Fréttablaðið - 05.02.2015, Page 24

5. febrúar 2015 FIMMTUDAGUR| SKOÐUN | 24
Elín Björg Jónsdóttir, for-
maður BSRB, birti grein
í Fréttablaðinu þann 3.
febrúar í kjölfar vilja yfir-
lýsingar ríkisstjórnar-
innar um uppbyggingu
heilbrigðisþjónustu. Í vilja-
yfirlýsingunni kemur m.a.
fram að opna þurfi fyrir
möguleika á fjölbreyttum
rekstrarformum í heil-
brigðisþjónustu.
Formaður BSRB hefur
margt út á það markmið
að setja í grein sinni. Þar
er fullyrt að rannsóknir sýni að
aukinn einkarekstur í heilbrigðis-
þjónustu auki misskiptingu,
leiði til brotakenndari þjónustu,
verri lýðheilsu, verra aðgengis
og minni hagkvæmni en opinber
rekstur. Áhugavert væri að vita
hvaða rannsókna er vísað til, enda
hefur reynslan af einka-
rekstri bæði hérlendis og
í nágrannaríkjunum verið
þveröfug.
Hérlendis hefur eina
einkarekna heilsugæslan
á landinu, heilsugæslan í
Salahverfi, staðið öðrum
framar í þjónustu. Sam-
kvæmt úttekt Gæða- og
lýðheilsusviðs Landlæknis-
embættisins er „allt er
varðar starfsemi, starfs-
menn og þjónustu við not-
endur til fyrirmyndar“.
Jafnframt hefur „endurtekið
komið fram í þjónustukönnunum
að aðgengi er hvað best á heilsu-
gæslunni í Salahverfi af öllum
heilsugæslustöðvum á höfuð-
borgarsvæðinu“.
Þessi árangur hefur náðst þrátt
fyrir að kostnaðarþátttaka sjúk-
linga sé nákvæmlega sú sama og
hjá heilsugæslum í opinberum
rekstri. Í grein sinni gerir for maður
BSRB enda engan greinarmun á
fjármögnun og veitingu heil brigðis-
þjónustu. Það að einkaaðili veiti
heilbrigðisþjónustu breytir engu
um kostnaðarþátttöku sjúklinga
ef hið opinbera fjármagnar þjón-
ustuna áfram, líkt og dæmið um
heilsugæsluna í Salahverfi sýnir.
Bylting
Önnur norræn ríki hafa geng-
ið lengra en Ísland í innleiðingu
einkarekstrar í heilbrigðisþjón-
ustu. Þannig brugðust Svíar við í
kjölfar fjármálakreppu sinnar á
tíunda áratugnum og Danir hafa
einnig horft til slíkra aðgerða
á undanförnum árum. Reynsla
beggja þessara ríkja af auknum
einkarekstri hefur verið jákvæð
og hefur Samband danskra
sveitar félaga (d. Kommunernes
landsforening) lýst þessari þróun
sem byltingu fyrir fjármál sveitar-
félaga í Danmörku.
Heilbrigðismál eru einn af
stærstu útgjaldaliðum hins opin-
bera og reksturinn að stærstum
hluta í höndum þess. Við núver-
andi fyrirkomulag er hið opinbera
því bæði greiðandi og veitandi
mestallrar heilbrigðisþjónustu
hér lendis og kraftar samkeppni
verulega vannýttir. Í ofanálag
hafa stjórnvöld bannað læknum,
tannlæknum, sjúkraþjálfurum,
iðjuþjálfum, þroskaþjálfum, ljós-
mæðrum og heilbrigðisstofnun-
um að auglýsa starfsemi sína. Það
kemur í veg fyrir að neytendur séu
upplýstir um þá valkosti sem þeim
standa til boða og njóti ávinnings
samkeppni í heilbrigðisþjónustu.
