Ægir - 01.07.2009, Blaðsíða 27

27
Kaupmannahöfn, sem eru
framleiðendur á gangráðum í
díselvélum og annast viðgerð-
arþjónustu fyrir þá aðila.
Ekki keypt nýtt í dag
„Núna finnum við fyrir því
enn meira en áður að það er
knýjandi að halda vélbúnað-
inum vel við og láta hann
endast sem allra best. Þá
skiptir máli að geta leitað til
aðila eins og okkar sem bú-
um yfir langri reynslu og mik-
illi þekking. Við erum að sjá
dæmi um vélar sem koma til
okkar í viðgerð sem áður
hefði verið skipt hiklaust út
fyrir nýjar. Það finna allir fyrir
því að það er þungt um fjár-
mögnunarfyrirgreiðslu og
innflutningurinn er dýr
þannig að lausnin felst þá í
viðgerðarþjónustunni,“ segir
Hjalti en meðal sérhæfðs
búnaðar á verkstæði MD véla
má nefna Nuwen cnc-stýrða
heddavél sem líkast til senni-
lega sú fullkomnasta hér á
landi til endurvinnslu á vent-
ilsætum o.fl. í millistærðar-
heddum. „Enn fremur útveg-
um við varahluti og önnumst
sérpantanir eftir óskum við-
skiptavina. Núna er verkstæð-
isvinna orðin tiltölulega hag-
kvæm ef miðað er við inn-
flutning á búnaði og þá breyt-
ist myndin fyrir þá sem þurfa
að halda vélbúnaði sínum
gangandi,“ segir Hjalti Sigfús-
son, eigandi MD véla.
Þ J Ó N U S T A
22
L A X V E I Ð I
en aðrir sáralítið. Einnig að
minnka heildarveiðihlutfallið í
ánni og skilja meira eftir til
hrygningar. Ef aðeins einstaka
menn ná kvóta leiðir kvóta-
setningin ekki til lækkunar
veiðihlutfalls. Því hafði lækk-
un kvóta úr 12 löxum á dag í
8 (oftast var talað um lækkun
úr 6 í 4 en þá var miðað við
hálfsdagsleyfi) lítil áhrif. Við
lækkun úr 8 í 6 laxa á dag fór
kvótinn að verða til þess að
meira varð eftir í lok veiði-
tíma. Áhrif þess voru metin
að um 160 fleiri laxar hafi
orðið eftir í lok veiðitíma
heldur en að óbreyttu. Að
kvóti fari niður í 4 laxa á dag
á því að hafa enn frekari
áhrif. Stangarfjöldinn (sóknin)
er annað mál. Fjórar stangir
með 1 lax kvóta ættu að gefa
svipaða niðurstöðu og ein
stöng með 4 laxa kvóta. Fleiri
veiðistjórnunaraðferðir geta
komið til greina, s.s. að stytta
veiðitíma, friða svæði eða að
veiða og sleppa.”
Sjaldan eða aldrei sótt um
leyfi til að fækka stöngum
- Í Elliðaárskýrslunni kemur
fram að þumalfingurreglan
við setningu laga um lax- og
silungsveiði á sínum tíma
hafi verið sú að veiðin væri
um 1 lax á stöng á dag. Væri
þá hægt að fjölga stöngum
þar sem veiðin er mun meiri
og væri ráðlegt að fækka þeim
þar sem veiðin er minni? Að
því gefnu að veiðifélög væru
sammála slíku og nýtingará-
ætlanir fengjust samþykktar?
„Á sínum tíma var þetta
viðmiðun, 1 lax á stöng/dag
og hugsuð til þess að tak-
marka afla og tryggja við-
komu stofnanna. Þegar afli
jókst var tilhneiging til að sótt
væri um fjölgun stanga. Það
þurfti að bera undir Veiði-
málanefnd. Hins vegar hafa
veiðiréttarhafar sjaldan eða
aldrei sótt um fækkun stanga.
Og því má segja að það sé
brotalöm í kerfinu að stund-
um þyrfti að draga úr sókn
þegar stofnar eru í lægð. Því
hafa menn brugðist við með
öðrum hætti, svo sem kvóta-
setningu og sleppingum á
veiddum laxi. Í lögum um
lax- og silungsveiði frá 2006
er gert ráð fyrir því að veiði-
félög geri nýtingaráætlanir og
að markmið þeirra sé að
tryggja sjálfbæra nýtingu
stofnanna. Þar er ábyrgðin
því sett í hendur veiðifélag-
anna sjálfra þótt lögin geri
ráð fyrir því að nýtingaráætl-
anir þurfi samþykki Matvæla-
stofnunar eftir umsögn Veiði-
málastofnunar.”
Breytt fæðuskilyrði í hafinu
gætu skýrt fækkun stórlaxa
- Fram kemur að svo virðist
sem að samband smálaxa- og
stórlaxagangna raskist eftir
1983. Eru einhverjar nýjar
kenningar um ástæður þess?
Ég heyrði nýlega kenningu
um það hjá áhugamanni um
laxveiði að laxinn leiti fyrr í
árnar vegna meintrar laxa-
lúsaplágu í hafinu. Hann þoli
einfaldlega ekki við í tvö ár í
sjó. Hver er skoðun ykkar á
þessu?
„Það er staðreynd að
breytingar urðu á þessu hlut-
falli í kringum 1983-1985 og
það víða um Atlantshaf. Ef
þetta væri eingöngu veiðum
uppi í ánum að kenna (hærra
veiðihlutfall á stórlaxi) hefði
það varla gerst svo víða á
sama tíma. Helst hafa menn
beint augum að breyttum
fæðuskilyrðum í hafi og þá
að smálax og stórlax haldi sig
á mismunandi beitarsvæðum.
Rannsóknir hafa fremur stutt
þá tilgátu að hækkuð dánar-
tala á öðru ári í sjó tengist
fæðuframboði á beitarslóðum
stórlaxins. Aukin laxalús í
tengslum við fiskeldi er talin
hafa áhrif á aukin afföll
gönguseiða þegar þau eru að
halda til hafs. Það ætti þá að
ganga jafnt yfir gönguseiði
verðandi smálax og verðandi
stórlax.”
- Sjást einhver merki ár-
angurs af netaupptöku í sjó í
áföngum í veiðitölum/rann-
sóknum ykkar?
„Áhrif netaupptöku hafa
verið metin, sérstaklega í
þverám Hvítár í Borgarfirði.
Þar kom fram að um 30%
þess fisks sem annars hefði
verið veiddur í net skilaði sér
á öngul laxveiðimanna. Því
hefur netaupptaka í sjó stað-
bundin áhrif í ám landsins.”
Texti: Eiríkur St. Eiríksson.
MD vélar eru til húsa að Vagnhöfða 12.