Læknablaðið - 15.09.2005, Blaðsíða 31

FRÆÐIGREINAR / HJARTALÆKNINGAR
höndluð með beta-blokka, svaraði meðferðinni
ágætlega en óskaði eftir brennsluaðgerð þar sem
hún vildi ekki taka lyf að staðaldri.
Takttruflunin var kortlögð við raflífeðlisfræði-
lega rannsókn og kom í ljós að hún hafði gátta-
sleglahringsól. I þessari tegund takttruflunar er
brennsla yfirleitt framkvæmd nálægt gáttaslegla-
hnút og því viss áhætta að skaða hnútinn. Var því
ákveðið að beita þessari nýju frystitækni. Gerð var
bráðabirgðafrysting sem sýndi engin merki um
breytingu á gáttasleglaleiðni sem var til marks um
að óhætt væri að frysta varanlega sem var síðan
gert. Eftir frystinguna tókst ekki að framkalla
gáttasleglahringsól sem auðvelt hafði verið að
framkvæma fyrir frystingu.
Báðir sjúklingarnir útskrifuðust daginn eftir án
nokkurra fylgikvilla og hafa verið einkennalausir
frá hjarta.
Umræða
Frysting á hjartavef er nýjung í meðferð hjartslátt-
artruflana sem er mjög góð viðbót við brennslu-
tækni þá sem hefur náð mikilli útbreiðslu við með-
ferð vissra takttruflana á undanförnum árum.
Eins og rakið er að ofan er þessi tækni sérstak-
lega gagnleg þar sem hætta er á að skemma óaft-
urkræft gáttasleglahnútinn eða His-knippið. Undir
slíkum kringumstæðum er mögulegt að sjúklingur-
inn geti þurft gangráð ef illa fer. í þeim tveim til-
fellum sem greint er frá í þessari grein hefði verið
þörf á að brenna vef nálægt gáttasleglahnút í bæði
skiptin sem gat verið talsvert áhættusamt. Þar af
leiðandi var brugðið á það ráð að nota frystitækni
og tókust báðar aðgerðirnar prýðilega.
Möguleikinn á frystingu til bráðabirgða er
sérlega mikill kostur. Ef í ljós kemur að leiðni
til dæmis um gáttasleglahnút verður tregari eða
jafnvel að algert leiðslurof verður ef verið er að
meðhöndla gáttasleglahringsól þá er frystingu ein-
faldlega hætt og leiðnin lagast aftur á skömmum
tíma (6, 7). Ekki er því þörf á gangráðsísetningu í
kjölfarið. Rannsóknir hafa sýnt að frystimeðferð
er ekki aðeins öruggari en brennsluaðgerð heldur
nálgast árangur að vera svipaður (6).
Tímalengd frystiaðgerða og brennsluaðgerða er
samskonar og það er viðbótarkostur að sjúklingar
finna ekki fyrir frystingu en brennsla getur verið
sársaukafull þó það sé breytilegt eftir hvar í hjart-
anu brennt er. Sú vefjaskemmd sem myndast við
frystingu er alla jafna talsvert minni en við brennslu
og hætta á blóðsegamyndun er minni. Frysting
veldur skemmdum á vef án mikilla vefjafræðilegra
breytinga ólíkt brennslu sem veldur drepi og
blæðingu sem hvorutveggja ýtir undir hættu á
blóðsegamyndun á brennslustaðnum. Þetta er sér
í lagi kostur þegar meðhöndlun fer fram í vinstri
gátt eða vinstri slegli þar sem hætta á segamyndun
er hærri en í hægri hjartahólfunum. Eins dregur
frysting úr hættu á útbreiddri örvefsmyndun sem
er sérstaklega mikilvægt ef brennt er í kransstokk
(sinus coronarius) eða lungnabláæðum. Þetta
minnkar hættu á þrengslum í þessurn æðum sem
getur komið í kjölfar örvefsmyndunar. Með þetta
í huga hefur það færst í vöxt að nota frystimeðferð
við meðhöndlun á gáttatifi þar sem mikilvægt er að
einangra lungnabláæðar raffræðilega þar sem þær
koma inn í vinstri gátt (8).
Það er þó ekki alltaf sem minni vefjaskemmd
er kostur og á það sérstaklega við um aukaleiðslu-
bönd þar sem erfitt er að koma leggnum vel fyrir
á. Undir slíkum kringumstæðum getur stærri
vefjaskemmd vegna brennslu orsakað nægilega
skemmd á aukabraut til að hún hætti að leiða en
frysting sem leiðir til minni skemmdar gæti verið
ófullnægjandi. Það sama á við um takttruflanir sem
eiga sér uppruna á ákveðnum punkti í gáttum eða
sleglum (focal arrhythmias). Stærri vefjaskemmd
gæti verið viss kostur undir slíkum kringumstæð-
um. Enn sem komið er eru frystileggir talsvert dýr-
ari en brennsluleggir og skiptir það auðvitað máli
í heilbrigðiskerfi þar sem kostnaðarvitund spilar
sífellt stærra hlutverk. Frekari rannsóknir til sam-
anburðar á þessum tveimur aðferðum til lækningar
á hjartsláttartruflunum eru í burðarliðnum.
í stuttu máli er frystimeðferð við hjartsláttar-
truflunum merkileg og gagnleg nýjung. Frysting
virðist henta sérstaklega vel við aðstæður þar sem
takmarkanir og áhætta brennslumeðferðar eru
hvað mestar. Sem stendur er tilvist aukaleiðslu-
brauta nálægt gáttasleglahnút eða gáttaslegla-
hringsól, sér í lagi hjá yngra fólki, megin ábend-
Mynd 3. Stjórnborö frysti-
tœkis. Á myndinni sést að
hitastig við enda frystileggs
hefur náð -73°C. Viðþað
verður óafturkræf skemmd
á hjartavefnum þar sem
leggurinn liggur upp að.
Læknablaðið 2005/91 667