Þjóðlíf - 01.09.1986, Qupperneq 46

Valur
Amþórsson,
stj ómarformaður
Sambandsins
í viðtali
Nú í septembermánuði mun nýr
maður setjast í forstjórastól Sam-
bandsins, en vart mun ofmælt að
segja að sá stóll sé með þeim valda-
mestu á landinu. Guðjón B. Ólafsson
heitir arftaki Erlendar Einarssonar,
en Guðjón hlaut starfið. Þessi skipan
mála vakti verulega athygli á sínum
tíma og ýmsir urðu til að láta í ljós
efasemdir um ágæti hennar.
Allnokkur umræða hefur átt sér stað
innan Sambandsins að undanförnu
um stöðu samvinnuhreyfingarinnar í
landinu og m.a. var aðalumræðuefni
síðasta aðalfundar Sambandsins
„Samvinnuhreyfing framtíðarinnar“.
Fráfarandi forstjóri, Erlendur Ein-
arsson, lét þar í ljós þá skoðun að
breyttir starfshættir þurfi að koma til
innan hreyfingarinnar. Ýmsir hafa
túlkað ráðningu Guðjóns B. Ólafs-
sonar sem svo, að hann hafi verið
valinn fyrst og fremst vegna þess að
hann sé mjög hæfur bisnessmaður —
ekki vegna hugsjóna hans. Hugsjóna-
maðurinn innan Sambandsins sé hins
vegar Valur Arnþórsson, kaupfélags-
stjóri KEA undanfarin 15 ár.
Ýmsir telja að ráðamenn innan
46 ÞJÓÐLÍF
Sambandsins vilji líta meira á arðsem-
issjónarmiðin en hingað til hefur verið
gert. Eru einhverjar verulegar breyt-
ingar hér á ferðinni, Valur?
„Ráðning Guðjóns B. Ólafssonar
tengist á engan hátt því, að menn vilji
gjörbreyta stefnunni í rekstri Sam-
bandsins og samvinnufélaganna,"
svarar Valur Arnþórsson. „Guðjón
var ráðinn vegna þess að hann er
álitinn duglegur og atorkusamur
framkvæmdastjóri og framkvæmda-
maður. Það er einnig vitað mál, að
hann er félagslega sinnaður. Hann er
menntaður úr Samvinnuskólanum,
var þar reyndar á sama tíma og ég, og
ég bind vonir við að hann geti prýði-
lega sameinað hin félagslegu sjónar-
mið og það að vera duglegur rekst-
ursmaður.
Það er ljóst, að mjög miklar breyt-
ingar eru á ferðinni í rekstrarlegu
umhverfi samvinnuhreyfingarinnar.
Hefðbundin hlutverk samvinnufélag-
anna í úrvinnslu landbúnaðarafurða
og þjónustu við landbúnaðinn eru að
dragast saman. Það má t.d. nefna, að
í framtíðinni þurfum við vafalítið
færri sláturhús en nú og vafalítið færri
mjólkurstöðvar — nema landbúnað-
arpólitíkinni verði aftur breytt og
meira framleitt af hinum hefðbundnu
landbúnaðarvörum. Áður var hægt
að fá fjármagn með mjög hag-
kvæmum kjörum og reyndar með
neikvæðum vöxtum um Iangt árabil.
Nú er þetta hins vegar gjörbreytt. í
samvinnufélögunum er lítið af fjár-
magni frá eigendunum, þannig að
þau byggja mjög mikið á aðfengnu
fjármagni. Það er því augljóst, að
reksturinn fær ekki staðist nema
hann gefi það mikið af sér að hann
geti staðið undir vöxtum og eðli-
legum afskriftum og skapað fjármagn
til endurnýjunar og uppbyggingar.
Þessar gjörbreyttu kringumstæður
valda því, að samvinnufélögin þurfa
að breyta hugsun sinni, og þar koma
arðsemissjónarmiðin sterkar til álita
en áður. Félagshyggjan og hin félags-
legu sjónarmið mega ekki gleymast,
en hafa verður í huga að samvinnu-
reksturinn stenst ekki til lengdar
nema hann skili eðlilegum afrakstri
að því fjármagni sem hann hefur til
meðferðar.“
Pað er talsvert um það rœtt innan