Fréttablaðið - 31.10.2013, Blaðsíða 24

31. október 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGAREFNI: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is DÆGURMÁL: Sara McMahon sara@frettabladid.is
VÍSIR: Kristján Hjálmarsson, kristjan@visir.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
F
járhagsáætlunin, sem meirihluti Bezta flokksins (eða
eigum við að segja Bjartrar framtíðar?) og Samfylkingar-
innar leggur fram fyrir komandi kosningaár í Reykjavík
gerir ráð fyrir að afgangur verði á rekstri borgarinnar.
Það er gott og göfugt markmið. Hins vegar er ekki sama
hvernig því er náð.
Leiðin sem meirihlutinn kýs að fara er auðvelda leiðin; að
senda borgarbúum reikninginn í formi gjaldskrárhækkana, sem
í mörgum tilvikum eru tilfinnanlegar. Þannig hækkar gjaldskrá
leikskóla um allt að ellefu prósentum og hjón munu þurfa að borga
um 2.300 krónum meira á mánuði fyrir leikskólabarn. Skólamatur-
inn hækkar um þúsundkall á mánuði og sorphirðugjald fyrir
svarta tunnu um tæpan tvöþúsundkall.
S. Björn Blöndal, aðstoðarmaður Jóns Gnarr borgarstjóra, segir
í Fréttablaðinu í gær að það hafi orðið „ákveðin vísitöluhækkun“
en mikið af þessum gjaldskrárhækkunum er augljóslega langt
umfram verðbólgu. Fyrir nú
utan það að þeir sem hækka
gjaldskrár og réttlæta það
með vísitölunni, stuðla að því
að vísitalan hækki enn meira,
verðbólgubálið brenni heldur
glaðlegar og höfuðstóll húsnæðis-
skuldanna okkar hækki.
Það er í rauninni uppgjöf fyrir
verkefni borgarstjórnarinnar
að velta þannig vandanum yfir á borgarbúa. Það verða heimilin í
borginni, ekki sízt barnafjölskyldurnar, sem munu þurfa að hag-
ræða í sínum rekstri í stað þess að borgin taki til í sínum. Útsvarið
er komið í topp og þá er gripið til þess ráðs að hækka gjöld fyrir
þjónustu. Það er borgarbúum ósköp lítil huggun þótt borgar-
stjórinn segi að gjaldskrár borgarinnar séu með þeim lægstu hjá
sveitarfélögum í landinu. Þúsundkallarnir sem þeir missa úr vesk-
inu eru alveg jafnfjarverandi í heimilisbókhaldinu.
Júlíus Vífill Ingvarsson, oddviti sjálfstæðismanna í borgar-
stjórn, vísar í Fréttablaðinu í gær til útreikninga sem sýna að fjöl-
skylda með þrjú börn muni á næsta ári þurfa að borga 440 þúsund
krónum meira í skatta og gjöld til borgarinnar en hún gerði í upp-
hafi kjörtímabilsins. Flesta munar nú bara talsvert um þá upphæð.
Þessi vinnubrögð eru til marks um að sú gagnrýni er réttmæt,
að hjá meirihlutanum sé stefnan óskýr og forgangsröðin ekki
á hreinu. Hann vilji bara gera alls konar og ekki taka erfiðar
ákvarðanir um hvort eitthvað af því þurfi að mæta afgangi, heldur
rukka borgarbúa um það sem á vantar.
Það er mikið til í því sem Hildur Sverrisdóttir, borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins, segir í grein í Fréttablaðinu í gær, að líklega
myndi það hjálpa ef borgarfulltrúar þyrftu augliti til auglitis að
taka við skattpeningunum úr hendi skattgreiðenda í borginni. Það
er nefnilega svo dæmalaust auðvelt að senda bara út aðeins hærri
reikninga til hins andlitslausa fjölda. „Það væri ekki eins auðvelt
að biðja borgarbúa að koma aftur í Ráðhúsið og standa aftur í
röð til að borga aðeins meira – og líklegra að kerfið myndi rýna
tölurnar betur til að þurfa ekki að biðja þá um það,“ skrifar Hildur.
Jafnvel í nýjum tíuþúsundköllum væri það býsna þykkt seðlabúnt
sem fjölskyldufólk í borginni þyrfti að koma með í Ráðhúsið til að
mæta skatta- og gjaldahækkunum á kjörtímabilinu. Það er ekki til
marks um góða fjármálastjórn, þótt látið sé í annað skína. Þvert á
móti var auðvelda leiðin farin – fyrir kerfið og pólitíkusana.
Borgarbúum er enn á ný sendur reikningurinn:
Auðvelda leiðin
Það er eins og að aukin skuldsetning veki
aldrei neina eftirtekt fyrr en eftir að
skuldirnar hafa komið viðkomandi fyrir-
tæki eða stofnun í stórkostleg vandræði.
Dæmin um þetta eru mýmörg, allt frá
skuldasöfnun Orkuveitunnar í byrjun
síðasta áratugar til skuldasöfnunar fjár-
festingarfélaga árin fyrir hrun. Í stjórn-
málum er þetta erfitt við að eiga. Sá sem er
við völd matreiðir niðurstöðuna eftir eigin
höfði og beinir kastljósinu að þægilegri
hlutum en skuldasöfnuninni.
