Skessuhorn - 01.10.2014, Blaðsíða 32

32 MIÐVIKUDAGUR 1. OKTÓBER 2014
Fyrirtækið Ísgöng ehf. stendur fyr-
ir borun ísganga í Langjökul. Full-
gerð verða göngin með stærstu
manngerðu ísgöngum í Evrópu.
Fyrirhugað er að búið verði að
grafa göngin út snemma næsta
vor og verði þau opnuð fyrir um-
ferð ferðafólks í maí 2015. Geta
ferðamenn þá farið inn samtals 500
metra löng göng undir yfirborði
jökulsins og virt fyrir sér sýningar,
íslistaverk og margbreytileika jök-
ulsins. Göngin verða grafin þann-
ig að hægt verður að ganga í hring
inni í þeim. Ekki verður síst fróð-
legt að skoða mismunandi dökk lög
í ísveggnum sem endurspegla, líkt
og árhringir í tré, hin ólíku ár í ís-
lenskri veðráttu. Öskulög úr eld-
gosum munu þannig sem dæmi
sjást greinilega sem þykkari lög í ís-
hellunni. Ástæða þess að Langjök-
ull varð fyrir valinu til að byggja ís-
göng er hið góða aðgengi að jöklin-
um og hversu stutt frá byggð hann
er. Af sömu ástæðu hefur verið vin-
sælt af erlendu kvikmyndagerðar-
og auglýsingafólki að taka upp efni
á jöklinum. Heimsókn í göngin er
og verður upplifun og í raun ein-
stakt ævintýri. Því má fullvíst telja
að ísgöngin í Langjökli munu auka
umferð ferðafólks um Vesturland.
Heimsókn heimafólks
Síðastliðinn laugardag buðu for-
svarsmenn Ísganga fulltrúum úr
sveitarstjórn og skipulagsnefnd
Borgarbyggðar að skoða göngin,
en verkefni þetta er unnið í nánu
samstarfi við skipulagsyfirvöld.
Slíkt samstarf er nauðsynlegt þar
sem ísgöng eru ekki beint algengt
viðfangsefni skipulagsyfirvalda,
hvorki hér heima né erlendis.
Blaðamaður Skessuhorns slóst í
för og fékk um leið að fræðast um
þetta risavaxna verkefni og segja
stutta ferðasögu.
Hlýnun jarðar sjáanleg
Í ferðinni á Langjökul um síðustu
helgi kynnti Sigurður Skarphéð-
insson framkvæmdastjóri Icecave,
eða Ísganga ehf, verkefnið. Með
honum í för voru Anna G Sverr-
isdóttir stjórnarformaður fyrir-
tækisins og Brynja Dögg Ingólfs-
dóttir starfsmaður Eflu, en hún
annast mál er lúta að skipulags-
málum og samskiptum við stjórn-
völd og stofnanir í undirbúningi
verkefnisins. Kynntu þau upp-
bygginguna sem fyrirhuguð er á
Langjökli og þegar er hafin. Nú
er búið að grafa um 170 metra af
göngunum sem alls verða um 500
metra löng niður og inn í jökul-
inn. Ekið var frá Húsafelli tæp-
lega 30 kílómetra leið að Jaka,
húsi sem stendur ekki allfjarri
jökuljaðrinum og er notað sem
þjónustuhús fyrir starfsemi á jökl-
inum. Þess má geta að Langjök-
ull hopaði um 45 metra á síðasta
ári. Þegar húsið Jaki var flutt frá
Akranesi að jöklinum í heilu lagi
fyrir um 20 árum síðan var það
sett niður í jökuljaðarinn og fóru
mannvirkin meira að segja á kaf
að vetrinum. Nú 20 árum síðar er
húsið um kílómetra frá jaðri jök-
ulsins og grá líflítil urðin á milli.
Hlýnun jarðar, Global Warming,
er óvíða jafn greinileg og einmitt
á þessum stað.