Aukin útboð á veitingu þjónustu
til einkaaðila og afnám banns
við auglýsingum á heilbrigðis-
þjónustu myndi leiða til auk innar
samkeppni í heilbrigðiskerfinu
hérlendis. Slík samkeppni myndi
bæta þjónustu og auka hagkvæmni
í heilbrigðiskerfinu til frambúðar
án þess að kostnaðarþátttaka sjúk-
linga þyrfti að breytast. Því ber að
fagna yfirlýsingu stjórnvalda um
að auka fjölbreytni í rekstrarform-
um í stað þess að finna henni allt
til foráttu, enda reynslan af einka-
rekstri í íslenskri heilbrigðisþjón-
ustu eindregið jákvæð.
Óheilbrigð umræða um heilbrigðismál
Nýlega reynsluók ég
nýjum Land Rover Disco-
very Sport eftir Kaldadal,
í djúpum snjó við rætur
Langjökuls. Þetta var
draumablanda: Frábær
breskur bíll og stórbrotið
íslenskt landslag.
Það er ekki að undra að
fleiri ferðamenn komi til
Íslands frá Bretlandi en
frá nokkru öðru landi. Við
Bretar þráum að prófa allt-
af eitthvað nýtt, kannski eitthvað
óhefðbundið, eitthvað sem felur
í sér svolitla ögrun. Umfram allt
elskum við fallega náttúru. Ísland
hefur upp á allt þetta að bjóða, og
meira til. Það kemur því ekki á
óvart að framleiðandi Land Rover
skyldi hafa valið Ísland sem vett-
vang alheimskynningar á hinum
nýja Discovery Sport.
Breskir ferðamenn ferðast nú til
Íslands frá níu flugvöllum í Bret-
landi, fleirum en nokkru
öðru landi sem flogið er
frá til Íslands, og sem far-
þegar skemmtiferðaskipa.
Stærsta flugfélag Bret-
lands – sem er jafnframt
það fjórða stærsta í Evrópu
– easyJet, heldur úti reglu-
bundnu flugi til Íslands frá
sex af þessum níu flug-
völlum, allan ársins hring.
Við Bretar erum nefnilega
ekki bara sumargestir; við
sækjum líka til Íslands í myrkri og
kulda.
Fagnaðarefni
Um ein milljón ferðamanna kom
til Íslands á árinu 2014, þar af yfir
fimmtungur Bretar. Margir þeirra
voru að koma hingað í annað eða
þriðja sinn. Á morgun, föstudag,
mun svo enn ein flugleiðin bætast
við þegar Icelandair hefur flug til
Birmingham. Það er fagnaðarefni
og mun stuðla að enn meiri ferða-
mannastraumi.
Reyndar er umferðin milli land-
anna sannarlega ekki bara í eina
átt. Íslendingar eru ekki síður dug-
legir að sækja Bretland heim. Þeir
nýta sér flug til þessara níu flug-
valla í landinu til að versla, fara
í frí, sinna viðskiptaerindum og
sækja nám. Þar sem efnahagur
beggja landa hefur reynst þraut-
betri en margra annarra eru horfur
á að viðskiptatengslin haldi áfram
að eflast. Hagvöxtur í Bretlandi er
nú sá mesti síðan árið 2007.
En það bíða fleiri tækifæri til að
efla efnahag beggja landa. Eftir því
sem umheimurinn breytist verða
orkuöryggi og aðgerðir gegn lofts-
lagsbreytingum mikilvægari fyrir
okkur öll. Í Bretlandi höfum við sett
okkur skýr markmið um að draga
úr losun koltvíoxíðs. Í þessu skyni
höfum við nú þegar lagt rafstrengi
til Frakklands, Írlands og Hollands
og áform eru uppi um að bæta við
slíkum tengingum til Noregs og
Danmerkur. Ég vona innilega að
einn góðan veðurdag verði slíkri
tengingu líka komið á milli Bret-
lands og Íslands, en það yrði lengsti
rafmagns-sæstrengur heims. Sú
tenging yrði báðum löndum til hags-
bóta á marga vísu; hún myndi skapa
fjárfestingar og störf beggja vegna
hafsins og ríkulegt tekjustreymi til
Íslands. Vissulega er að mörgu að
hyggja þegar framkvæmd af þess-
ari stærðargráðu er annars vegar,
en ég hef þá bjargföstu trú að þau
viðfangsefni séu öll leysanleg og ég
ber þá von í brjósti að sæstrengur-
inn muni verða áþreifanlegt tákn
um traust tengsl landa okkar.
