Fréttablaðið - 09.09.2014, Blaðsíða 12

9. september 2014 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTARITSTJÓRI:
Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Friðrika
Benónýsdóttir
fridrikab@frettabladid.is
Því er fljótsvarað og svarið er nei. En
hvers vegna munu þeir ekki vilja það?
Þeir átta sig á að til þess er hagkerfi
þeirra of smátt og þjóðin of fámenn til að
það borgi sig að stofna til eigin gjaldmið-
ils vilji þeir vera með samkeppnisfært
atvinnulíf. Skotar munu á næstunni ganga
að kjörborðinu og kjósa um hvort þeir eigi
áfram að vera hluti af Stóra-Bretlandi eða
verða sjálfstætt ríki.
Eitt stærsta málið í kosningunum hefur
verið spurningin um gjaldmiðilinn sem
þeir ætla sér að nota í framtíðinni ef þeir
kjósa sjálfstæði. Það hvarflar nánast ekki
að nokkrum manni í Skotlandi að koma
sér upp eigin mynt, t.d. skosku pundi. Þeir
átta sig á að slíkur gjaldmiðill væri allt
of smár fyrir opið hagkerfi þeirra þó það
yrði alls engin örmynt líkt og íslenska
krónan.
Þjóð meðal þjóða innan ESB
Ef Skotar kjósa sjálfstæði munu þeir
annað hvort leita ásjár hjá stjórninni í
Lundúnum og falast eftir að fá að nota
sterlingspundið áfram eða að taka upp
evru í framhaldi af aðild að Evrópusam-
bandinu (ESB). Skoskir sjálfstæðissinnar
hyggjast sækja um aðild að Evrópusam-
bandinu og telja að aðild að ESB sé ein-
mitt besta staðfesting sem völ er á, því að
sjálfstæðir Skotar verði þar með orðnir
fullgild þjóð meðal þjóða.
Hver sem niðurstaða Skotanna verður,
þá ætti þetta að vera innlegg í umræðuna
á Íslandi um framtíðarskipan peninga-
mála. Í ljósi þess hvernig Skotar meta þá
stöðu sem þeir eru í þá ætti það að verða
mönnum umhugsunarefni sem halda því
fram að Íslandi sé best borgið með eigin
gjaldmiðil, íslenska krónu. Krónan er
gjaldmiðill sem varð að nánast engu á
þeim 90 árum sem hún hefur þraukað frá
því verðgildi hennar var slitið frá verð-
gildi dönsku krónunnar. Þannig hefur
þetta verið þrátt fyrir að krónan hafi
verið meira og minna í höftum nánast
allan þennan tíma og ekki fyrirséð að hún
eigi sér lífdaga nema í áframhaldandi
höftum og verðtryggingu.
Nýjustu fréttir herma að stýrivextir
evrunnar séu komnir niður í 0,05%. Nýj-
asta stýrivaxtaákvörðun fyrir íslensku
krónuna var 5%.
Munu Skotar taka upp skoskt pund?
➜ Hver sem niðurstaða Skotanna
verður, þá ætti þetta að vera innlegg
í umræðuna á Íslandi um framtíðar-
skipan peningamála.
GJALDMIÐLAR
Bolli Héðinsson
hagfræðingur
Á
sama tíma og við stærum okkur af blómlegu menn-
ingarlífi og grósku í listum virðist viðhorfið til
listamanna lítið breytast. Aftur og aftur berast
fréttir af því að þeir sem leggja stund á listsköpun
séu hlunnfarnir í launum. Leikarar í kvikmyndinni
Sumarbörn hafa ekki fengið greidd laun, ásóknin í að tón-
listarmenn spili frítt á „off venue“ á Airwaves er byrjuð og í
niðurstöðum kjarakönnunar BHM kemur fram að þótt leikar-
ar séu ánægðastir félagsmanna
í sínu starfi eru þeir að sama
skapi óánægðastir með launin.
Það er sem sé enn grunnt á
því viðhorfi að þeir sem velji
að vera listamenn geri það af
köllun og það að fá að starfa
sem slíkur séu laun í sjálfu sér.
Eins og listamenn þurfi ekki að
sjá fyrir sér eins og annað fólk og geti lifað á ánægjunni af vel
heppnuðu listaverki einni saman.
Þetta viðhorf lýsir miklu virðingarleysi fyrir þeirri vinnu
sem liggur að baki bíómynd, tónleikum eða leiksýningu, til
dæmis. Flest af þessu fólki hefur menntað sig í sinni listgrein
árum saman, tekið námslán til að sækja dýra skóla og lifað við
sult og seyru. Samkeppnin er hörð og það kemst enginn áfram
í þeim geira án þess að leggja hart að sér, vinna langa vinnu-
daga og vera tilbúinn að gefa allt í verkið. Margir neyðast til
að stunda aðra vinnu til að hafa í sig og á og þá er listsköpun-
in stunduð í frístundum, kvöld og nætur, oft í mjög erfiðum
aðstæðum. Þegar ofan á bætist stöðugur skætingur um lista-
menn sem afætur á samfélaginu er í rauninni stórfurðulegt
að nokkur skuli leggja það á sig að auðga líf okkar hinna með
tónlist, kvikmyndagerð, leiklist, myndlist og bókaskrifum.
