Fréttatíminn - 15.08.2014, Qupperneq 27

Nú í 1/2 lítra umbúðum
E
N
N
E
M
M
/
S
IA
•
N
M
59
75
5
band af því þegar puttinn á félagan-
um skarst af og flaut í burtu á meðan
blóðið sprautaðist úr hendinni og
blandaðist sjónum. „Við erum alltaf
með myndavélar á köfunarhjálminum
svo það næst allt á myndband.“
Svona slys eru ekki óalgeng en
ef þau koma upp þurfa kafararnir
að reiða sig á sjálfa sig og félaga
sína því það er engin leið að fara úr
þrýstingnum á 100 metra dýpi beint
í venjulegt andrúmsloft. Allir djúp-
sjávarkafarar þurfa því að kunna að
bregðast við ólíklegustu uppákomum
við mjög erfiðar aðstæður. Auk þess
að kunna skyndihjálp er til að mynda
öllum skylt að læra að sauma saman
sár og útlimi á búk. Hvað sem kann
að gerast, hvort sem það er bein-
brot, útlimamissir, köfunarveiki eða
hjartastopp þá er ekki undir neinum
kringumstæðum hægt að komast
undir læknishendur því það tekur um
fimm til tíu daga að aðlagast aftur
venjulegum þrýstingi og komast
aftur undir bert loft.
Á meðan verið er að aðlagast aftur
venjulegum þrýstingi þurfa kafar-
arnir að vera kyrrir í hylkinu og bíða.
Björgvin segir biðtímann fara í að
lesa og horfa á myndir og þáttaseríur
á netinu, enda ekki pláss í hylkinu til
að gera mikið annað. Hann segir það
hafa komið sjálfum sér og öllum sem
hann þekkja, mikið á óvart hversu vel
hann þoli einangrunina, sérstaklega í
ljósi þess að hann er þekktur fyrir að
hafa litla eirð í sér og alltaf verið kall-
aður ofvirkur. „Það er mjög skrítið
en ég finn ekkert fyrir eirðarleysi í
klefanum. Mér finnst hann eiginlega
vera það besta við vinnuna því þá er
ekkert áreiti eða vesen. Ég stilli mig
bara inn á þetta og það virkar vel.“
Ekki nóg að vera líkamlega
sterkur
Klefanum þrönga deila níu karlmenn
sem koma allsstaðar að úr heiminum.
Björgvin segir stemninguna einkenn-
ast af miklum karlhormónum. „Ég
vinn mest með mönnum frá Kanada,
Bandaríkjunum, Ástralíu, Nýja-Sjá-
landi, Suður-Afríku og Indlandi. Það
eru nokkrir Bretar en annars eru alls
ekki margir frá Evrópu í þessu. Þetta
eru allt svakalegar „Alfa-male“ týpur
og miklir sukkarar upp til hópa. Ég
er hvíti hrafninn í hópnum því ég
er sá eini sem fer bara heim til mín
þegar vinnutörnin er búin. Flestir
fara til Taílands eða Balí og liggja þar
hauslausir þangað til peningurinn
er búinn. Þeir horfa alltaf jafn hissa
á mig þegar ég segist hvorki drekka
né nota eiturlyf,“ segir Björgvin, og
hermir eftir viðbrögðum Alfa karl-
anna; „Why not??“ „Þeir bara skilja
þetta ekki.“
„Það er auðvitað alveg svakaleg
nánd í gangi inni í kassanum. Maður
þarf að setja upp sparisvipinn þegar
maður fer inn og passa vel allt sem
maður segir og gerir þangað til mað-
ur fer út. Ef eitthvað kemur upp á er
ekkert hægt að hlaupa út, svo það er
ekki nóg að vera líkamlega sterkur,
þú þarft líka að vera andlega sterkur.