Breskir dagar
Tækifærin liggja víðar. Nú er
komið að því að vekja athygli
Íslendinga á breskri matvöru.
Matvælaútflutningur frá Bret-
landi hefur verið að aukast á síð-
ustu árum og nemur nú andvirði
um 3.900 milljarða króna árlega.
Við vonumst til að geta fylgt þess-
ari þróun eftir á Íslandi með því að
beina kastljósinu að völdum bresk-
um matvörum á Breskum dögum
næstu tíu daga. Átakinu verður
hleypt af stokkunum í Hagkaup í
Smáralind fimmtudaginn 5. febrú-
ar og mun standa yfir í verslunum
Hagkaup um land allt til 15. þessa
mánaðar. Íslendingar eru smekk-
menn á mat – ég held ég hafi hvergi
í heiminum bragðað betri fisk eða
lambakjöt – en ég vona að við
getum freistað ykkar með bragð-
dæmum frá Bretlandi.
Breskt og íslenskt: Draumablanda
Dagur leikskólans verður haldinn
í áttunda sinn á morgun, föstu-
daginn 6. febrúar. Af því til-
efni er vel við hæfi að benda á
jákvæða þróun í leikskólum Kópa-
vogs í kjölfar aðgerða sem gripið
var til síðastliðið vor.
Meginmarkmið tillagna sem
samþykktar voru í bæjarstjórn
Kópavogs síðastliðið vor var að
fjölga leikskólakennurum og efla
faglegt starf í leikskólum Kópa-
vogs.
Tillögurnar fela einkum í sér
þrennt: Að styrkja starfsmenn til náms
í leikskólakennarafræðum, að umbuna
fyrir störf og verkefni af faglegum toga
og loks að kynna og efla ímynd leikskóla
Kópavogs. Árangurinn hefur ekki látið á
sér standa því í haust hófu 25 starfsmenn
nám með vinnu til þess að bæta hæfni
sína í starfi með börnum. Þessi mikla
þátttaka fór fram úr okkar björtustu
vonum og hún er ótvírætt merki um mik-
inn metnað í leikskólastarfi í Kópavogi.
Í Kópavogi hefur hlutfall leikskóla-
kennara verið um 36%. Það er markmið
okkar, sem meðal annars endurspeglast í
þessum aðgerðum, að það hlutfall hækki
verulega á komandi árum.
Bjartsýn á að markmið náist
Með þessum aðgerðum viljum við laða
nýja leikskólakennara til starfa í leik-
skólum Kópavogs, halda í góða leikskóla-
kennara sem þegar starfa í leikskólunum
og ekki síst fjölga nemendum í leikskóla-
kennarafræðum. Miðað við viðbrögðin
þá erum við bjartsýn á að þessi markmið
muni nást.
Kópavogsbær hefur um nokkurt skeið
styrkt starfsmenn sem vilja bæta við sig
menntun í leikskólakennarafræðum. Með
nýjustu aðgerðum hefur styrkurinn verið
hækkaður umtalsvert og starfsmönnum
gefið aukið svigrún til þess að stunda
námið með vinnu. Þeir sem hljóta
styrkinn skuldbinda sig til þess
að starfa í ákveðinn tíma í leik-
skólum bæjarins að námi loknu.
