Listin að lifa - 15.10.2001, Síða 27

safnað í möppu, sem liggur frammi á
skrifstofu sambandsins. Vonandi getur
þessi uppflettiskrá orðið skólafólki og
öðrum fróðleiksfúsum til hægðarauka.
Gullastokkurinn
Félagið á sér gullastokk, eins og
krakkarnir í gamla daga. Magnús Sig-
urðsson varðveitir Gullastokkinn og
segir hér frá honum:
Skömmu eftir að Félag aldraðra í
Borgarfjarðardölum var stofnað, var
tekinn upp sá siður að kjósa á félags-
fundum skemmtinefnd, oftast þriggja
manna, til að koma með efni af ein-
hverju tagi til skemmtunar eða fróð-
leiks á næsta fundi. Þessi siður hefur
haldist síðan og margvíslegt efni verið
flutt, stundum lesið upp úr bókum eða
öðru prentuðu máli, stundum sýndar
myndir eða boðið upp á söngskemmt-
un, en oft og einatt verið flutt frum-
samið efni, af fjölbreyttum toga. Þar
hafa komið til ferðasögur, þjóðhátta-
lýsingar, endurminningar, kveðskapur,
fyrirbærasögur og fleira.
Veturinn 1999-2000 var þeirri hug-
mynd hreyft að gaman væri að halda
til haga á einum stað þessu frum-
samda efni, sem ekki hefur birzt á
prenti, og geyma í vörzlu félagsins.
Hugmyndin var gripin á lofti og settar
reglur um framkvæmdina.
Efninu, sem flutt hefur verið á fund-
um, ásamt öðru, sem félagsmönnum
var útbært af frumsömdu, er safnað í
möppur í einu eintaki, vélritað á A4
blöð og sett í plastslíður til að verja
það volki. Ennfremur er það geymt á
tölvudisklingi. Um þetta sér nefnd,
sem til þess hefur verið kosin. Síðan er
þetta efni tiltækt til að lesa upp á fund-
um, ef með þarf, fyrst og fremst það af
því sem ekki hefur áður verið flutt þar.
Efnið er ekki til útlána eða notkunar að
öðru leyti, nema með leyfi höfunda.
Síðan er svo um talað, að þegar safnið
hefur verið þurrundið með notkun á
félagsfundum, verði það sett á skjala-
safn héraðsins til geymslu. Safninu var
gefið nafnið Gullastokkurinn.
Nú, þegar þessi starfsemi hefur
staðið í hálfan annan vetur, liggur niðri
á sumrin, hafa þrettán höfundar lagt
safninu til 35 ritsmíðar og 2 sönglög á
nótum. Þess má vænta, að margir fé-
lagsmenn eigi enn eftir að leggja fram
sinn skerf. Safnast þegar saman kemur.
Eftirfarandi frásögn Friðjóns Arnason-
ar í Melgerði er sýnishorn úr fjöl-
breyttu innihaldi Gullastokksins:
Ljósið dularfulla
Oft hefur gegnwn tíðina heyrst af dul-
aijullum Ijósum, sem sumir kalla
draugaljós. Margir hafa séð slík Jjós,
eða telja sig hafa séð þau. Oftast eru
þetta Ijós, sem sjást í eitt skipti á viss-
um stað og svo ekki
meir. Ég œtla nú
eftir beiðni að
reyna að rifja
upp minningu frá
æskuárum mín-
um um undarlegt
Ijósfyrirbrigði,
sem ég sá og
ýmsir fleiri. Það
Ijós var aldeilis
ekki bundið við
stað eða tíma og
sást um árabil
að vetrarlagi,
misjafiilega oft,
stundum kvöld
eftir kvöld, en
stundum ekki vikum saman. Eitt held
ég að hafi einkennt hegðun þess: Það
sást ekki nema í þurru og sœmilega
góðu veðri, en ekki var hœgt að sjá, að
tunglskin eða skýjafar hefði áhrif á
það.
Þá er þar fyrst frá að segja, að
seint um haust fór faðir minn ásamt
nágranna sínum niður í Bæjarsveit að
sækja hross, sem hann átti þar. Þetta
gœti hafa verið haustið 1947, því að
það ár fluttum við úr Bæjarsveit að
Kistufelli. Þegar fór að skyggja, vor-
um við heima farin að búast við þeim
til baka og litum því þráfaldlega niður
dalinn til enda Krossmelanna, þangað
sem fyrst sér til vegfarenda neðan dal-
inn frá Kistufellshlaði. Er um það bil
fulldimmt var orðið, sá ég Ijós í þeirri
stefnu sem fyrst sér til ferða fram af
Krossmelum. Ljós þetta var hvítt að
sjá og stöðugt og virtist kyrrstœtt, eða
á svo hœgri hreyfingu, að ekki varð
greint úr fjarska. Eftir því sem leið á
kvöldið færðist Ijósið smám saman
nœr, en það varði nokkra klukkutíma.
Eftir því sem þaðfærðist nær, dofnaði
það og varð rauðleitara, og undir lok-
in slokknaði það reglulega og kvikn-
aði aftur, líkt og gengið væri með lugt
og þann sem héldi á henni bæri í
milli. Er Ijósið hætti alveg að sjást,
var það komiðfram undir Kistufell og
virtist vera á veginum, eða nœrri hon-
um. Nokkru eftir að Ijósið hvarf komu
þeir, sem hestinn sóttu, og þá spurði
faðir minn, hvað við hefðum verið að
gera með lugt niðri á vegi, því er þeir
komu þar sem fyrst sér til Kistufells,
sýndist þeim svo vera. Það sýnir að
Ijósið sást úrþeirri átt líka.
Þetta haust og vetur sást Ijósið
nokkuð oft, stundum kvöld eftir kvöld,
en stundum liðu margar vikur á milli.
Alltaf byrjaði það að sjást á sama
stað og færðist frameftir með tíman-
um, en eina breytingin var, að í hvert
skipti endaði þaðför sína örlítiðfram-
ar en síðast. Nœstu vetur hélt þetta á-
fram og sást Ijósið þá stundum frá
Skálpastöðum og Krossi og sýndist
þaðan séð á sama stað og séð frá
Kistufelli. Hvort það sást frá fleiri
bœjum hefég ekki vitneskju um, en eitt
kvöld er Pétur á Skarði var að aka
nióður minni heim af söngœfingu, sáu
þau Ijósið er þau komu innan dalinn
milli Skarðs og Kistufells. Síðustu árin
sem Ijósið sást, var það sjaldnar sjá-
anlegt en fyrstu árin, og í lokin var
stefna þess á ská niður flóann milli
Kistufells og Skarðs, með stefnu á
Lund. Hvaða ár það sást síðast er mér
ekki kunnugt, en einhver hafði á orði,
að þetta vœri á leið í kirkjugarðinn á
Lundi og hafi svo verið er vonandi að
það hafi fundið þarfrið.
Félag aldraðra í Borgaifjarðardölum send-
ir ritstjórn og lesendum ritsins Listin að lifa
bestu kveðjur.
27