Læknablaðið - 15.09.2005, Qupperneq 36

UMRÆÐA & FRÉTTIR / AF SJÓNARHÓLI STJÓRNAR LÍ
Breytíngar á
Bjarni Þór
Eyvindsson
Höfundur situr í stjórn LÍ og
er jafnframt formaður Félags
ungra lækna.
j pistlunum Af sjónarhóli
stjórnar birta stjórnarmenn
LÍ sínar eigin skoðanir
en ekki félagsins.
Frá sIðustu kjarasamningum hafa unglæknar bar-
ist fyrir því að gerðar yrðu breytingar á gildandi
kjarasamningi eða að ríkisvaldið samþykkti að
unglæknar væru ekki undanþegnir ákvæðum um
hvíldartíma skv. tilskipun Evrópusambandsins. I
apríl 2003 voru samþykktar breytingar á lögum
um aðbúnað og hollustuhætti á vinnustöðum. Þar
ákvað ríkið að taka út ákvæði sem sneri að undan-
þágu unglækna frá almennum ákvæðum laganna.
Ljóst var einnig á þeim tíma að ríkisvaldið átti
að leggja fram áætlun fyrir ágústlok 2004 um inn-
leiðingu unglækna að ákvæðum um hvíldartíma.
Átti þar að taka inn m.a. ákvæði um hámarksvinnu-
tíma. Stefna átti að því að unglæknar væru með
48 klst. vinnuviku árið 2009. í vor bólaði ekkert
á vinnuplani ríkisvaldsins og ekki var vitað hvort
hafin væri undirbúningsvinna.
Félag ungra lækna herjaði á ríkisvaldið og Land-
spítalann að viðurkenna rétt „Lækna í starfsnámi“
á hvíldartíma enda væri þetta ekki hugsað sem
bætt launakjör heldur öryggisatriði fyrir unglækna
og sjúklinga. Þrátt fyrir endurtekin bréfaskrif
og fundahöld mjakaðist málið ekkert og fengu
unglæknar að kynnast því að erfitt er að ýta við
sofandi risa. Því var það á vordögum að Félag
ungra lækna óskaði eftir því að Læknafélag íslands
höfðaði mál á hendur Landspítalanum fyrir brot
á lögum um almennan hvíldartíma. Á sama tíma
var ríkisvaldinu send áminning frá Eftirlitsstofnun
Evrópusambandsins varðandi innleiðingu tilskip-
unar um vinnutíma unglækna.
Þetta tvennt varð til þess að risinn sofandi
vaknaði upp við vondan draum og kom þá upp í
huga mér orðatiltækið að oft veltir lítil þúfa þungu
hlassi. Áður en við vissum af var heilbrigðisráð-
herra búinn að senda öllum forstjórum spítalanna
bréf þar sem krafist var snöggra viðbragða og að
lagt yrði fram plan á hverjum stað um innleiðingu
á hvíldartíma og hámarksvinnuviku „Lækna í
starfsnámi“. Var ráðherrann þar með búinn að
koma ábyrgðinni á eigin sofandahætti yfir á undir-
menn sína.
Á Landspítalanum var skipuð nefnd undir
stjórn Vilhelmínu Flaraldsdóttur og var undirrit-
aður einn af nefndarmönnum. Þrátt fyrir bölsýni
margra sérfræðinga spítalans komst nefndin að því
að ekki þyrfti stórfenglegar skipulagsbreytingar til
að aðlaga vaktakerfi unglækna að lögum um hvíld-
artíma. Gekk vinna í nefndinni vel og er stefnt að
innleiðslu nýs vaktakerfis á flestum deildum spítal-
ans með haustinu. Sumar deildir voru þegar búnar
að breyta sínum vaktakerfum til samræmis við
reglur um hvíldartíma. Höfðu þessar breytingar
flestar verið gerðar í óþökk yfirstjórnar spítalans
en öflugir sviðsstjórar sáu að þetta voru framfara-
skref og ákváðu að standa með sínu starfsfólki.
Eru unglæknar þakklátir fyrir þennan stuðning.
Þrátt fyrir þennan mikla vilja Landspítalans og
viðurkenningu hans á réttindum unglækna hefur
spítalinn þó ekki séð ástæðu til að bjóða sættir í
málshöfðun LI gegn spítalanum.
Hins vegar má segja það ótrúlegt hvað ein
málshöfðun getur haft í för með sér og spurningin
eða boðskapurinn í þessari grein hlýtur að vera
eftirfarandi: Er málshöfðun sú aðferð sem læknar
verða að nota í framtíðinni gegn Landspítalanum
og ríkisvaldinu til að fá í gegn almenn mannrétt-
indi og að á þá sé hlustað? Eitt er víst að við ung-
læknar munum ekki hika við að leita til dómstóla
í framtíðinni ef áhrifin verða þau sömu og síðustu
mánuðir hafa sýnt okkur.
672 Læknablaðið 2005/91