Ægir - 01.06.2007, Side 19

19
Franskra skútusiglingamanna
minnst á Fáskrúðsfirði
Þeir sem leið eiga um
Fáskrúðsfjörð ættu ekki að
láta framhjá sér fara að koma
við í bláu húsi að Búðavegi 8,
sem oft er kallað Templara-
húsið, og kíkka á sýninguna
„Fransmenn á Íslandi” jafn-
framt því að fá sér kaffi með
frönsku ívafi og/eða fá hag-
nýtar upplýsingar um hvað í
boði sé fyrir ferðafólk á
Fáskrúðsfirði.
Eftir að Fáskrúðsfjarð-
argöngin voru tekin í notkun
er ekki nema nokkurra mín-
útna akstur frá Reyðarfirði yfir
í Fáskrúðsfjörð. Yfir sum-
armánuðina er reyndar gam-
an að fara lengri leiðina, veg-
inn um Vattarnesskriður, og
njóta stórbrotins útsýnis.
Margt sem minnir á dvöl
fransmanna
En sem fyrr segir er ástæða til
þess að hvetja fólk til þess að
staldra við á sýningunni
„Fransmenn á Íslandi”, þar
sem rakin er í máli og mynd-
um saga frönsku skútusjóm-
annanna á Íslandi, auk þess
sem á sýningunni er að finna
ýmsa muni sem tengjast
Fransmönnum.
Það er engin tilviljun að
þetta safn um sögu franskra
skútusjómanna er á Fáskrúðs-
firði. Hvergi á landinu eru
jafn miklar minjar um þennan
tíma og einmitt þar. Á Fá-
skrúðsfirði reistu Frakkar
sjúkraskýli, sjúkrahús, konsúl-
hús og kapellu Allar standa
þessar byggingar enn þann
dag í dag og segja sína sögu.
Rétt fyrir utan bæinn, niður
við sjóinn, er líka franskur
kirkjugarður þar sem eru
þekktar grafir 49 franskra og
belgískra sjómanna.
Fáskrúðsfirðingar áttu mik-
il viðskipti við Fransmennina,
seldu þeim prjónles, peysur,
kjöt, mjólk og fl. og fengu
greitt í rauðvíni, koníaki,
biskví-kexi, kartöflum o.fl.
Allt að 5000 fransmenn við
Íslandsstrendur í einu
Blómatími skútusjómanna hér
við land var frá fyrri hluta 19.
aldar til 1914, á þeim árum
voru hér við land allt að 5000
fransmenn að veiðum í einu.
Skjalfestar heimildir eru raun-
ar um að fransmenn hófu
veiðar hér við Ísland árið
1616, en fyrir alvöru hófust
þær milli 1820 og 1983. Um
það leyti fóru að koma hing-
að sjómenn frá Bretagne-
skaga í Frakklandi. Blómatími
veiða fransmanna stóð til
1914, sem fyrr segir, en þá
dró verulega úr þeim vegna
heimsstyrjaldarinnar fyrri.
Fransmennirnir komu til
Íslands til þess að veiða þorsk
og voru útilegur þeirra 6-7
mánuðir. Í allan þann tíma
vissu ættingjar þeirra ekkert
af þeim, hvort þeir voru lífs
eða liðnir. Annars vegar voru
þetta sjómenn frá Bretagne í
Frakklandi og hins vegar svo-
kallaðir flandrarar. Aflinn var
saltaður um borð og síðan
komu flutningaskip og tóku
aflann.
Ekki liggur fyrir af hverju
Frakkarnir tóku svo miklu
ástfóstri við Fáskrúðsfjörð og
Fáskrúðsfirðinga. Þó er talið
að þeir hafi fengið mjög góða
þjónustu á Fáskrúðsfirði og
annað hitt að skipalægi í firð-
inum var mjög gott. Mest er
vitað um 100-120 skútur inni
á Fáskrúðsfirði og á hverri
skútu voru 18-24 fransmenn.
Franskir dagar 27.-29. júlí
Tekist hefur að koma á ríkum
tengslum við aðila í Frakk-
landi, sem hefur skilað sér í
því að Frakkar koma í aukn-
um mæli í heimsókn til Fá-
skrúðsfjarðar og kynna sér
þessa merku sögu. Og oftar
en ekki eru Frakkar gestir á
„Frönskum dögum” á Fá-
skrúðsfirði, árlegri bæjarhátíð
sem í ár verður dagana 27.-
29. júlí nk.
Franskar skútur á legunni fyrir utan Búðir í Fáskrúðsfirði. Þessi mynd er ein marga ljósmynda sem eru á sýningunni „Frans-
menn á Íslandi”.
Minnisvarði um franska skútusjómenn
í franska kirkjugarðinum á Fáskrúðs-
firði, en þar hvíla 49 franskir og belg-
ískir skútusjómenn.
Sýningin „Fransmenn á Íslandi” er í þessu húsi, Templarahúsinu, á Fáskrúðsfirði.
A U S T U R L A N D