Það eru aðallega nýju kafararnir sem
„snappa“. Fá innilokunarkennd og
verða að komast út eftir þrjá eða fjóra
daga. Þá þarf að taka þrýstinginn af
og allir missa úr vinnu svo sá maður
verður ekki mjög vinsæll. Það er eng-
inn þolinmæði fyrir svona gæjum og
þeir fá aldrei vinnu aftur.“
Mikið hrútasamfélag
Björgvin segir þessa andlegu hlið
vinnunnar ekki vera kennda eða
tekna fyrir í náminu. „Þetta er svo
svakalegt hrútasamfélag að það
dettur engum í hug að huga mikið
að andlegum málefnum. Það er ekki
beint mikið talað um tilfinningar í
hylkinu. Umræðurnar snúast aðal-
lega um Rolex úr og Porsche-bíla.
Og samræðurnar fara allar fram með
Ripp Rapp og Rupp röddum,“ segir
Björgvin og hlær.
Þegar þrýstingurinn í kassanum eykst þá
eykst nítrógenið í loftinu. Þetta veldur því að
kafararnir fá nítrógen eitrun sé ekki hleypt
helíum inn í kassann til að jafna nítrógenið
út. Þess vegna tala karlarnir allir eins og
þeir hefðu sogið loftið úr gasblöðru. „Þetta
var mjög fyndið fyrst en svo bara venst það
eins og allt. Ég var eiginlega lengur að venj-
ast því að koma til baka og fá aftur djúpu
röddina. Mér leið alltaf eins og Elvis Presley
fyrstu dagana,“ segir Björgvin, tekur eina
laglínu með Elvis og skellir svo upp úr.
Líður vel á kafi
Björgvin er staddur á Íslandi, í lengsta
sumarfríi sem hann hefur tekið í mörg ár,
og það nýtir hann til að veiða. Segist líða
best einhversstaðar út í miðri á að bíða
eftir laxi. Eftir fríið fer hann svo heim til
Noregs og bíður eftir næstu verkefnum.
Hann fer oftast til Asíu en vill vera meira í
Norðursjónum, því þar er mestan pening
að fá. Hann vinnur að meðaltali í 8 mánuði
á ári en restina tekur hann sér frí. „Ég er
ekki kominn með fjölskyldu svo frítímann
nýti ég til að ferðast en Ísland togar alltaf
meira og meira í mig. Ég er orðinn svolítið
rótlaus og draumurinn er að skjóta rótum
hér í framtíðinni. Ég vissi auðvitað ekkert
hvað ég var að fara út í þegar ég tók þessa
90 gráðu beygju í lífinu, flutti til Noregs og
fór í köfunina. En ég sé það núna að þetta
var gott skref hjá mér. Þetta var eiginlega
bara frábær ákvörðun. Svona vinna hentar
manneskju eins og mér mjög vel, ég gæti
aldrei unnið frá níu til fimm. Svo líður mér
bara svo vel á kafi.“
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
Djúpsjávarköfun er hæst
launaða köfunarstarfið
en tekjur fyrir reyndan
kafara í góðri vinnu geta
verið allt að 300.000
íslenskum krónum á dag.
En starfið er jafnframt eitt
það hættulegasta í heimi.
Við djúpsjávarköfun eru
líkur á vinnuslysum 40
sinnum meiri en í annarri
verkamannavinnu og því
er starfið talið það þriðja
hættulegasta í Bandaríkj-
unum, á eftir sjómennsku
og trjáskurði. Aðeins fá
slys tengjast köfuninni
sjálfri eða köfunarveiki á
meðan langflest dauðs-
föll tengjast þeim þungu
tólum og tækjum sem
kafararnir vinna með
við takmarkaða sjón og
hreyfigetu. Sérfræðingar
eru ekki sammála um
hvort að mikill loftþrýst-
ingurinn hafi áhrif á heilsu
manna til lengri tíma en
það hefur aldrei verið
staðfest.
Hér er Björgvin í gömlum kafarabúningi sem enn er notaður við loftköfun niður
á 50 metra dýpi.
Mér finnst það nú
svolítið merkilegt
að þegar ég
byrjaði í skólanum
höfðu aðeins tveir
aðrir Íslendingar
lagt djúpsjávar-
köfun fyrir sig og
þeir voru báðir úr
Hveragerði, eins
og ég.
viðtal 27 Helgin 15.-17. ágúst 2014
Þriðja hættulegast starf í heimi fyrir 300.000 á dag