Fréttablaðið - 31.05.2013, Blaðsíða 32

31. maí 2013 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 32
„Kartöflubóndi ætlar að
prófa nýja ræktunarað-
ferð.“ Með þessum orðum
hefst grein Pawel Bar-
toszek sem fjallar um
kennaramenntun. Þar
líkir hann fækkun nema
í kennarafræðum við
uppskerubrest kartöflu-
bónda. Það er gaman að
því þegar menn leika sér
með íslenskuna og búa til
samlíkingar.
Þó að kartöflur séu
ágætis fæða er takmarkað hvað
neytandinn er tilbúinn að borga
fyrir kílóið. Þar fer að
mínu mati samlíkingin
við kennarann að verða
skrítin. Ef þú spyrð for-
eldra hvort þeir vilji
hækka laun kennara til
samræmis við aðra sér-
fræðinga á markaði, svara
flestir því játandi. Auðvi-
tað vilja allir að þeir sem
framleiða (svo við höldum
nú áfram að nota hugtök
markaðarins) vel mennt-
aða nemendur hafi góð
laun. Auðvitað vilja allir foreldr-
ar að þeir sem vinna með gullin
þeirra séu hæfustu einstaklingar
sem völ er á. Þegar þú spyrð sveit-
arstjórnarmenn áður en þeir kom-
ast í meirihluta hvort þeir vilji
hækka laun kennara, svara þeir
flestir játandi. Það er ekki fyrr en
fylla þarf upp í Excel-skjalið að
málið fer að flækjast fyrir þeim.
Misjafnt eftir skólastigum
Áður en komið er að fjárhagslegri
skynsemi þess sem ætlar í fimm
ára kennaranám er mikilvægt að
átta sig á því hvaða kennara Pawel
er að tala um. Kennari er samheiti
yfir kennara á öllum skólastigum.
Það þarf ákveðna rannsóknar-
vinnu til að komast að því hvort
Pawel er að tala um framhalds-
skólakennara, grunnskólakenn-
ara, leikskólakennara eða tónlist-
arskólakennara. Það er nefnilega
misjafnt eftir skólastigum hvern-
ig meistarapróf er metið og hjá
KÍ eru gerðir margir kjarasamn-
ingar, bæði hjá kennarafélögun-
um sem og stjórnendafélögunum.
Á leikskólastiginu er meistara-
próf í dag metið á um 8,7%. Það
gerir fyrir nýútskrifaðan leik-
skólakennara, yngri en 34 ára,
um 27.000 kr. hækkun á mánuði.
Sú tala hækkar síðan í samræmi
við aldur, starfsreynslu og starfs-
heiti. Þó að ég sé sammála því að
sú tala ætti að vera miklu hærri,
þá er það nokkuð frá 16.000 kr.
eins og Pawel segir í grein sinni.
Mikilvægt er að halda því til
haga að hækkanir vegna breyttr-
ar menntunarkröfu eru verkefni
kjarasamninga 2014. Það hefur
verið ljóst frá því að lögin voru
sett árið 2008. Allt tal um upp-
gjöf er því í besta falli fullkom-
lega ótímabært.
Sveigjanleiki er mikilvægur
þegar fólk velur sér starf. Til
þess að fá leyfisbréf til kennslu
á leik- grunn- og framhaldsskóla-
stigi þarf nú fimm ára meistara-
nám. Til að viðhalda áframhald-
andi jákvæðri og framsækinni
skólaþróun er það mitt mat að
mikilvægt sé að skoða heildrænt
kennaranám þar sem nemend-
ur útskrifast með leyfisbréf til
kennslu á þremur skólastigum.
Slíkt nám gæti orðið vinsælt og
laðað að sér fjölda umsækjenda
þar sem fjölbreyttur starfsvett-
vangur heillar og flæði milli
skólastiga er gert mögulegt.
Forgangsröðun
„Það er dýrt að bæta launin svo
um munar,“ segir Pawel og það er
rétt hjá honum. Hins vegar snýst
hækkun launa kennarastéttarinn-
ar um forgangsröðun. Við verð-
um að gera upp við okkur hvernig
samfélag við viljum skapa. Laun
kennara á Íslandi eru lág í alþjóð-
legum samanburði. Sérstaklega
verður það áberandi ef tekið er
tillit til þess að landsframleiðsla
á mann á Íslandi mælist enn til-
tölulega há. Íslendingar og Finnar
eru þar nánast á pari. Í Finnlandi
getur grunnskólakennari vænst
þess að fá laun sem eru um 124%
af landsframleiðslu á mann en
sambærileg tala fyrir grunnskóla-
kennara á Íslandi er 84%. Meðal-
talið í OECD-löndunum er 126%.
Þessar tölur endurspegla muninn
á viðhorfi þjóðanna til menntunar
og starfsaðstæðna kennara.
Fólk lifir ekki að eilífu. Það er
staðreynd sem ekki er hægt að
hrekja. Ég hef hins vegar ekki
séð neinar rannsóknir á því að í
öðrum starfsgreinum þar sem
fimm ára meistaraprófs er kraf-
ist og góð laun eru í boði að lok-
inni útskrift, séu lífslíkur meiri.
Í stefnu EI, alþjóðasamtaka
kennara, kemur fram skýr stefna
um að grunnmenntun kennara
á öllum skólastigum sé fimm
ára meistarapróf. Mörg lönd eru
komin langt á veg með að ná því
takmarki, þar á meðal Ísland. Af
því eigum við að vera stolt. Annað
er metnaðarleysi.
Ekki vanmeta sveigjanleika og aðlögunarhæfni Excel
MENNTUN
Haraldur F.
Gíslason
formaður Félags
leikskólakennara
➜ Slíkt nám gæti orðið
vinsælt og laðað að sér
fjölda umsækjenda þar sem
að fjölbreyttur starfsvett-
vangur heillar og fl æði milli
skólastiga er gert mögulegt.
ÞETTA GETUR ÞÚ
Starfsnám á Íslandi er fjölbreytt og nýtist á öllum sviðum atvinnulífsins. Starfsnám er skapandi og skemmtilegt nám.
Því fylg ja oft alþjóðleg starfsréttindi sem opna möguleika á störfum erlendis. Hugsaðu um sjálfa(n) þig í
haust og veldu nám sem veitir ótal tækifæri. Kynntu þér málið nánar á WWW.MENNTAGATT.IS