Þá hafa leikskólastjórar nú heimild til
þess að ráða sérgreinastjóra sem styrkir
faglegt starf í leikskólum enn frekar.
Sem dæmi um spennandi verkefni sem
sérgreinastjórar hafa leitt eru útinám,
skapandi starf, tónlist, jóga og fleira
fyrir börn í leikskólum bæjarins.
Með tillögunum er einnig veitt heim-
ild til fjölgunar yfirvinnutíma í leikskól-
um til greiðslu fyrir stýringu verkefna
af faglegum toga svo og fé í þróunar-
sjóð til styrkingar verkefna í leikskólum.
Nú þegar hefur fjármagni verið veitt úr
þessum sjóði í áhugavert þróunarverk-
efni um sjálfbærni og vísindi, sem allir
leikskólar bæjarins taka þátt í.
Sú vísa verður ekki of oft kveðin að
snemma beygist krókurinn. Hlutverk
leikskólanna í velgengni og árangri bæj-
arins í uppeldis- og menntunarmálum er
óumdeilt og við erum stolt af því hversu
vel hefur tekist til. Kópavogsbær hefur
stigið stórt skref í því að efla og styrkja
leikskólastigið.
Með aðgerðunum höfum við eflt fag-
legt starf leikskólanna og við sjáum fram
á að leikskólakennurum í Kópavogi muni
fjölga. Þannig hefur Kópavogur lagt sitt
af mörkum í samstarfsverkefni Félags
leikskólakennara og mennta- og menn-
ingarráðuneytis um átak til fjölgunar
leikskólakennara.
Leikskólakennurum
fjölgað í KópavogiKæri Hjálmar Sveinsson.
Í Morgunblaðinu nýlega var haft
eftir þér að sautján bílastæði við nýtt
hótel sem á að opna við Hlemm eigi
að duga starfsmönnum sem vinna
við hótelið og því sé ekki ástæða
til að þvinga eigendur hótelsins til
að byggja bílastæðakjallara enda
strætóskiptistöð í næsta nágrenni.
Ekki er gott að þvinga nokkurn
mann. En það er ýmislegt í þessu
sem þú þyrftir að athuga betur og
því langar mig til að bjóða þér að
verja deginum með mér þannig að þú sjáir
við hvaða aðstæður við ökuleiðsögumenn og
bílstjórar búum í starfi okkar. Það gæti verið
fróðlegt og skemmtilegt fyrir þig.
Til að útskýra aðeins betur: Í næsta
nágrenni við Hlemm eru fjöldamörg hótel
og gistiheimili; Hlemmur Square, 101 guest-
house og 4th floor hotel á horni Snorrabraut-
ar og Laugavegs. Ofar við Laugaveg eru að
minnsta kosti Phoenix hótel og Laugaveg-
ur Apartments. Við Rauðarárstíg er Foss-
hótel Lind. Eru þá bara taldir þeir staðir
sem koma upp í hugann í núinu og eru alveg
við Hlemm. Fleiri eru í nágrenninu. Nýtt
„risahótel“ bætist svo greinilega við á horni
Hlemms og Rauðarárstígs innan tíðar.
Ferðamenn kaupa þá þjónustu að vera
sóttir eða þeim skilað í næsta nágrenni
gististaðar. Það er greinilega markaður
fyrir þessa þjónustu og því sjálfsagt að
bjóða upp á hana. Ég er ein af þeim fjöl-
mörgu sem sinna þessari þjónustu og ég
verð að segja að því miður einkennir hróp-
legt skipulagsleysi bílastæðamál hótela og
gistihúsa úti um alla borg. Hvergi er gert
ráð fyrir því að jeppar og rútur, litlar eða
stórar, geti stoppað, tekið upp fólk eða skil-
að fólki. Hvergi! Og í þeim fáu tilvikum þar
sem stæði eru fyrir slíka umferð, eru oft
fyrir í bæli trukkar í vöruafhendingu og
smábílar þegar komið er að.
