Læknablaðið - 15.09.2005, Side 16

FRÆÐIGREINAR / BÓLUSETNING BARNA
Tafla I. Þekjun bólusetningar eftir tegund, kort og saga: *Gild bólusetning miðað við bólusetningarkort og sögu byggð á
hlutfalli giidrar bólusetningar miðað við kort.
Bólu- setning Heildarþekjun bólusetningar Þekjun gildrar bólusetningar miðað við gefin viömið Gild bólusetning við 52 vikna aldur
Kort Kort og saga Kort Kort og saga* Kort Kort og saga*
Fjöldi Hlutfall (95% vikmörk) Fjöldi Hlutfall (95% vikmörk) Fjöldi Hlutfall (95% vikmörk) Hlutfall Fjöldi Hlutfall (95% vikmörk) Hlutfall
BCG 199 91,7% (87,2%- 94,7%) 211 97,2% (94,1%- 98,7%) 199 91,7% (87,2%- 94,7%) 97,2% 177 81,1% (75,9%- 86,2%) 86,0%
OPV 1 185 85,3% (79,9%- 89,4%) 215 99,1% (96,7%- 99,7%) 170 78,3% (72,4%- 83,3%) 91,0% 165 76,0% (69,9%- 81,2%) 88,4%
OPV 2 174 80,2% (74,4%- 84,9%) 202 93,1% (88,9%- 95,7%) 151 69,6% (63,2%- 75,3%) 80,8% 142 65,4% (58,9- 71,4%) 76,0%
OPV 3 166 76,5% (70,4%- 81,6%) 185 85,3% (79,95- 89,4%) 131 60,4% (53,7%- 66,6%) 67,3% 120 55,3% (48,4%- 61,7%) 61,6%
DTP 1 186 85,7% (80,4%- 89,7%) 215 99,1% (96,7%- 99,7%) 171 78,8% (72,9%- 83,7%) 91,1% 165 76,0% (69,9%- 81,2%) 87,9%
DTP2 177 81,6% (75,9%- 86,1%) 206 94,9% (91,1%- 97,1%) 150 69,1% (62,7%- 64,9%) 80,4% 143 65,9% (59,3%- 71,8%) 76,7%
DTP3 161 74,2 (68,0%- 79,6%) 184 84,8% (79,4%- 89,0%) 123 56,7% (50,0%- 63,1%) 64,8 112 51,6% (45,0%- 58,2%) 59%
Misl- ingar 147 67,7% (61,3- 73,6%) 170 78,3% (72,4%- 83,3%) 139 64,1% (57,5%- 70,1%) 74,1% 101 46,5% (40,0%- 53,2%) 53,8%
BCG = berklar. DTP = barnaveiki, stífkrampi, klghósti. OPV = lömunarveiki.
sem þeim er ætlað, töluverður fjöldi bólusetninga
er ógildur, og almennt er bólusett of seint. Petta
er alvarlegt íhugunarefni í ljósi þess að í þróunar-
löndum valda mislingar alvarlegustu sýkingunum
hjá yngstu börnunum (14).
Bólusetning gegn berklum með BCG veitir
vernd gegn alvarlegum sýkingum hjá börnum auk
þess sem rannsóknir hafa sýnt ósértæk verndandi
áhrif þar sem barnadauði er hár (15). Bólusetning
veitir þó síður vernd gegn lungnasýkingum og
endurvakningu sýkinga (16, 17). Bólusetning með
BCG hefur því ekki komið í veg fyrir smitleiðir og
berklar eru útbreitt vandamál á svæðinu eins og
annars staðar í álfunni (18).
Einstaka tilfelli af stífkrampa hefur verið lýst
í landinu á síðustu árum, en hlutfall bólusettra
mæðra og barna er almennt gott (19, 20). Sömu
sögu er að segja af lömunarveiki þrátt fyrir að því
hafi ekki verið lýst yfir að landið sé með öllu laust
við þessa vá enda greinast enn tilfelli í nágranna-
löndum (21). Tilfelli barnaveiki og kíghósta hafa
ekki verið tilkynnt á síðustu árum í Malaví (22).
Engu að síður er mikilvægt að halda þekjun uppi
til þess að draga úr líkum á sýkingum og fækka
fylgikvillum þeirra (23, 24).
Stórlega hefur dregið úr tilkynntum mislingatil-
fellum í Malaví á síðustu árum. Árið 1994 voru til-
kynnt tilfelli nálægt 100 þúsund, en árið 2003 voru
þau 167 (22). Allar slíkar opinberar tölur ber þó að
túlka með varúð þar sem mikill skortur er á heil-
brigðisstarfsfólki með þekkingu til þess að greina
sjúkdóminn og skráningu er ábótavant. Að sögn
heimamanna verður mislinga enn vart á svæðinu
í kringum Monkey Bay og líklega er ástæða til að
hafa áhyggjur af mislingafaraldri á svæðinu þar
sem þekjun mislingabólusetningar er 74%. Talið er
að þekjun þurfi vera í það minnsta 83% til þess að
koma í veg fyrir faraldra (25).
Bólusetning gegn Haemophilus influenzae af
sermisgerð b og lifrarbólgu B í fimmgildu bóluefni
með DTP (Tritanrix-HB/Hib)(26) hófst skömmu
áður en rannsóknin hófst, en upplýsingar um
þekjun þessarar bólusetningar var ekki safnað að
þessu sinni sökum þess hve skammt var liðið frá
því að hún hófst. Notkun nýrra bóluefna eykur
enn á mikilvægi þess að halda uppi góðri þekjun
og góður árangur hefur náðst þar sem bólusetn-
ing gegn Haemophilus influenzae af sermisgerð b
hefur náð fótfestu (27). Sem dæmi má nefna að á
íslandi tókst að útrýma sýkingum skömmu eftir
652 Læknablaðið 2005/91