Framtíð þín byrjar í haust.
Starfsmenntun gefur forskot þegar komið er út á vinnumarkaðinn.
Almenn hönnun, fatatæknir, kjólasaumur, klæðskurður, listnám, fatahönnun, gull- og silfursmíði, myndlist, hársnyrtiiðn, snyrtifræði, margmiðlunarhönnun,
vefsmíðar, hreyfimyndagerð, teiknimyndagerð, leiklist, bókband, bókasafnstækni, grafísk miðlun, upplýsinga- og fjölmiðlatækni, ljósmyndun, prentun,
tölvufræði, húsasmíði, húsgagnasmíði, húsgagnabólstrun, málaraiðn, múraraiðn, pípulagnir, tækniteiknun, veggfóðrun og dúkalögn, sjúkraliði, lyfjatæknir,
fótaaðgerðafræði, tanntæknir, bifreiðasmíði, bifvélavirkjun, bílamálun, flugvirkjun, einkaflugmaður, hljóðtækni, kvikmyndasýningastjórn, rafeindavirkjun,
rafvélavirkjun, rafvirkjun, rafveituvirkjun, blikksmíði, rennismíði, stálsmíði, vélstjórn, vélvirkjun, skipstjórn, bakaraiðn, framreiðsla, kjötiðn, matreiðsla,
matartækni, kjötskurður, slátrun, félagsliði, félagsmála- og tómstundanám, verslunarnám, skrúðgarðyrkja, blómaskreytingar, búfræði, leikskólaliði.
F
ÍT
O
N
/
S
ÍA

F
I0
14
8
8
1
Myndefni:
FRAMREIÐSLA/ÞJÓNN
MATREIÐSLA
KJÖTIÐN
KLÆÐSKURÐUR
RAFIÐNIR
GRAFÍSK
MIÐLUN
TÆKNITEIKNUN
LJÓSMYNDUN
BAKARAIÐN
HÚSASMÍÐI
MÚRARAIÐN
MÁLARAIÐN
MÁLMIÐNIR
PÍPULAGNIR
Misrétti
kynslóðanna
Rányrkja felur í sér misrétti
kynslóðanna. Ein eða örfáar
kynslóðir taka sér það vald að
klára auðlindir svo að kynslóð-
irnar sem á eftir koma njóti
einskis af þeim og standi jafn-
vel frammi fyrir stórfelldum
óförum og vá vegna græðgi og
siðleysi fyrri kynslóða.
Þetta er að gerast nú og í
stað þess að Íslendingar séu til
fyrirmyndar í auðlindanýtingu
og auglýsi það óspart um allan
heim að við séum það, gerum
við í raun þveröfugt í stórum
hluta orkunýtingar okkar og
ætlum að bæta í með vinnslu
olíu á Drekasvæðinu.
http://omarragnarsson.blog.is/
Ómar Ragnarsson
AF NETINU