Þjóðlíf - 01.09.1986, Page 26

vetur þar sem mörgum ofbauð fram-
koma fréttamanna við þig. Eru þetta
almenn viðbrögð karla við málflutn-
ingi ykkar?
Sigríður Dúnar brosir og segir að
sér hafi ekki ofboðið framkoma
fréttamannanna neitt sérstaklega.
„Mér fannst þeir lítið dónalegri en
sumir þingmenn eru í þingsal. Við
erum ekkert óvanar þessu viðmóti,
satt að segja. Við erum stundum sak-
aðar um heimsku, fávisku o.fl. úr
ræðustólum og kippum okkur ekkert
upp við það lengur.“
Viltu nefna dœmi?
„Ég vil taka það fram, að þetta
gildir auðvitað alls ekki um alla þing-
menn; þeir eru misjafnir eins og ann-
að fólk. Ef ég ætti að nefna þá verstu,
nefni ég Eið Guðnason í fyrsta sæti
og Árni Johnsen var slæmur á tíma-
Annars vegar fyrir þeim sjónar-
miðum sem við stöndum fyrir og
þeim málum sem okkur eru kær.
Hins vegar fyrir rétti okkar, og allra
kvenna, til að vera hvar sem er á
okkar eigin forsendum. Skoðanir
kvenna eru yfirleitt hafðar að engu
og við erum ekki taldar færar um
þetta eða hitt. Skoðanir kvenna eru
þó auðvitað ekki síður merkilegar
eða mikilvægar en skoðanir karla og
við stöndum í þeirri baráttu á Alþingi
svo að segja upp á hvern einasta dag
að fá það viðurkennt.“
Hvað ert þú ánœgðust með eftir
þessa þriggja ára þingsetu?
„Ætli ég sé ekki ánægðust með
það, að Alþingi viðurkenndi í fyrra-
vetur að konur á íslandi standa ekki
jafnt að vígi og karlar. Þá var sam-
þykktur alþjóðasáttmáli um afnám
Á bágt með að horfa á þingmenn greiða atkvæði
gegn betri vitund.
bili. Sverrir Hermannsson lét einnig
illa um tíma. Eiður virðist fá aðsvif í
hvert sinn sem einhver okkar opnar
munninn. Árni lét illa í fæðingaror-
lofsmálinu, en hefur stillst síðan.
Hann hafði þýtt bók um brjóstagjöf
og taldi sig af þeim sökum vel í stakk
búinn til að takast á við okkur, trúi
ég-
Hins vegar leggja sumir þingmenn
sig í líma við að hlusta á okkur og
jafnvel tileinka sér málflutning okk-
ar. Hjörleifur Guttormsson er t.d.
stundum nefndur fjórða Kvennalista-
þingkonan, svona í gamni! Mér finnst
það auðvitað óhugsandi. Mér finnst
stundum að karlmönnum sé nokkur
vorkunn — þeir hafa vanist allt öðru
hugarfari en konur, finnast aðrir
hlutir mikilvægir en okkur og skilja
okkur þess vegna ekki alltaf. Einn
misréttis gegn konum og sett ný jafn-
réttislög. Löggjafarvald íslendinga
viðurkenndi þar með, að konur eru
misrétti beittar, og sú samþykkt var
mikils virði sem byrjunaráfangi. Það
er alltaf verið að tala um það hér, að
konur standi jafnfætis körlum, fái að
gera allt sem þeir geri o.s.frv. — en
þarna var það viðurkennt að svo er
alls ekki.
Af þeim málum sem við höfum
flutt er ég ánægð með að við fengum í
gegn endurskoðun á meðferð
nauðgunarmála. Þeirri endurskoðun
er að ljúka og þingið mun fá skýrslu
um þessi mál í vetur. Á síðasta þingi
fengum við samþykkta tillögu um að
heimilisstörf skildu metin til starfs-
reynslu; að vísu var tillögunni í
nokkru breytt frá því sem við vildum,
en þetta er skref í rétta átt. Þá er ég
Hefur komið fyrir að konur hafa hágrátið fyrir fram-
an mig í neyð sinni.
