Ægir - 01.07.2007, Blaðsíða 18

18
miklu um efnahagsmálin. Og auðvitað er
mjög mikils virði fyrir okkur sem þjóð-
félag að við skulum vera búin að breyta
efnahagskerfinu þannig að vægi sjávarút-
vegsins sé minna. Auðvitað er það meg-
inmarkmið að sjávarútvegurinn haldi
áfram að eflast og dafna; að tekjumynd-
unin þar verði sem allra mest. En það er
líka gott fyrir greinina að þjóðarbúskap-
urinn byggist á fleiri stoðum.“

Nýta alla hagræðingarmöguleika
Eitt af því sem gerst hefur í kjölfar þess
að ákveðið var að skera heildarafla í
þorski niður um þriðjung er að nú hafa
stjórnendur HB-Granda kynnt að þeir
hyggist flytja alla fiskvinnslu sína upp á
Akranes, en einhverntíma hefði þótt saga
til næsta bæjar ef einhver spámannlega
vaxinn segði að fiskvinnsla í Reykjavík
myndi því sem næst að líða undir lok.
En þýðir þetta ekki – fyrst fiskvinnsla í
borginni er að stórum hluta að leggjast
af – að smærri byggðarlögum út um land
er sami örlagadómur búinn? Á sjávarút-
vegur þar einhverja framtíð fyrir sér?
„Jú, aldeilis,“ segir Einar. „Mér finnst
þessi ákvörðun stjónenda HB – Granda
sýna að niðurskurður aflaheimilda í
þorski knýr menn til að nýta sér alla þá
hagræðingarmöguleika sem kunna að
bjóðast. Mér finnst ánægjulegt að þeir
meti stöðuna þannig að betra sé að efla
starfsemina á Akranesi en í Reykjavík og
það kemur mér í sjálfu sér ekki á óvart.
Sjálfur hef ég lengi talað fyrir því að fyr-
irtæki nýti sér kosti þess að starfa utan
höfuðborgarsvæðisins, þar sem lóða- og
fasteignaverð er mun lægra. Annað finnst
mér í raun óskiljanlegt. Því tel ég fyr-
irætlanir stjórnenda HB-Granda mjög
verðuga fyrirmynd þess hvernig aðrir
gætu staðið að málum.“
- Þú sagðir á Fiskiþingi sl. vor, að þér
þætti miður að umræðan um sjávarút-
veginn væri of mikið pólitískt karp,
minna bæri á hinni kraftmiklu umræðu
sem ætti sér stað innan greinarinnar
sjálfrar. Eygir þú á þessum tímapunkti
von um breytta umræðu?
„Ákvörðun um skerðingu þorskkvót-
ans hefur ýtt undir hina gamalkunnu
karpkenndu umræðu. Síðustu misseri var
umræða um sjávarútvegsmál frekar
átakalítil og það fannst mér í sjálfu sér
ágætt. Í ræðu minni á Fiskiþingi í vor,
vísaði ég til þess að mér hefur þótt
áhyggjuefni að hin pólitíska umræða um
sjávarútveginn er föst í gömlu fari, á
sama tíma og greinin er að þróast með
mjög athyglisverðum hætti. Íslensk sjáv-
arútvegsfyrirtæki hasla sér völl út um all-
an heim, menn eru að bregðast við nýj-
um og síbreytilegum kröfum markaðar-
ins og ná ævintýralegum árangri í vöru-
þróun, meðal annars með útflutningi á
ferskum fiski á erlenda markaði. Þá hafa
orðið ýmsar tæknibreytingar sem gera
greinina skemmtilegan starfsvettvang fyr-
ir ungt fólk. En það er eins og þetta hafi
farið algjörlega hjá garði í þjóðfélags-
umræðu um sjávarútveg. Ég heyri í sjáv-
arútveginum að þessi neikvæða umræða
er farin að lýja menn og hafa þreytandi
áhrif. Því ber okkur stjórnmálamönnum
skylda til að bera inn á þjóðmálavett-
vanginn fréttir af öllu því góða sem unn-
ið er að í íslenskum sjávarútvegi.“
Lof og last
Einar segir að vissulega hafi nokkur
pólitísk áhætta falist í því fyrir sig að taka
ákvörðun um skerðingu þorskkvótans.
Ákvörðunin hafi því verið sér erfið og
kostað mikla yfirlegu.
„Ég hef bæði fengið lof og last. Auð-
vitað eru menn ekki á eitt sáttir með
þessa ákvörðun og sumir telja hana mjög
ranga. Hins vegar hefur komið mér á
óvart hve margir hafa sýnt þessu skilning
og sagt sem svo að þrátt fyrir allt skilji
þeir afstöðu mína. Og hafi menn spáð
mér pólitískum dauðdaga – vegna þess-
arar ákvörðunar – sjá þeir að ég er
sprelllifandi! Allar sögur af andláti mínu
eru stórlega ýktar, hafi þær einhverntíma
farið af stað. Það var einhugur í rík-
isstjórninni í þessu erfiða máli, sem ég
ber þó stjórnskipunarlega ábyrgð á. Þeg-
ar ég var að komast að niðurstöðu bærð-
ust margar hugsanir í mínum kolli og ég
fann fyrir ábyrgð því ég veit hvað þessi
ákvörðun hefur í för með sér. Ég tel mig
ekki ákvarðanafælinn mann en í þessu
máli var erfitt að taka af skarið.“
Viðtal: Sigurður Bogi Sævarsson.
Æ G I S V I Ð T A L I Ð
Mikilvægt er, segir sjávarútvegsráðherra, að efla hafrannsóknir á næstu árum. Að mati ráðherrans er sérstaklega mikilvægt að kanna grunnslóðina, þar sem aflabrögð
síðustu misserin hafa verið einkar góð. Þessi mynd er frá Borgarfirði eystra, sem er eitt þeirra byggðarlaga sem byggir að stórum hluta á sjósókn og fiskvinnslu.
Mynd: Ágúst Ólafsson.