Fréttablaðið - 09.09.2014, Blaðsíða 13

ÞRIÐJUDAGUR 9. september 2014 | SKOÐUN | 13
HEILSA
Teitur
Guðmundsson
læknir
Hressileg viðbrögð
við góðum fréttum
Það hefur orðið bylting á samskipt-
um fólks á undanförnum árum,
mjög svo hefur bæst í hóp þeirra
forrita sem fólk getur notað til
að hafa samskipti sín í milli. Það
getur jafnvel reynst erfitt fyrir
þann sem reynir að fylgjast með
þróuninni að halda í við hana. Hér
áður fyrr var síminn aðalmál-
ið, svo kom farsíminn sem gjör-
bylti meira og minna öllum sam-
skiptum sem gátu þá farið fram
hvar sem er og hvenær sem er svo
fremi sem menn höfðu samband.
Internetið hefur bætt um betur
og samskipti í gegnum tölvupóst
voru einnig bylting á sínum tíma,
en hann er eiginlega úreltur fyrir
ungu kynslóðina með alla þá sam-
félagsmiðla sem til eru þarna úti
og þeir nota í staðinn. Þá má ekki
gleyma þeirri „eitruðu“ blöndu
að vera með bæði síma, texta-
skilaboð, internet og smáforrit í
einu litlu tæki sem í dag er kallað
snjallsími.
Þeir sem eiga svona tæki, undir-
ritaður þar á meðal, vita hvers þau
eru megnug og líka að það er auð-
velt að finna fyrir þörfinni að vera
„tengdur“. Sem fullorðnir einstak-
lingar, hafandi gengið í gegnum
þessa breyttu tíma, sjáum við líka
að samskipti hafa breyst til muna.
Það er skemmtilegt að velta fyrir
sér samhengi hlutanna og hvern-
ig tæknin hefur að vissu leyti haft
áhrif á hegðunar- og samskipta-
mynstur okkar. Það var í upphafi
dýrt að hringja úr farsíma, það var
svona spari. Þeir sem voru séðir
sendu SMS þegar þau komu en þá
var rukkað fyrir textabil og komu
alls kyns afbökuð orð út úr því sem
var eiginlega nýtt tungumál og
kennarar í íslenskufræðum þurftu
allt í einu að kynna sér. Orð eins
og „gegt“ sem þýðir geðveikt varð
til á grundvelli tímasparnaðar og
kostnaðarvitundar neytenda. Mörg
fleiri skemmtileg litu dagsins ljós,
oftsinnis tekin úr ensku eins og CU
= see you, GN = góða nótt, ROFL =
rolling on the floor laughing. Það
er augljóst að með þessari tækni
neytenda drógust saman tekjur
símafyrirtækjanna og tungumálið
breyttist. Breytinga var þörf.
Háð netinu
Með aukinni netnotkun í símum
hefur gagnamagn orðið allsráð-
andi faktor í greiðslufyrirkomu-
lagi, mörg símafyrirtækin buðu
ókeypis símhringingar, SMS-
skilaboð innan þeirra kerfis, nú er
þetta orðið opið fyrir alla, meira
að segja úr heimasímum hjá mörg-
um þessara fyrirtækja. Ástæðan
er afar einföld, meira og minna öll
samskipti stórs hluta snjallsíma-
notenda fara í gegnum internetið
og einhvers konar samskiptafor-
rit. Við erum að miklu leyti orðin
háð netinu. Það má meira að segja
greina fíkn í notkun og umgengni
við þessi tæki í dag. Fíknin bygg-
ir á því að þurfa að fylgjast með,
missa ekki af neinu, það myndar
spennu og streituástand. Saman-
burður við aðra sem er mjög skað-
legur líkt og hversu mörg „like“
þessi eða hinn fær getur haft veru-
leg áhrif á sjálfsmynd viðkomandi.
Sum forrit byggja á því að þú
hafir fylgjendur eða „followers“
og safna börnin þeim nánast án
þess að vita hverjir standa á bak
við slíkt og verða berskjölduð fyrir
þeim sem nýta sér það. Eitt versta
formið af því að skilja út undan á
netinu í dag hjá börnum og ung-
lingum er að stofna lokaðar grúpp-
ur þar sem samskiptin fara fram
án þess að hinn upplýsingaþyrsti
krakki komist að þeim. Snjallt og
almennt ekkert við prívat sam-
skipti að athuga en verra ef þau
eru notuð til útilokunar annarra
og þeim er strítt á því.