þingmannanna sagði í vetur eftir
langar umræður, að hann hefði hrein-
lega ekki móttökutæki á okkur! Ég
hugsa að karlmenn eigi erfiðara með
að skilja konur en konur karla. Kon-
ur hafa alla tíð þurft að laga sig eftir
karlaheiminum og taka að einhverju
leyti þátt í honum, og þær þekkja því
talsvert inn á hann. Karlmenn eru
hins vegar alltaf meira og minna í
sínum heimi, stíga lítið út fyrir hann.
En afstaða þingmanna er semsé mis-
jöfn; hins vegar má segja að við séum
ýmsu vanar frá þeim.“
Fyrir hverju berjist þið helst á
þingi?
„Segja má að baráttan sé tvíþætt.
26 ÞJÓÐLÍF
einnig ánægð með ályktun þingsins
um utanríkismál, en við áttum okkar
þátt í henni. Ég tel, að þar hafi tekist
að draga þingmenn upp til hálfs úr
skotgröfunum. Einnig vil ég nefna
viðhorfsbreytinguna í stóriðjumál-
um. Við lögðum mikla áherslu á and-
stöðu við stóriðju þegar við vorum að
byrja okkar starf. Þá fékkst enginn til
að hlusta á okkur; allir töldu þetta
hina mestu fásinnu og við vorum
jafnvel taldar fávitar. En nú hafa við-
horfin breyst. Mörgum er orðið ljóst,
að við erum stórskuldug vegna stór-
iðjunnar og menn eru komnir með
efasemdir vegna hennar. Þarna er
þýðingarmiklum áfanga náð. Mikil-
vægast er þó e.t.v. að fólk er almennt
að vakna til vitundar um kynjamis-
réttið í þjóðfélaginu og að svona get-
ur þetta ekki gengið lengur."
Hvernig er að vera á þingi og
standa í daglegu stappi, vonbrigðum,
jafnvel persónulegum svívirðingum,
og koma litlu fram?
Sigríður Dúna hallar sér fram í
stólnum. „Ég tek það ekki persónu-
lega nærri mér að vera sögð vitlaus,
þótt mér finnast slík ummæli ekki
samboðin þingmönnum. Hins vegar
verð ég oft ægilega reið þegar ég sé
vitleysuna, sem viðgengst á þingi. Ég
reiðist líka þegar ég sé þingmenn
greiða atkvæði gegn betri vitund. Það
heitir á þingmáli að vera handjárnað-
ur. Þetta á ég ákaflega bágt með að
þola. Þingmennskan er alvarlegra
starf en svo, að slík vinnubrögð séu
réttlætanleg. Einnig á ég erfitt með
að kyngja þeirri valdbeitingu, sem
ríkisstjórnin sýnir oft þingmönnum.
Hún leggur stundum stórmál fyrir
þingið og ætlast til þess að þau séu
afgreidd á nokkrum dögum. Þing-
menn stjórnarandstöðunnar fá ekki
að kynna sér stjórnarmál fyrr en þau
eru lögð fram og því eru möguleikar
þeirra til að setja sig inn í slík mál
mjög litlir þegar þessum vinnu-
brögðum er beitt. Ríkisstjórnin knýr
því oft í gegnum þingið mál sem eru
lítið rædd og að auki illa unnin. Út-
koman er því oft hörmung, svo ekki
sé dýpra í árinni tekið. Þessu reiðist
ég. En auðvitað reiðist ég mest órétt-
lætinu sem ég sé alls staðar í kringum
mig í þjóðfélaginu, það er nú aðal-
málið.“
Að lokum: hver er þín óskastjórn?
Sigríður Dúna er ekki í nokkrum
vafa.
„Ríkisstjórn skipuð konum. En
þær konur þurfa að vilja, þora og
geta hlustað á sína kvennrödd. Þora
að vera þær sjálfar, fara eftir sínum
eigin kvennagildum og reka kvenna-
pólitík. Láta ekki karlana kveða sig í
kútinn, eins og gerist alltof oft. Allar
konur hafa innst inni aðrar hugmynd-
ir en karlar, og þá er að nota þær í
pólitík."