Frjáls verslun - 01.01.2005, Blaðsíða 130

130 F R J Á L S V E R S L U N • 1 . T B L . 2 0 0 5
Howard er fæddur 1941 í Wales og er því um áratug eldri en hinir
flokksleiðtogarnir tveir. Faðir hans var búðareigandi og fjölskyldan
er af rúmenskum gyðingaættum, hét Hecht en nafnið var enskað í
Howard. Hann hefur aldrei gert mikið úr gyðingaætterni sínu, en í
fyrra sagði hann frá því á áhrifamikinn hátt í ræðu að ef ekki hefði
verið fyrir breska hjálp við gyðinga hefði fjölskylda hans farist í hel-
förinni. Þessi opinberun nýtist honum til að mýkja harða afstöðu
sína gagnvart flóttamönnum og innflytjendum,
en þau mál verða vísast ofarlega á baugi í kom-
andi kosningum.
Howard var stúdentaleiðtogi í Cambridge, þar
sem hann nam lög. Eftir tvær misheppnaðar
tilraunir til að komast á þing hlaut hann kosn-
ingu 1983, og varð því samferða bæði Tony
Blair og Gordon Brown fjármálaráðherra þangað
inn. Howard fékk fljótt orð á sig fyrir harð-
snúna hægrimennsku og þó hann ætti marga
aðdáendur í flokknum bakaði hann sér líka andstöðu leiðandi afla.
Það er í sífellu rifjað upp að samflokkskona hans sagði opinberlega
að á honum væri einhver „skuggabaldurssvipur“. Grínistar bregða
oft upp mynd af honum í gervi skrattans því stórar augntennur og
hvasst augnaráð leiða hugann ósjálfrátt í þá átt.
Undir Thatcher gegndi Howard ýmsum ráðherrastöðum. Árið
1990 varð hann atvinnuráðherra og leiddi samningaviðræður Breta
um undanþágu þeirra frá félagsmálapakka Maastrichtsáttmálans.
Eftir kosningarnar 1992 varð hann umhverfisráðherra og síðan
innanríkisráðherra 1993-1997. Þá stöðu tók hann með trompi,
var harður í horn að taka og prédikaði harðar refsingar og enga
miskunn. Glæpatíðnin féll um 15% og stjarna Howards snarhækk-
aði. Það spillti heldur ekki fyrir að hann var Evrópuandstæðingur.
Þá vildi svo óheppilega til að hópur fanga flýði úr fangelsi og því
máli þótti hann klúðra illilega. Yfirmaður fangelsismála sagði af sér
og það lá í loftinu að Howard hefði gert hann að blóraböggli í staðinn
fyrir að axla ábyrgðina sjálfur. Málið skaðaði Howard mjög, svo í
staðinn fyrir að vera sjálfsagður arftaki Major 1997 laut hann í lægra
haldi fyrir Hague. Eftir það hafði hann hægt um sig, líka af því að
Evrópuandstaða Hagues var af öðru sauðahúsi en Howards. En eftir
tvo misheppnaða íhaldsleiðtoga fékk Howard tækifærið.
Hann hefur að mörgu leyti átt góða spretti sem leiðtogi. Hér er
mjög horft á hvernig leiðtogunum tekst til í kappræðum í þinginu
og framan af hafði hann Blair hvað eftir annað undir. En undanfa-
rið hefur Howard einhvern veginn ekki tekist
vel upp – þó aðalástæða þess sé einfaldlega
stefnugjaldþrot flokksins.
Ósmekkleg kosningaplaköt Leiðtogar Verk-
amannaflokksins líta ljóslega á Howard sem
erfiðan og verðugan andstæðing og minna
stöðugt á að mildur málflutningur hans nú
stingi í stúf við fyrrum harðsvíraða hægri-
stefnu hans. Í komandi kosningum verður án
efa sótt hart og fast að Howard persónulega eins og nýleg uppákoma
sýndi. Verkamannaflokkurinn birti tvö kosningaplaköt, sem þóttu
ósmekklega svínsleg – að hluta í orðsins fyllstu merkingu. Annað
var nærmynd af glottandi Howard sveiflandi vasagullúri, með greini-
legri tilvísun í gyðinginn og svikahrappinn Fagin í Oliver Twist. Hin
var mynd af tveimur fljúgandi svínum með hausa Howards og Oli-
ver Letwins fjármálaráðherraefnis flokksins. Forsvarsmenn Verka-
mannaflokksins neituðu eindregið að plakötin væru andgyðingleg,
heldur væru þau andíhald, en drógu þau þó til baka.
Fjórir mánuðir geta verið langur tími í stjórnmálum, en eins og
stendur dugir Íhaldsflokknum ekkert minna en kraftaverk til að
vinna sér trúnað kjósenda. Hvort sárt tap núna dugir til að efla
pólitíska sköpunargáfu þeirra kemur í ljós – en áhugaverðar íhalds-
fyrirmyndir liggja ekki á lausu hér í Bretlandi, því eftir að Verka-
mannaflokkurinn missti leiðarstjörnuna Clinton hafa þeir bara tekið
Bush í staðinn – og líka að þessu leyti skilið íhaldið eftir eitt og
villuráfandi…
Kannanir sýna að stefna
flokka vegur 40% þegar
kjósendur ákveða hvað þeir
ætla að kjósa meðan ímynd
flokksins og ímynd leiðtogans
vegur hvort um sig 30%.
Michael Howard.