Meiðandi hegðun
Flest forritin byggja á því að send
eru myndskilaboð, texti eða „icon“
og er á velflestum þeirra hægt að
fylgjast með því sem gert hefur
verið. Önnur eru þannig uppbyggð
að myndefni og texti eyðist fljót-
lega eftir að það hefur verið lesið.
Það þarf engan snilling til að átta
sig á því hversu skaðlegt slíkt
getur verið ef myndefnið er óvið-
eigandi eða særandi, hvað þá ef
það er ítrekað. Umræðan um ein-
elti á netinu hefur verið vaxandi og
nýleg könnun SAFT sýndi að 10%
barna á unglingastigi viðurkenndu
meiðandi hegðun í gegnum miðil-
inn. Áhugavert er að einungis 1%
foreldra telur að slíkt eigi sér stað
gagnvart sínu barni eða að undir-
lagi þess. Hver kannast ekki við að
börnin séu límd við tækin, erfiðar
gangi en áður að halda uppi sam-
ræðum og þannig mætti lengi telja?
Símafíkn er ekki hægt að sætta
sig við, ekki frekar en að einelti
og stríðni séu viðhöfð á þessu oft
lokaða og hulda samskiptaformi.
Afleiðingarnar geta verið skelfi-
legar varðandi sjálfsmynd og and-
lega líðan þessara einstaklinga og
getur slíkt jafnvel leitt til sjálfs-
vígs. Frekari vitundarvakningar
er þörf!
„Netelti“
Í síðastliðinni viku birti
ég yfirlitsgrein fyrir þá
þætti efnahagslífsins
sem hafa verið á uppleið
á síðustu misserum. Þessi
grein fór fyrir brjóstið á
nokkrum álitsgjöfum og
því sé ég mig knúna til að
reifa málið aðeins betur.
Viðskiptajöfnuður hag-
stæður
Fréttastjóri viðskipta-
frétta 365 miðla skrifaði
áhugaverðan leiðara föstudag-
inn 5. september. Leiðarahöf-
undur heldur því fram að við-
skiptajöfnuður sé neikvæður.
Það er rétt þegar heildartölur
ársins 2014 eru teknar saman en
skv. nýjustu tölum, sem komu út
í síðustu viku, mælist viðskipta-
jöfnuður hagstæður um 2,9 ma.
króna á 2. ársfjórðungi þessa árs.
Það eru væntanlega góðar fréttir
fyrir okkur öll.
Betra lánshæfismat
Varðandi bætt lánshæfismat þá
heldur leiðarahöfundur því fram
að það hafi verið kolrangt hjá
mér, sem er skrítið. Staðreyndin
er sú að lánshæfismat Íslands er
nú í stöðugum horfum hjá láns-
hæfismatsfyrirtækjum. Alþjóð-
lega matsfyrirtækið Fitch Rat-
ings staðfesti í byrjun ágúst 2014
að horfur fyrir lánshæfismat á
langtímaskuldbindingum væru
stöðugar. Matsfyrirtækið Stand-
ard & Poor‘s breytti horfunum
um lánshæfi Ríkissjóðs Íslands
úr neikvæðum í stöðugar í janúar
2014 og úr stöðugum í jákvæðar
í júlí 2014.
Þetta eru líka góðar fréttir
fyrir okkur öll.
Ekki þriðja heims ríki
Niðurstaða leiðarahöfundar var
að Ísland væri þriðja heims ríki!
Fyrst ber að nefna að í skýrslu
World Economic Forum, sem
fréttastjóri vísar í, þá hefur
Ísland færst upp um sæti frá
fyrra ári. Stefnan er að sjálf-
sögðu sú að ná hærra og að því
eru stjórnvöld að vinna. Ég hef
víða farið og get með engu móti
borið Ísland saman við þriðja
heims ríki. Slík niðurstaða
er mjög langsótt. Samkvæmt
Alþjóðabankanum eru þjóðar-
tekjur á mann í lok árs 2013 hér á
landi 5,3 m.kr. en til samanburð-
ar eru tekjur í mörgum þriðja
heims ríkjum á bilinu 100-500
þúsund kr. á ári. Við mælumst
efst þegar kemur að jafnrétti
og iðulega erum við efst á lista
friðsælla ríkja. Heilbrigðis- og
menntamál hér á landi eru einn-
ig ávallt ofarlega á lista. Telur
einhver að þessi samanburður
fréttastjóra sé á rökum reistur?