Það er eiginlega kraftaverk.
Algengt viðkvæði þeirra sem vilja fá listamenn til að
koma fram án endurgjalds er að það sé nú svo góð auglýsing
að koma fram á þessum eða hinum staðnum eða þessari
eða hinni hátíðinni og að þannig muni framlagið skila sér í
auknum verkefnum handa listamönnunum. En ef þú ert ekki
tilbúinn að borga fólki laun fyrir að koma fram á þinni hátíð,
málþingi, samkomu eða hvað það nú er, hvernig geturðu þá
ætlast til þess að sá sem ræður þá til vinnu næst vilji eitthvað
frekar borga þeim? Allir aðrir sem koma að svona samkomum
fá yfirleitt borgað, enda afskaplega hæpið að þjónar, miðasölu-
fólk og dyraverðir, svo einhverjir séu nefndir, tækju það í mál
að gefa vinnuna sína á þeim forsendum að það væri auglýsing
fyrir þá og myndi hjálpa þeim að fá betri vinnu næst. Auð-
vitað þrá allir listamenn viðurkenningu fyrir verk sín og eru
þess vegna kannski tilleiðanlegri en aðrar stéttir til að gefa
vinnu sína til að fá að koma fram fyrir áhorfendur en það
réttlætir ekki að sá sem ræður þá til að koma fram geti leyft
sér að hlunnfara þá. Það hlýtur að vera lágmarkskrafa að allir
sitji við sama borð þegar kemur að greiðslu fyrir unna vinnu.
Listsköpun á ekki að vera samfélagsþjónusta.
Eiga listamenn ekki að fá borgað fyrir vinnu sína?
Þú færð svo mikla
auglýsingu!
Best að þjónusta flesta
Akureyrarbær hefur sent innanríkis-
ráðuneytinu bréf vegna flutnings
sýslumannsembættis frá Akureyri
til Húsavíkur. Í bréfinu kemur meðal
annars fram að meginmarkmiðum
aðalskrifstofu sýslumanns verði
best náð með því að staðsetja hana
á Akureyri þar sem þjónusta við
borgarana sé tryggð með því að
hafa aðalskrifstofurnar á þeim
stað þar sem mestur fjöldi
íbúa er. Akureyri sé þannig
langfjölmennasta sveitar-
félagið í umdæminu.
Annað hljóð í strokknum
Friðrik Sigurðsson, forseti
bæjarstjórnar Norður-
þings, sagði – rétti-
lega – í samtali við Fréttablaðið í
gær að yfirlýsingin væri galin. Hann
minnti á að Akureyrarbær hefði verið
annarrar skoðunar fyrr á árinu þegar
tilkynnt var um flutning Fiskistofu
til Akureyrar. Á höfuðborgarsvæðinu
búa nú rúmlega 200 þúsund manns
en á Akureyri rúmlega 18 þúsund.
Spurning hvar sé best að þjónusta
borgara sem þurfa á slíku að halda frá
Fiskistofu?
Samstaðan
Frumvarp um opinber
fjármál sem Bjarni
Benediktsson leggur
fram núna í haust er
ekki nýtt af nálinni.
Oddný G. Harðardóttir, fyrrverandi
fjármálaráðherra, vakti athygli á því
á fésbókarsíðu sinni að frumvarpið
hefur verið í vinnslu frá árinu 2011,
þegar Steingrímur J. Sigfússon gegndi
embætti fjármálaráðherra. Oddný
fékk mikið lof fyrir athugasemd sína,
meðal annars frá Katrínu Júlíusdóttur,
flokkssystur sinni, en hún sat sjálf í
fjármálaráðuneytinu á undan Bjarna.
Það er gott að samstaða sé um
málið á meðal þingmanna. En nú,
þremur árum eftir að vinnan
við sjálft frumvarpið byrjaði,
er ef til vill kominn tími til
að láta kné fylgja kviði og
afgreiða frumvarpið sem lög
frá þingi.
fanney@frettabladid.is
jonhakon@frettabladid.is
Golfmót Félags skipstjórnarmanna
Golfmót FS fer fram fimmtudaginn 11. september
á Hvaleyrarvelli í Hafnarfirði og hefst kl. 10.00.
• Mótið er fyrir félagsmenn og eiginkonur þeirra.
• Félagsmönnum er heimilt að taka með sér einn gest.
• Keppt verður um titilinn Golfkapteinn ársins.
• Punktakeppni.
• Verðlaun fyrir 1. 2. og 3. sæti.
• Nándaverðlaun á par 3 holum.
Skráning á ab@skipstjorn.is eða í síma 5201280
Verð kr. 3000 pr. mann. Léttar veitingar í mótslok.
Golfdeild FS