Fréttablaðið - 24.10.2013, Page 48

24. október 2013 FIMMTUDAGUR| MENNING | 36
BÆKUR ★★★★★
Glæpurinn– Ástarsaga
ÁRNI ÞÓRARINSSON
JPV-ÚTGÁFA
Glæpurinn – Ástarsaga markar
tímamót á rithöfundarferli Árna
Þórarinssonar. Hann hefur hingað
til einbeitt sér að skrifum glæpa-
sagna en rær hér, þrátt fyrir titil
bókarinnar, á dýpri mið. Sagan
gerist á einum sólar-
hring og lýsir
lífi splundraðr-
ar fjölskyldu í
Reykjavík sam-
tímans á nær-
færinn og hlýjan
hátt þótt aðstæð-
ur fjölskyldumeð-
lima séu vægast
sagt ömurlegar.
Meira er eigin-
lega ekki hægt að
segja um efni eða
persónur bókar-
innar án þess að
spilla upplifuninni
fyrir væntanlegum
lesendum sem setur
rýninn hér í ansi
þrönga stöðu.
Árni hefur í glæpa-
sögum sínum leit-
ast við að varpa ljósi á ýmislegt
sem aflaga fer í borgarsamfélagi
nútímans og hann bregður ekki út
af þeim vana hér. Margar lýsing-
arnar eru virkilega sjokkerandi og
grimmd manneskjanna hverrar í
garð annarrar er nístandi. Langt
er þó frá því að hér eigist við
vondir kallar/kellingar og góðir/
góðar, slíkar einfaldanir eru víðs
fjarri og persónusköpun öll sann-
færandi og vel gerð. Allar per-
sónurnar eru að meira eða minna
leyti fórnarlömb aðstæðna sem
þær hafa enga stjórn á og Árni
lýsir örvæntingunni og vanmætt-
inum sem slík staða skapar lista-
vel. Það er hjartalaus manneskja
sem ekki finnur fyrir kekki í hálsi
við lestur nöturlegustu kaflanna í
Glæpnum.
Sagan öll hverfist um einn til-
tekinn glæp, sem þó er í raun ekki
glæpur, og siðferðisspurningarn-
ar sem hér er varpað fram eru
óvægnar og óróavekjandi. Hver
sem er gæti verið í þessari stöðu
og jafnvel ekki einu sinni haft
hugmynd um það. En nú er ég enn
og aftur farin að syndga upp á
náðina með þögnina í
kringum plott bókar-
innar.
Árni hefur í síðustu
bókum sínum verið
að fága stíl sinn og
byggingu sagnanna
og sýnir hér hversu
vel hann hefur
spennuuppbygg-
ingu á valdi sínu.
Sagan er nefnilega
þrælspennandi og
erfitt að leggja
hana frá sér fyrr
en að lestri lokn-
um. Smátt og
smátt er upplýs-
ingum miðlað
til lesandans í
örlitlum brot-
um, sjónarhorn-
ið færist frá einni
persónu til annarrar, er oftast
alviturs sögumanns en inn á milli
er laumað fyrstupersónufrásögn
einnar persónunnar af því sem
raunverulega gerðist. Það er eld-
gömul og útslitin klisja að lesand-
anum renni kalt vatn milli skinns
og hörunds við lestur en það er
nákvæmlega það sem hér gerist
þegar lesandinn loks áttar sig á
því um hvað málið snýst. Virki-
lega glæsilega gert.
Friðrika Benónýsdóttir
NIÐURSTAÐA: Geysivel fléttuð og
spennandi saga úr íslenskum nútíma.
Saga sem ýtir hressilega við lesand-
anum.
Hvenær fremur
maður glæp ...?
Fennel grafinn lax með hunangssinnepssósu
Reyktur lax með piparrótarsósu og lime
Síldar þrjár tegundir
Ferskt sjávarréttasalat með rækjum,
hörpuskel og kóríander
Heimalagað villibráða pate með trönuberjasósu
Hreindýrabollur með gráðostasósu
Hunangsgljáðar kalkúnabringur með villisveppasósu
Brakandi grísa purusteik
Birkireykt hangikjöt með uppstúf
Sinneps gljáður hamborgahryggur
Jóla
Heimalagað rauðkál, eplasalat,
sykurbrúnaðar kartöflur,
seytt rúgbrað og smjör.
Ris á l´allamende með kirsjuberjasósu
Dönsk eplakaka með þeyttum rjóma
Kókostoppar með súkkulaði
Borðapantanir í síma 544 40 40 eða á netfangið spot@spot.is
UPPSELT
Listamaðurinn Ragnar Kjartans-
son flytur gjörning í hinu fræga
Tate Modern-listasafni í London í
kvöld klukkan 19. Verkið er hluti
af gjörningadagskrá safnsins sem
er sérstaklega hönnuð fyrir alnetið
og geta áhorfendur um heim allan
fylgst með á netinu í rauntíma.
Gjörningur Ragnars heitir Vari-
ation of Meat Joy, eða tilbrigði við
kjötgleði, og í honum nýtir lista-
maðurinn sér efnivið og töfra
leikhússins. Verkið á sér stað á
hinu óræða svæði milli þess að
gera eitthvað raunverulega og
að þykjast. Í verkinu vísar Ragn-
ar til frægs gjörnings Carolee
Schneeman, Meat Joy, en gjörn-
ingurinn fer þannig fram að yfir-
borði gjörningaherbergisins er
breytt í rókokkóborðstofu með því
að mála veggina og stilla upp leik-
munum. Til borðs sitja prúðbúnir
gestir klæddir í anda tímabilsins,
sem koma saman til þess eins að
borða eintóma steik. Hljóðin þegar
steikin er tuggin og henni kyngt
eru mögnuð upp og og óma jafn-
vel í heyrnartólum áhorfenda við
tölvuna.
Eins og áður sagði er gjörn-
ingurinn sýndur beint á netinu á
slóðinni youtube.com/user/tate/
tatelive í kvöld klukkan 19. Áhorf-
endum gefst bæði kostur á að
spjalla hverjum við annan meðan
á gjörningnum stendur og einnig
að spyrja listamanninn spurninga
í gegnum netið.
Ragnar með gjörning
í Tate Modern-safninu
Listamaðurinn Ragnar Kjartansson fl ytur gjörninginn Variation of Meat Joy í Tate
Modern-safninu í London í kvöld. Áhorfendur um heim allan geta fylgst með í
rauntíma á netinu, spjallað og spurt listamanninn spurninga.
TILBRIGÐI við kjötgleði Í verkinu vísar Ragnar til frægs gjörnings Carolee Schneem-
an, Meat Joy.
MENNING