíma við
um þessar mundir.
Könnun sem gerð var hér lendis
í mars 2011 af Capacent bendir til
þess að tæpur helmingur allrar
tónlistar á netinu sé fenginn með
ólögmætum hætti. Í sömu könnun
kom fram að á árinu 2011 horfðu
Íslendingar á hátt í 12 milljónir
sjónvarpsþátta og kvikmynda en
greiddu aðeins fyrir eina mynd eða
þátt af hverjum fjórum.
Áhrif á tónlistarmenn
Því hefur stundum verið haldið
fram að í ljósi þess að plötusala hér
á landi síðustu tvö ár hafi verið góð
verði íslenskir listamenn í raun ekki
fyrir tjóni vegna ólöglegs niður-
hals. Staðreyndin er hins vegar sú
að mjög fáir titlar hafa borið uppi
söluna þessi síðustu ár. Í heild var
sala íslenskra platna í eintökum
talið 5% minni 2011 en á árinu
2001, þrátt fyrir að neysla á tónlist
hafi almennt aukist. Í dag er mjög
erfitt fyrir höfunda og flytjendur
að fá plötur útgefnar, og út gefendur
eru sérstaklega varkárir þegar
kemur að útgáfu efnis eftir
óþekkta tónlistarmenn.
Tónlistarmenn þurfa því
í mun meiri mæli en áður
að gefa sjálfir út eigið efni
með til heyrandi fjárhags-
legri áhættu. Hafa ber í
huga að einungis um 10% af
útgefnum titlum skila hagn-
aði og afleiðingin er m.a. sú
að mikið af því efni sem
gefið er út í dag er hálfgerð
„endurvinnsla“ á eldra efni
þekktra tónlistarmanna.
Tónlistarmenn í dag þurfa
því í ríkari mæli en áður að
reiða sig á innkomu af tónleikum
frekar en plötusölu, en hafa verður í
huga að slíkt hentar alls ekki öllum
og kemur sérstaklega illa við þá
höfunda sem ekki eru jafnframt
flytjendur eigin efnis, heldur hafa
fremur einbeitt sér að því að semja
fyrir aðra.
Of lítið framboð er ekki lengur
afsökun
Við getum bent á fjölmargar lög-
legar leiðir til að nálgast yfirgnæf-
andi meirihluta þeirrar tónlist-
ar og mikið af þeim kvikmyndum
og sjónvarpsefni sem Íslendingar
hafa verið að sækja sér ólöglega
og án endurgjalds á netið. Eitt af
því sem erlendar þjónustuveitur
á inter netinu hafa horft til þegar
þær taka afstöðu til þess hvort
þær eigi að bjóða upp á þjónustu
á Íslandi er hversu stór sjóræn-
ingjamarkaðurinn hefur verið hér
á landi. Á vefsíðunni www.tonlist-
ogmyndir.is hefur verið settur upp
listi yfir löglegar þjónustuleiðir
sem standa Íslendingum til boða.
Þjónustu aðilar eins og Tónlist.
is eru með álíka mikið úrval tón-
listar og margar erlendar veitur,
ásamt því að bjóða sérstaklega upp
á íslenska tónlist og er verð þeirra
að fullu sambærilegt við erlendar
tónlistarveitur.
Er það von þeirra rétthafa-
samtaka sem að standa að átak-
inu „Metum listina að verð leikum
– njótum hennar löglega“ að
Íslendingar taki nú höndum saman
um að efla frekar hinar skapandi
greinar með því að fylkja sér í lið
með höfundum, flytjendum, hljóm-
plötuframleiðendum og bóka-
útgefendum um að efla enn frek-
ar sköpunarkraftinn á Íslandi og
fjölga störfum í þessum greinum,
með því að njóta listarinnar löglega.
Metum listina að verðleikum – njótum hennar löglega
MENNING
Guðrún Björk
Bjarnadóttir
framkvæmdastjóri
STEFs (Sambands
tónskálda og
eigenda fl utnings-
réttar)
➜ Í heild var sala íslenskra
platna í eintökum talið 5%
minni 2011 en á árinu 2001
þrátt fyrir að neysla á tónlist
hafi almennt aukist.
Save the Children á Íslandi
Óútskýrður launamunur kynjanna innan VR er nú 9,4%. Með Jafnlauna-
vottun VR geta fyrirtæki látið gera úttekt á því hvort innan þeirra veggja
sé verið að greiða misjöfn laun fyrir jafnverðmæt störf.
Leiðréttum launamun kynjanna.
Virðing
RéttlætiVR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK | S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
jafnlaunavottun.vr.is
Parlogis er fj órða íslenska fyrirtækið til að fá Jafnlaunavottun VR. Við óskum
Parlogis til hamingju með framsækni og kjark, og við óskum þeim 60 körlum
og konum sem þar starfa til hamingju með vinnustaðinn sinn. Á Íslandi starfa
nú um 1360 manns hjá jafnlaunavottuðum fyrirtækjum.
Til hamingju!