Fyrrum
eldflaugaskotpallur
Við Jaka tók Arngrímur Her-
mannsson frumkvöðull í hálend-
isferðum og framkvæmdastjóri
Ice Explorer hópinn um borð
í jöklatrukk sinn og ferjaði að
munna ísganganna. Tók sú ferð
um hálftíma en ekið er eftir vel
merktum slóðum. Afar brýnt er
að hverfa aldrei út af þeim. Nótt-
ina áður hafði snjóað á jöklinum
og því var leiðin enn varasamari
þar sem snjóskán huldi stórhættu-
legar sprungur í hlíðum sprung-
ins jökulsins. Við slíkar aðstæður
er fólki ekki einu sinni hleypt út
úr hinum rammbyggða átta hjóla
trukk sem er með drifi á öllum
hjólum. Til gamans má geta þess
að trukkar þessir sem Ice Explo-
rer eiga taka hátt í 40 farþega og
eru amerískir að uppruna. Þjón-
uðu þeir upphaflega sem færan-
legir eldflaugaskotpallar í banda-
ríska hernum. Ferð í jöklatrukki
Arngríms er þannig upplifun út af
fyrir sig.
Heimamenn
grafa göngin
Ísgöngin í Langjökli eru í um
1.250m hæð yfir sjó. Þar eru
vinnubúðir starfsmanna og ýmis
búnaður. Við gangnamunnann
hefur verið smíðaður rampur sem
gengið er inn í áður en komið er
undir yfirborð jökulsins. Rampur
þessi gegnir m.a. því hlutverki að
lágmarka bráðnun af völdum heita
loftsins utan ganganna og tek-
ur auk þess á sig snjó sem safnast
mun ofan á jökulinn í vetur. Sjálf
liggja göngin nokkrar gráður nið-
ur og eru ágætlega rúmgóð. Enn
sem komið er eru þau ferköntuð í
lögun, en loft þeirra verður gert
ávalt síðar í ferlinu. Inni í göng-
unum hefur vinnuflokkur, að
mestu skipaður heimamönnum,
verið að störfum frá því snemma í
vor við útgröft íss úr göngunum.
Verkstjóri er Gunnar Konráðsson
smiður í Túni í Reykholtsdal, en
honum til aðstoðar er meðal ann-
arra Einar Steinþór Traustason
vélamaður, Steini í Runnum, og
fleiri harðsnúnir menn. Aðspurð-
ir segja þeir Gunnar og Steini
að verkið gangi vel, einkum eft-
ir að rétti búnaðurinn fékkst til
að vinna á ísstálinu. Sérstakur bor
sem framleiddur er til að mylja
blágrýti var fenginn en hann er
vökvaknúinn og settur framan á
bómu beltagröfu. Þegar búið er
að losa ísinn í salla er honum ekið
út með tveimur vinnuvélum sem
látlaust eru á akstri. Til að menn
haldist við inni í göngunum sök-
um mengunar frá tækjunum er
súrefni dælt stöðugt inn í göng-
in. Að sögn gagnamanna er mis-
jafnt hversu marga metra þeir ná
að grafa út á degi hverjum, eða
allt frá tveimur og upp í fimm-
tán. Gangnamenn og forsvars-
menn fyrirtækisins segjast stað-
ráðnir í að ljúka verkinu fyrir til-
settan tíma næsta vor.
Vítamínsprauta í vest­
lenska ferðaþjónustu
Sigurður Skarphéðinsson fram-
kvæmdastjóri Icecave segir að
boðið verði upp á fastar ferðir frá
Reykjavík og Húsafelli átta mán-
uði á ári. Utan þess tíma eru veður
of válynd til að hægt sé að treysta
á færð að ísgöngunum. Hver ferð
í göngin mun taka um 45 mínútur
og fara leiðsögumenn með í allar
ferðir. Áætlanir Icecave gera ráð
fyrir að 25-30 þúsund manns fari
í göngin á ári. Verkefnið er fjár-
magnað af fjárfestingasjóði í eigu
lífeyrissjóðanna.
mm
Áætlað er að opna ísgöngin í Langjökli næsta vor
Hér er unnið á ísstálinu með nýlegum vökvaknúnum bor framan á beltagröfu.Hópurinn frá Borgarbyggð sem fór í kynnisferðina sl. laugardag.
Arngrímur Hermannsson við annan af 8x8 jöklatrukkum Ice Explorer.
Spennt á leið á jökulinn. Magnús Skúlason, Kolfinna Jó-
hannesdóttir og Ragnar Frank Kristjánsson fremst á mynd.
Á leið upp á Langjökul. Greinilega má sjá sprungurnar í
jöklinum, hálf huldar snjó frá nóttinni áður.
Búið er að smíða inngang, eða ramp framan við gangnamunnann til að lágmarka
innstreymi heits lofts inn í göngin.
Sigurður Skarphéðinsson framkvæmdastjóri sýnir gestum áralög í gangna-
veggnum.