Þjóðlíf - 01.09.1986, Page 52

Hannes Hólmsteinn
hrökklaðist úr Hverfisgötunni
eftir sigur Lýðræðishreyfingar-
innarárið 1991. Reyndar
höfðu umsvif hans og völd
minnkað verulega eftir að hann
bauð allt skólakerfið út.
eins og allir vissu. Þær höfðu aldrei
bóg í sér til að vera annað en (stund-
um) líflegur saumaklúbbur þegar
best lét og flestum stundum þó á eftir
RUV, sem stal af þeim hverjum
glæpnum af öðrum í öngstrætum lág-
kúru og sölumennsku. Verkalýðs-
hreyfingin hafði síðla árs 1985 gefið
endanlega upp á bátinn þá hugmynd
að stofna eigin útvarpsstöð, forystu-
mönnum var áætlunin einfaldlega of
framandi og verkefnið þeim ofvaxið.
Sú sókn sem þar hófst ekki endur-
speglaði aðeins innri veikleika hreyf-
ingarinnar og átti síðar eftir að verða
Lýðræðishreyfingunni víti til varn-
aðar.
KOSNINGARNAR 1987.
Sigur Sjálfstæðisflokksins var aldrei
dreginn í efa þegar leið fram á árið,
stjórnarandstöðunni tókst ekki þá
frekar en allt kjörtímabilið að skapa
sér trúverðugt andlit. Óánægja óx á
vinstri vængnum: innan Framsóknar-
flokks vegna spillingarmála og
hægrihyggju, einkum meðal ungs
fólks og kvenna; Alþýðubandalaginu
tókst ekki að brjóta af sér fjötra
„stjórnlyndis og klíkuskapar" (sjá áð-
urnefnt viðtal við ritstj. — „spreng-
ingin“ á Þjóðviljanum endurómaði
um landið á versta tíma fyrir flokk-
inn); stór hluti Alþýðuflokksins gerð-
ist fráhverfur JBH (viðreisnar-
mynstrið), mest ungt fólk og verka-
lýðssinnar, „vinnudýrin“ í flokknum;
Kvennalisti hélt sínu, en á ráðstefn-
unni á Egilsstöðum („Hvað má læra
af reynslunni?“) kom í Ijós, að ekkert
hafði í raun lærst, a.m.k. ekki til að
taka forystu í íslenskum stjórn-
málum.
í Ijósi hinnar lítt þokkuðu stjórnar
Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks var „stóra áfallið" þeim mun
verra að öllum var ljóst að hverju
stefndi í lok 1986 og í upphafi kosn-
ingaársins. Eina huggunin á vinstri
kosninganóttina. Upplausnin sem í
kjölfarið dró, óánægja almennra
flokksmanna, sérstaklega yngra
fólks, verkalýðsarmanna, og „hópa
kvenna“ leiddi til þess að forystu-
menn urðu að gefa eftir einhvers
staðar til að halda frið. Margir Fram-
sóknarmenn voru æfir út í ráðherrana
fyrir að sitja áfram, formenn A-
flokkanna urðu að sýna viðleitni; þar
sem þessir fylgisrúnu forystumenn
litu í kringum sig urðu fyrst fyrir þau
Leppur, Skreppur og Leiðindaskjóða
— sem þá gengu undir nöfnunum
Tíminn, Alþýðublaðið og Þjóðvilj-
inn. Þar utan dyra höfðu einmitt
óánægðir uppreisnarmenn safnast
saman.
NÝR BIRTINGUR. Nýja biað
ið komst ekki á koppinn hægða-
tregðulaust. Nauðsyn braut samt öll
fyrri lög hagsmunatengsla og helst þó
„sögulegrar arfleifðar“ (sem var sá
biti sem Mjallhvít A-flokkanna kom
hvorki upp né niður fyrr en prinsinn í
líki ungra uppreisnarmanna tróð nið-
ur í vélinda og áfram gegnum melt-
ingarveg flokksbroddanna uns ekki
varð annað eftir en kyngja — eftirá).
Gert var samkomulag um stofnun
Nýs Birtings, en þríblöðin væru „ekki
lögð niður“ (það varð að heita allt
annað), sem að mörgu leyti var
heilladrjúgt þegar fram í sótti.
Svona gerðist þetta: Stofnað var
nýtt „almennt fréttablað félagshyggju
og vinstrisinna“, eins og gulnuð
minnisblöð nú gefa til kynna að
vinnuheiti hafi verið. Blaðið fékk í
hendur stóran hluta af ritstjórnar-
eignum þríblaðanna: Ijósmyndasöfn,
skrifstofubúnað og allt annað sem
þurfti til almennrar fréttaþjónustu.
Sett var á laggirnar fréttastofa sem
átti að starfa „eins og fréttastofa út-
varps, væri hún góð“, eins og einn
starfsmanna sem þaðan kom sagði.
Ráðningarmálin urðu deilumál þar til
Samband 68-kynslóðarinnar tók að blómstra eftir
ballið snjalla í Þjóðleikhúskjallaranum.
kantinum var sú, að ungt félags-
hyggjufólk kvaddi Framsókn, án þess
að skila sér í beinhörðu fylgi við ein-
hvern einn hinna flokkanna. Sjálf-
stæðisflokkur bcetti við sig dálitlu
fylgi, A-flokkarnir stóðu uppi móðir,
en jafnvígir, Kvennalistinn var ennþá
til, en BJ horfið.
Þetta ástand var það sem JBH og
Svavar kepptust við að kalla „stóra
áfallið" og þóttist hvor hafa hitt
þann nagla á höfuðið á undan hinum
ritstjóri og tveir fréttastjórar (tiltölu-
lega óspjallaðir í flokkapólitík en
með rétta tilhneigingu) voru fengnir
til að ráða alla aðra blaðamenn upp á
eigin spítur og gefið tveggja ára frítt
spil til að sanna hæfni sína. Hún
sannaðist fyrst þegar þeim tókst að
ráða tiltölulega vel blandaðan hóp af
útvarpi, sjónvarpi og hinum blöðun-
um til að sinna almennum fréttum og
þjónustu.
Nýjum Birtingi var þó aldrei ætlað
52 ÞJÓÐLÍF