Fréttablaðið - 31.10.2013, Blaðsíða 12

31. október 2013 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 12
20. júní
Þýska vikuritið Der
Spiegel fullyrðir að
bandaríska leyni-
þjónustan NSA* fylg-
ist með 20 milljón
símtölum og 10
milljón netsamskipt-
um á degi hverjum í
Þýskalandi.
20. júlí
Der Spiegel fullyrðir
að þýska leyniþjón-
ustan sé í nánu sam-
starfi við bandarísku
leyniþjónustuna
um eft irlit með
samskiptum fólks í
Þýskalandi.
2. ágúst
Þýska dagblaðið Die
Süddeutsche Zeit-
ung fullyrðir að sjö
þýsk farsímafyrirtæki
útvegi GCHQ aðgang
að net- og símasam-
skiptum
almennings.
26. október
Der Spiegel fullyrðir
að NSA hafi fylgst
með símtölum
Merkel kanslara
allt frá árinu 2002.
Bandaríkjamenn
neita að Obama for-
seti hafi vitað af því.
Þýskaland
Spánn
28. október
Spænska dagblaðið El mundo
fullyrðir að NSA hafi fylgst með
60 milljón símtölum, smáskila-
boðum og tölvupóstum á Spáni
á tímabilinu frá 19. desember
2012 til 8. janúar 2013. Spænskir
ráðherrar og þingmenn hafi
verið meðal þeirra, sem fylgst
var með.
Annað
Frakkland
20. júní
Breska dagblaðið The Guardian
fullyrðir að NSA hafi njósnað um
sendiráð Frakklands í Banda-
ríkjunum.
4. júlí
Franska dagblaðið Le Monde full-
yrðir að franska leyniþjónustan
hafi í tvö ár fylgst með lang-
fl estum símtölum og netsam-
skiptum í Frakklandi.
21. október
Le Monde fullyrðir að NSA hafi
stundað víðtækar njósnir í Frakk-
landi. Meðal annars hafi 70 millj-
ón tölvupóstar og símtöl verið
hleruð á eins mánaðar tímabili
um síðustu áramót. Einnig hafi
NSA fylgst með frönskum stjórn-
arerindrekum í Bandaríkjunum.
1. ágúst
The Guardian fullyrðir að NSA
hafi greitt GCHQ* alls 255
milljónir dala frá árinu 2010.
Ástæðan sé sú að bresk lög veiti
víðtækari heimildir til njósna en
bandarísk lög.
Ítalía
20. júní
The Guardian fullyrðir að NSA
hafi njósnað um sendiráð Ítalíu í
Bandaríkjunum.
24. október
Ítalska dagblaðið L‘Espresso
fullyrðir að NSA og GCHQ hafi
fylgst með samskiptum milljóna
manna á Ítalíu, þar á meðal með
samskiptum ráðamanna og fyrir-
tækja.
Belgía
29. júní
Der Spiegel fullyrðir að NSA
hafi verið með njósnir í höfuð-
stöðvum Evrópusambandsins í
Brussel, auk þess sem njósnað
hafi verið á sendiskrifstofum ESB
í Washington.
17. september
Der Spiegel fullyrðir að GCHQ
hafi reynt að komast inn í belg-
íska símafyrirtækið Belgacom til
að njósna. Einnig hafi bæði NSA
og hugsanlega ísraelska leyni-
þjónustan stundað netnjósnir
í Belgíu.
*NSA: Þjóðaröryggisstofnun Bandaríkjanna (National Security Agency)
**GCHQ: Höfuðstöðvar fj arskiptadeildar bresku leyniþjónustunnar (Government Communications Headquarters)
Bretland
B R E T L A N D
B E L G Í A
F R A K K L A N D
Þ Ý S K A L A N D
Í TA L Í A
S PÁ N N
24. október
The Guardian
fullyrðir að
NSA hafi hlerað
símtöl 35 þjóðar-
leiðtoga. Enginn
þeirra er þó nafn-
greindur í skjal-
inu, sem blaðið
vitnað til.
16. júní
The Guardian
fullyrðir að bæði
bandaríska og
breska leyniþjón-
ustan hafi fylgst
með leiðtogum
á fundi G20
ríkjanna árið
2009.