Bjart fram undan
Það er gott að búa á Íslandi.
Vissulega eru mörg krefjandi
verkefni fram undan. Þar má
nefna afnám gjaldeyrishaftanna,
nýtt húsnæðiskerfi, afnám verð-
tryggingar, endurskipulagning
almannatryggingakerfisins og
sitthvað fleira. Ég get fullyrt að
þessi ríkisstjórn hefur þrek og
þor til að takast á við þessi verk-
efni og leysa þau með sóma. Stað-
reyndin er sú að hér hafa skap-
ast rúmlega 5.000 störf síðan
ríkisstjórn Sigmundar Davíðs
tók við, hagvöxtur er nú með
því mesta sem þekkist, atvinnu-
leysi minna en víðast hvar, verð-
bólga sambærileg við það sem
er í nágrannalöndum okkar og
erlendir aðilar sýna fjárfesting-
um hér aftur mikinn áhuga.
Við ættum að vera þakklát
fyrir að búa á fallega landinu
okkar og hjálpast að við að bæta
það sem þarf að bæta. Verum
jákvæð og bjartsýn á framtíðina.
➜ Staðreyndin er sú
að hér hafa skapast
rúmlega 5000 störf
síðan ríkisstjórn
Sigmundar Davíðs tók
við, hagvöxtur er nú
með þvi mesta sem
þekkist, atvinnuleysi
minna en víðast hvar,
verðbólga sambæri-
leg við það sem er í
nágrannalöndum okkar og
erlendir aðilar sýna fjár-
festingum hér aftur mikinn
áhuga.
Liggurðu á skoðunum
þínum? Það er algjör
óþarfi . Sendu greinina
þína á greinar@visir.is
og við komum henni á
framfæri hið snarasta.
Símafíkn er ekki hægt að
sætta sig við ekki frekar
en að einelti og stríðni séu
viðhöfð á þessu oft lokaða
og hulda samskiptaformi.
Afleiðingarnar geta verið
skelfilegar varðandi sjálfs-
mynd og andlega líðan ...
FJÁRMÁL
Silja Dögg
Gunnarsdóttir
þingmaður
Framsóknarfl okks
NÝI TÖLVU- OG VIÐSKIPTASKÓLINN
– VIÐURKENNDUR EINKASKÓLI Á FRAMHALDSSKÓLASTIGI
KERFISSTJÓRABRAUT
NÝR STARFSVETTVANGUR Á EINU ÁRI!
Nám fyrir þá sem vilja hasla sér völl sem kerfisstjórar hjá
fyrirtækjum og stofnunum. Nemendur öðlast víðtækan
skilning á uppsetningu netkerfa, viðgerðum og bilana-
greiningu á vélbúnaði og uppsetningu stýrikerfa.
Námið samanstendur af 3 námskeiðum:
- Tölvuviðgerðir
- Win 7/8 & Netvork+
- MCSA Netstjórnun
Gefinn er 10% afsláttur
af öllum pakkanum. þrjú
alþjóðleg próf innifalin:
„Microsoft Certified
Solutions Associate“
Guðni Thorarensen
Kerfisstjóri hjá Isavía
Helstu upplýsingar:
Lengd: 371 stundir
Verð: 583.000.-
Morgunnám
Hefst: 10. október 2014
Lýkur: 5. maí 2015
Dagar: þri & fim: 8.30 - 12.30
fös: 13.00 - 17.00
Kvöld- og helgarnám
Hefst: 13. október 2014
Lýkur: 5. maí 2015
Dagar: mán & mið: 18 - 22
lau: 8.30 - 12.30
„Ég hafði komið víða við í vinnu. Síðasta
starfið fyrir námið hjá NTV var kokkastarf.
Eftir Kerfisstjórabrautina fékk ég frábært
starf hjá Isavía.“