Kjörið tækifæri
Ástandið er afar slæmt við Hlemm. Í fyrra
kom fram að það ætti að laga með því að
gefa ferðaþjónustufyrir tækjum
pláss á strætóskiptistöðinni á
Hlemmi. Ég bíð og vona að það
nægi til þess að ástandið verði viðunandi.
En þetta er ekki einfalt. Hafa verður í huga
að ferðamenn taka oft bíla á leigu og þurfa
að geta lagt þeim einhvers staðar. Og gera
verður ráð fyrir umferð ferðaþjónustufyrir-
tækja við hótelin. Ökuleiðsögumenn og bíl-
stjórar verða að geta stoppað fyrir framan
gististaði eða í næsta nágrenni þeirra og
jafnvel skroppið út til að skoða miða, svara
spurningum og taka töskur. Og það gengur
ekki inni á miðju bílastæði og þaðan af síður
úti á miðri götu þar sem farartækin teppa
aðra umferð. Um það erum við örugglega
sammála. Og trúðu mér, bílstjórarnir eru
brjálaðir yfir að þurfa að bíða meðan rútan
teppir umferðina.
En kæri Hjálmar, ástandið er slæmt og
því vil ég bjóða þér í smá kynningu á því
út á hvað starfið gengur og hvernig staðan
er við gististaði í borginni. Með því að vera
með mér dag eða dagspart myndirðu kynn-
ast því út á hvað þessi vinna gengur, hvert
er farið, hvar hægt er að stoppa og hvar
þarf að stoppa, hvernig ástandið er í henni
Reykjavík. Ég held að þetta sé kjörið tæki-
færi fyrir metnaðargjarnan og áhugasaman
mann eins og þig til að sjá hvernig búið er
að stærstu atvinnugrein þjóðarinnar hvað
þetta varðar, hvað þarf nauðsynlega að bæta
og hvernig það verður best gert. Og í leið-
inni gætirðu sagt mér frá plönunum varð-
andi strætóskiptistöðina á Hlemmi.
Líttu endilega á þetta sem formlegt boð.
Ég hlakka svo til að fá þig með mér í þennan
rúnt.
Hróplegt skipulagsleysi
VIÐSKIPTI
Stuart Gill
sendiherra Bret-
lands á Íslandi
SKIPULAG
Guðrún Helga
Sigurðardóttir
blaðamaður og
ökuleiðsögumaður
MENNTUN
Ármann Kr.
Ólafsson
bæjarstjóri
Kópavogs
HEILBRIGÐIS-
MÁL
Frosti Ólafsson
framkvæmdastjóri
Viðskiptaráðs
Íslands
➜ Breskir ferðamenn
ferðast nú til Íslands frá
níu fl ugvöllum í Bretlandi,
fl eirum en nokkru öðru
landi sem fl ogið er frá...
➜ Hérlendis hefur eina
einkarekna heilsugæslan
á landinu, heilsugæslan í
Salahverfi , staðið öðrum
framar í þjónustu.
➜Hlutverk leikskólanna í
velgengni og árangri bæjarins
í uppeldis- og menntunar-
málum er óumdeilt og við
erum stolt af því hversu vel
hefur tekist til.
➜ Ökuleiðsögumenn og bíl-
stjórar verða að geta stoppað
fyrir framan gististaði eða
í næsta nágrenni þeirra og
jafnvel skroppið út til að
skoða miða, svara spurning-
um og taka töskur.
0
4
-0
2
-2
0
1
5

2
2
:0
3
F
B
0
7
2
s
_
P
0
4
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
3
A
4
-F
5
A
0
1
3
A
4
-F
4
6
4
1
3
A
4
-F
3
2
8
1
3
A
4
-F
1
E
C
2
8
0
X
4
0
0
6
B

F
B
0
7
2
s
C
M
Y
K