Staðreyndin er sú að góður rekstur
greiðir niður skuldir á meðan vondur
rekstur eykur skuldir. Þegar þetta grund-
vallaratriði er skoðað hjá Reykjavíkur-
borg, þeim hluta rekstrarins sem snýr að
kjarnanum í rekstri borgarinnar, sést að
yfirstandandi kjörtímabil hefur reynst
Reykvíkingum dýrt. Þegar núverandi
meirihluti skilar lyklunum að borginni á
næsta ári skilur hann eftir 17 milljarða
viðbótarskuldir í fanginu á Reykvíking-
um. Þegar hann tók við voru vaxtaberandi
skuldir borgarinnar 5 milljarðar en verða
22 milljarðar í lok næsta árs. Þetta flokk-
ast undir vondan rekstur.
Viðbótarskuldir á kjörtímabilinu eru 350
þúsund krónur á hverja einustu fjölskyldu í
Reykjavík. Og það versta er að aldrei áður
hefur nokkur meirihluti skilað af sér áætl-
un með þvílíku gapi milli skatttekna og
útgjalda til grunnþjónustu. Það á að sækja
sjötíu milljarða í skatttekjur frá borgar-
búum og það á að eyða áttatíu milljörðum
til málaflokka borgarinnar. Mínusinn er
tíu milljarðar. Hér er eytt um efni fram
svo um munar.
Þetta gerist á sama tíma og gjaldskrár
hækka langt umfram verðlagsþróun.
Hækkunin nemur 440 þúsund krónum á ári
á hverja fjölskyldu í Reykjavík. Í samhengi
jafnvægis í efnahagsmálum og kjarasamn-
inga er þetta óábyrgt. Aðilar vinnumark-
aðarins vilja gera kaupmáttarsamninga í
stað þess að einblína á launahækkanir sem
bæta í verðbólguna. Reykjavíkurborg kipp-
ir þannig einni af stoðunum undan mögu-
leikunum á slíkum samningum og stöðug-
leika í íslensku efnahagslífi.
Fjárhagsáætlun borgarinnar ætti að snú-
ast um breytta forgangsröðun og hagræð-
ingu. Meirihlutinn nefnir varla hagræð-
ingaraðgerðir heldur talar um sókn á öllum
sviðum. Sókn sem mun verða borgarbúum
dýrkeypt verði blaðinu ekki snúið við hið
fyrsta.
Vondur rekstur eða góður?
FJÁRMÁL
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
borgarfulltrúi
➜ Viðbótarskuldir á kjörtímabilinu
eru 350 þúsund krónur á hverja
einustu fjölskyldu í Reykjavík.
REYKJAVÍK AKUREYRI EGILSSTAÐIR KEFLAVÍK SELFOSS HAFNARFJÖRÐUR
HEYRNARTÓL
Vinsælu Noontec komin
til Ísl n s T nnun o
æ l us l mu
e num luetoot
S m n t nle o kom
me e ok Hæ t
s il t nlistin l ust
eint s m num o t l
s m nn me sn u sem l i
19.990
NOO-ZOROWIRELESS
Góð tillaga
Liðsmenn Bjartrar framtíðar lögðu
fram góða þingsályktunartillögu í
gær. Hún er svohljóðandi: „Alþingi
ályktar að fela forseta Alþingis að
móta stefnu fyrir Alþingi um notkun
samfélagsmiðla til að auka sýnileika
Alþingis með það að leiðarljósi að
auka upplýsingaflæði til borgaranna
og bæta ímynd Alþingis.“ Það er
viðeigandi að tillagan hafi
verið lögð fram í gær,
þegar Jón Gnarr tilkynnti
að hann hygðist hætta
sem borgarstjóri í vor,
vegna þess að í
greinargerðinni
með henni er vísað
til þess slík notkun
samfélagsmiðla
hafi gefist vel
í tilfelli Jóns, sem hefur haldið úti
Facebook-síðunni Dagbók borgar-
stjóra lungann úr kjörtímabilinu.
Bogomil og
milljónamæringarnir?
Jón lét þau orð falla í gær að ef Besti
flokkurinn væri eins og Nirvana,
þá væri Björt framtíð eins og Foo
Fighters, hljómsveitin sem Dave
Grohl, trommari Nirvana, stofnaði
síðar. Það er áhugaverð líking.
Hefði samt ekki verið nær-
tækara fyrir hann að tala
um Besta flokkinn sem, tja,
Sykurmolana og Bjarta
framtíð sem Ghost-
igital? Eða Besta
flokkinn sem HAM
og Bjarta framtíð
sem Funkstrasse?
Samhengisslit
Vegna skrifa í þessum dálki í gær
um Magnús Örn Guðmundsson,
frambjóðanda Sjálfstæðisflokksins
á Seltjarnarnesi, sem þar var sagður
vilja „sjálfstætt Seltjarnarnes“, vill
Magnús koma því á framfæri að þar
hafi orð hans verið slitin úr sam-
hengi. Í stefnuskrá sinni leggi hann
áherslu á „sjálfstætt Seltjarnarnes
án skulda“, og vísi til þess að sum
sveitarfélög hafi misst tök á fjár-
málum sínum og þar með glatað
sjálfstæði sínu– Álftanes sé besta
dæmið. Hafi einhver velkst í vafa
játast það hér með að orð hans
voru sannarlega slitin
úr samhengi til þess
eins að hægt væri að
snúa út úr þeim.
stigur@frettabladid.is