20. júní
The Guardian
fullyrðir að NSA
hafi njósnað
um 38 erlend
sendiráð og
ræðismannsskrif-
stofur í Banda-
ríkjunum, þar á
meðal sendiráð
Frakklands, Ítalíu
og Grikklands.
Heimildir: The Guardian, Der
Spiegel, The Voice of Russia,
Electronic Frontier Foundation
NJÓSNIR BANDARÍKJAMANNA Í EVRÓPU
Frá því í sumar hafa fj ölmiðlar birt ógrynni upplýsinga um njósnastarfsemi bandarísku leyniþjónustunnar, meðal
annars í Evrópulöndum. Meirihluti upplýsinganna er fenginn úr skjölum sem bandaríski uppljóstrarinn Edward
Snowden lak til fj ölmiðla. Meðfylgjandi samantekt er ekki tæmandi.
KÍNA, AP Fimm manns hafa verið
handteknir í Kína og sakaðir um
aðild að sjálfsvígsárás á Torgi
hins himneska friðar í Peking
fyrr í vikunni.
Á mánudaginn var bifreið ekið
inn í mannfjölda á torginu, með
þeim afleiðingum að fimm létust
og nokkrir tugir slösuðust.
Hinir handteknu eru allir
taldir vera Úígúrar, en aðskiln-
aðarhreyfing Úígúra hefur lengi
barist gegn yfirráðum Kínverja í
Xinjiang-héraði. - gb
Fimm handteknir í Kína:
Sakaðir um
hryðjuverk
BANDARÍKIN James Clapper, leyni-
þjónustustjóri Bandaríkjanna,
segir ekki nema eðlilegt að Banda-
ríkjamenn njósni um leiðtoga vin-
veittra ríkja. Önnur ríki geri það
hvort sem er, þannig að þetta séu
gagnkvæmar njósnir.
Auk þess sé þessi starfsemi
bráðnauðsynleg: „Við getum ekki
beðið alríkislögregluna um að
hafa uppi á hryðjuverkamönnum
sem eru að skipuleggja árásir, og
útvega henni svo ekki þær upp-
lýsingar sem hún þarf til þess,“
sagði Clapper í yfirheyrslu hjá
leyniþjónustunefnd fulltrúadeild-
ar Bandaríkjaþings á þriðjudag.
Í þau fimmtíu ár, sem hann
hefur starfað við leyniþjónustu,
hafi það verið grundvallaratriði
að njósnað væri um leiðtoga ann-
arra ríkja til að kanna hvort það
sem þeir segja
opinberlega sé
í samræmi við
það sem raun-
verulega er að
gerast.
Þessi ummæli
hans stangast
algerlega á við
viðbrögð Bar-
ack s O ba m a
Bandaríkjaforseta sem nú boðar
heildarendurskoðun á starfsemi
bandarísku leyniþjónustunnar. Sér
í lagi verði nú hætt að njósna um
leiðtoga vinveittra ríkja.
Viðbrögð Obama koma í beinu
framhaldi af linnulitlum frétta-
flutningi undanfarinna mán-
aða um víðtæka njósnastarfsemi
Bandaríkjanna, en sá fréttaflutn-
ingur er að mestu byggður á skjöl-
um sem uppljóstrarinn Edward
Snowden hefur lekið til fjölmiðla.
Dianne Feinstein, formaður
leyniþjónustunefndar öldunga-
deildar Bandaríkjaþings, hefur
brugðist hart við þessum frétta-
flutningi. „Hvað varðar upp-
lýsingasöfnun NSA um leiðtoga
vinaþjóða Bandaríkjanna – þar
á meðal Frakklands, Spánar,
Mexíkó og Þýskalands – þá leyf-
ið mér að taka fortakslaust fram:
Ég er algerlega andvíg því,“ sagði
hún í yfirlýsingu, sem hún sendi
frá sér fyrr í vikunni.
