Frjáls verslun - 01.01.2006, Qupperneq 6

6 F R J Á L S V E R S L U N • 1 . T B L . 2 0 0 6
skuldabréfaútgáfa bankans vegna fjármögnunar íbúða-
lána hans fengi hæstu mögulegu lánshæfiseinkunn, Aaa,
frá lánshæfisfyrirtækinu Moody’s Investors Service,
eða sömu lánshæfiseinkunn og skuldabréf útgefin af
íslenska ríkinu.
4) Eru eignatengsl stærstu fjárfesta og fyrirtækja á
Íslandi „óvenjulega náin og óheilbrigð“? Svar: Í frétta-
skýringu Frjálsrar verslunar um eignatengsl í íslensku
viðskiptalífi kemur fram að þau eru að minnka - en
þau má þó sjá í þremur viðskiptasamsteypum sem allar
tengjast bönkunum. Krosstengsl (ég á í þér og þú átt
í mér) eru engin í kringum Landsbankann, það vottar
fyrir þeim í Íslandsbanka, en þau eru mest í kringum
Kaupþing banka, en varla svo sláandi að hafa þurfi af
því áhyggjur.
5) Er hin mikla arðsemi bankanna eingöngu vegna
hækkana á verðbréfamarkaði? Svar: Nei, bankarnir
hafa sjálfir gefið út að arðsemi þeirra án tillits til gengis-
hækkana á hlutabréfamarkaði sé á bilinu 20 til 30%.
Á VISSAN HÁTT er erlendu greiningarfyrirtækj-
unum svolítil vorkunn þegar þau skoða eignatengslin
því að í einhverjum tilvikum eru „hluthafar í felulitum“ .
Engu að síður er hægt að taka undir það sem Björgólfur
Guðmundsson sagði á aðalfundi Landsbankans, að
skýrslur erlendra greiningarfyrirtækja væru eðlilegar
en að gera yrði þær kröfur að þær byggju á réttum upp-
lýsingum. Landsbankinn hefur t.d. gefið það út að alls
staðar þar sem Landsbankinn í Lúxemborg er skráður
hluthafi, þá er um skráningu í nafni annarra að ræða.
Samt var það apað upp í skýrslunni að Landsbankinn
ætti í sjálfum sér.
ÞETTA ER EKKI í fyrsta sinn sem áliti útlendinga á
íslenskum bönkum er slegið upp með risafyrirsögnum í
íslenskum fjölmiðlum. Seint á síðasta ári fékk Kaupþing
banki slæma útreið í greiningu Royal Bank of Scotland
sem síðan var dregin til baka vegna þess að hún var
byggð á röngum forsendum. Henni var samt slegið upp
hérlendis.
ÖLL UMRÆÐA ER TIL góðs og ekkert er betra en
rökræður um stöðu mála í íslensku viðskiptalífi. „Glöggt
er gests augað,“ stendur einhvers staðar. Gætum okkar
samt á því að eitthvað verður ekki að stórasannleik
bara við það eitt að útlendingar segja okkur það.
Jón G. Hauksson
RITSTJÓRNARGREIN
„ÍSLENSKIR BANKAR Á BRÁÐNANDI ÍS?“ Þetta
er heiti á skýrslu sem greiningarfyrirtækið Barclays
Capital gerði nýlega um stöðu íslensku viðskiptabank-
anna. Skýrslan hefur vakið mikla athygli hér á landi og
henni hefur verið rækilega slegið upp sem „áliti útlend-
inga“ á bönkunum. Skýrslan kom út á svipuðum tíma og
skýrsla annars greiningarfyrirtækis, Credit Sights, um
íslensku bankana.
BÆÐI FYRIRTÆKIN TELJA íslensku
bankana ekki eins sterka og af sé látið og
að staða þeirra sé veikari en ársskýrslur
þeirra gefi til kynna - og að lánshæfis-
mat þeirra sé of hátt. Viðskiptabankarnir
þrír högnuðust um 94 milljarða á síðasta
ári. Bæði fyrirtækin telja að hraður vöxtur
bankanna þriggja, einkum með erlendum
lántökum, geti valdið þeim vandræðum í
framtíðinni. Ennfremur segir að hin mikla
arðsemi þeirra sé til komin vegna hækkana
á verðbréfamarkaði sem standist ekki til
lengdar. Hins vegar stafi bönkunum mest
hætta af hinu skuldsetta viðskiptaumhverfi
á Íslandi. Barclays Capital og Credit Sights
fjalla síðan um náin eignatengsl stærstu fjár-
festa og fyrirtækja á Íslandi og tala um að
þau séu „óvenjulega náin og óheilbrigð“.
EN HVERSU MIKIÐ er að marka skýrslur erlendu
greiningarfyrirtækjanna? Skoðum málið.
1) Eru það ný sannindi að þjóðin sé orðin skuldsett
og að útrásin sé fjármögnuð með erlendum lánum og
eigin fé? Svar: Nei, þetta er margrætt mál á síðustu
fimm árum og spurt hefur verið hvers vegna erlendu
bankarnir séu svo miklir „idjótar“ að treysta okkur fyrir
fé sínu, ef okkur er ekki treystandi.
2) Stafar bönkunum mest hætta af hinu skuldsetta
viðskiptaumhverfi á Íslandi? Svar: Kannski, en vöxtur
bankanna liggur að mestu í auknum umsvifum erlendis
og með erlendri starfsemi hafa þeir dregið úr áhætt-
unni en ekki aukið hana. Stór hluti af tekjum bankanna
verður núna til erlendis.
3) Eru íslensk heimili vondir skuldarar? Svar: Ekki
benda vanskil til þess. Bankarnir telja að íbúðalán séu
traust lán fyrir þá - þótt þeir hagnist ekki svo mikið á
þeim. Kaupþing banki upplýsti nýlega að fyrirhuguð
Seint á síðasta
ári fékk Kaupþing
banki slæma
útreið í greiningu
Royal Bank of
Scotland sem síð-
an var dregin til
baka vegna þess
að hún var byggð
á röngum forsend-
um. Henni var
samt slegið upp
hérlendis.
EIGNATENGSL Í ÍSLENSKU VIÐSKIPTALÍFI:
Eru bankarnir á bráðnandi ís?