Þessar mótsagnir hafa vakið
athygli fjölmiðla í Evrópu, sem
benda á að bandaríska leyniþjón-
ustan virðist fara sínu fram án
minnsta tillits til vilja forseta síns
og þingmanna.
gudsteinn@frettabladid.is
Ætla ekki að láta
forseta stjórna sér
Stjórnendur bandarísku leyniþjónustunnar virðast ekkert sjá athugavert við að
njósna um leiðtoga vinveittra ríkja, jafnvel þótt Obama forseti vilji nú stöðva allt
slíkt. Njósnirnar séu bráðnauðsynlegar og hvort sem er stundaðar á báða bóga.
BARRACK
OBAMA
DÓMSTÓLAR Kári Stefánsson,
forstjóri Íslenskrar erfðagrein-
ingar, var dæmdur í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í gær til þess
að greiða verktakanum Fonsa
tæplega níu milljónir króna.
Fyrirtækið steypti upp hús hans
í Kópavogi en Kári neitaði að
greiða fyrir verkið þar sem hann
taldi fyrirtækið ofrukka fyrir
framkvæmdina. Kári hefur áður
verið dæmdur fyrir að greiða
ekki verktökum vegna vinnu
þeirra við sama hús. - vg
Dæmdur til þess að borga:
Þarf að greiða
níu milljónir
Í FAÐMI
FJÖLSKYLD-
UNNAR
Omar Masúd
er fertugur
og kominn
heim til fjöl-
skyldunnar
eftir að
hafa setið
tuttugu ár í
fangelsi fyrir
að verða
ísraelskum
lögfræðingi
að bana.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
ÍSRAEL, AP Ísraelsk stjórnvöld höfðu
ekki fyrr látið 26 Palestínumenn
lausa en gefin var út ný bygging-
arheimild til ísraelskra landtöku-
manna í austanverðri Jerúsalem.
Fangarnir voru látnir lausir í
gærmorgun samkvæmt samkomu-
lagi við Palestínumenn, sem gert
var í von um að koma friðarvið-
ræðum af stað á ný. Þetta er annar
fangahópurinn af fjórum sem fær
frelsið.
Ákvörðunin hefur vakið reiði
margra í Ísrael, en á móti njóta
byggðir landtökumanna á svæðum
Palestínumanna víðtæks stuðnings
meðal Ísraela.
- gb
Ísraelar létu 26 palestínska fanga lausa:
Landtökumönnum
leyft að byggja meir
REYKJAVÍK Skólamáltíðir hækka um
þúsund krónur á næsta ári sam-
kvæmt nýrri gjaldskrá Reykja-
víkurborgar fyrir árið 2014 og
munu kosta 7.600 krónur á mánuði.
Hækkunin á bæði við um leikskóla
og grunnskóla og er sögð vera til að
mæta hækkun á hráefniskostnaði.
„Hráefniskostnaður frá árinu
2008 hefur hækkað um 45-85
prósent og við þurfum að mæta
þessari hækkun ef við ætlum
að bjóða upp á gæðamat,“ segir
Helga Sigurðardóttir, gæðastjóri
Reykjavíkurborgar. Hún segir
gæðastýringu vera mikilvæga
og með nýju kerfi sem verið er
að innleiða í borginni munu mál-
tíðirnar vera næringarreiknaðar.
Misjafnt er hvað sveitarfélög
greiða skólamáltíðir mikið niður.
Reykjavíkurborg niðurgreiðir um
50 prósent leikskólamáltíða og um
40 prósent af mat í grunnskólum.
Með nýrri gjaldskrá mun máltíðin
kosta 380 krónur. Börnin í grunn-
skólanum í Vogum á Vatnleysu-
strönd fá ókeypis máltíð, í Reykja-
nesbæ kostar máltíðin 290 krónur
og í Kópavogi 415 krónur. - ebg
Skólamáltíðir leik- og grunnskólabarna hækka í verði á næsta ári:
Hækka til að mæta kostnaði
Við
þurfum að
mæta þessari
hækkun ef við
ætlum að
bjóða upp á
gæðamat.
Helga Sigurðardóttir, gæðastjóri
Reykjavíkurborgar
Þorbjörg
Helga
1. sæti Reykjavík
Við
opnum
í dag!
Í dag kl. 17.00
opna stuðningsmenn
Þorbjargar Helgu
Vigfúsdóttur
kosningamiðstöð
í Ármúla 7.
thorbjorghelga.is