Ægir - 01.02.2013, Blaðsíða 12

12
S J A L D G Æ F I R F I S K A R
Bleikmjóri, Lycodes luetkeni
Í júní veiddi Hrafn Sveinbjarnarson GK stærsta bleikmjóra sem
frést hefur af við landið til þessa. Hann veiddist í botnvörpu á
420 m dýpi í Seyðisfjarðardjúpi (65°25’N - 11°35’V) og mældist
66 cm langur. Bleikmjóri er djúp- og botnfiskur í köldum sjó
norðurhafa. Hann veiddist fyrst við Ísland, svo vitað sé, árið
1995, en nokkrir hafa veiðst síðan, allir í kalda sjónum norður
og austur af landinu á 420-970 m dýpi.
Svarthveðnir, Centrolophus niger
Svarthveðnis varð vart við landið, m.a. veiddi Kleifaberg ÓF
nokkra slíka í flotvörpu við makrílveiðar suður af Selvogs-
banka. Þá veiddust tveir í botnvörpu á djúpkantinum vestur af
landinu. Svarthveðnir er úthafs- og miðsævisfiskur sem flækist
víða. Hann hefur veiðst víða í Atlantshafi, Kyrrahafi og Ind-
landshafi allt frá yfirborðssjó og niður á 550 m dýpi og jafnvel
dýpra. Við Ísland hefur hann veiðst allt frá austurmiðum suður
á Íslands-Færeyjahrygg og vestur með Suðurlandi og allt vestur
á Halamið.
Bretahveðnir Schedophilus medusophagus
Slæðingur af bretahveðni fékkst einnig við flotvörpuveiðar á
makríl. Fréttist af honum bæði fyrir sunnan og vestan land.
Bretahveðnir og svarthveðnir eru nokkuð áþekkir í útliti, þó er
tiltölulega auðvelt að greina þá í sundur. Bretahveðnir er brún-
leitur á baki meðan svarthveðnir er svartleitur, en vegna þess
að fiskar veiddir í troll eru oft orðnir snjáðir, þá sést upphafleg-
ur litur stundum ekki. Hins vegar er upphaf bakugga auðsætt
kennileiti til að greina tegundirnar sundur. Á bretahveðni byrj-
ar bakuggi fram á haus, vel framan við rætur eyrugga, en á
svarthveðni byrjar hann aftan við eða á móts við eyruggarætur.
Flundra, Platichthys flesus
Í mars veiddi Hera ÞH flundru í dragnót á Skjálfanda (66°02’ N
- 17°40’ V). Þetta var 32 cm langur hængur og 5 ára gamall.
Flundran hefur verið að breiðast út smátt og smátt við landið,
en ekki hefur frést af henni svo austarlega við Norðurland fyrr.
Stórfiskar
Hér á eftir er gerð grein fyrir nokkrum óvenju stórum fiskum sem
fréttist af á árinu 2011.
Hlýri, Anarhichas minor
Páll Pálsson ÍS veiddi risahlýra á Halanum í september. Hann
mældist 153 cm langur og 43 kg að þyngd slægður. Þetta er
stærsti hlýri sem frést hefur af á Íslandsmiðum, sá næst stærsti
var 144 cm og 31 kg á þyngd slægður. Hann veiddist í humar-
vörpu á um 200 m dýpi á mörkum Lónsdjúps og Stokksnes-
grunns í maí árið 2003. Í mars árið 1992 veiddist 142 cm hlýri á
Papagrunni.
Lúða, Hippoglossus hippoglossus
Kleifaberg ÓF veiddi í desember risalúðu í Lónsdjúpi (63°38’ N -
14°40’ V ).
Hún var 258 cm löng og vó 198 kg slægð. Svona stórar lúður eru
fáséðar í dag, en á Íslandi er kunnugt um lúðu sem var 365 cm löng
og 266 kg þung. Hún veiddist við norðanvert landið sumarið 1935.
Hryggleysingjar
Nornakrabbi Paromola cuvieri
Ísak AK fékk nornakrabba í skötuselsnet á norðanverðum Faxaflóa
(64°36.7’ N, 23°19.7’ V) í ágúst. Nornakrabbi er tegund sem lifir í
austanverðu Norður Atlantshafi og Miðjarðarhafi, frá Angóla í suðri
og norður til norðurhluta Norðursjávar á 10-1000 m dýpi. Við Ísland
veiddist þessi krabbi fyrst á fjórða áratug síðustu aldar, en hans verð
ekki aftur vart fyrr en 2003. Síðan þá hafa nokkur eintök veiðst
undan suðurströnd landsins.
Allmargar sjaldséðar tegundir veiddust í leiðöngrum
Hafrannsóknastofnunar. Flestar tegundirnar veiddust á djúpslóð
í haustralli og úthafskarfaleiðangri og eru þessar helstar: Slímáll
(Myxine jespersenae), stuttnefur (Hydrolagus affinis), digurnefur
(Hydrolagus mirabilis), langnefur (Harriotta raleighana),
hvítaskata (Raja lintea), fjölbroddabakur (Polyacanthonotus
rissoanus), skriðáll (Derichthys serpentinus), slétthaus
(Bajacalifornia megalops), bersnati (Xenodermichthys copei),
norræni silfurfiskur (Argyropelecus olfersi), broddatanni
(Borostomias antarcticus), marsnákur (Stomias boa
ferox), kolbíldur (Malacosteus niger), uggi (Scopelosaurus
lepidus), trjónuhali (Caelorinchus caelorhincus), mjóhali
(Coryphaenoides brevibarbis), loðhali (Coryphaenoides
mediterraneus), svartdjöfull (Melanocetus johnsonii), surtur
(Cryptopsaras couesii), trjónunefur (Gigantactis vanhoeffeni),
bjúgtanni (Anoplogaster cornuta), úthafssogfiskur (Paraliparis
bathybius), ennisfiskur (Platyberyx opalescens), bleikmjóri
(Lycodes luetkeni) og nafnlausi mjóri (Lycodes squamiventer).
Í öðrum leiðöngrum veiddust einnig sjaldséðar tegundir eins
og t.d. fuðriskill (Icelus bicornis), guli brandáll (Gymnelus
retrodorsalis), blettaálbrosma (Lycenchelys kolthoffi), álbrosma
(Lycenchelys muraena), aurláki (Lycodonus flagellicauda),
kambhríslungur (Chirolophis ascanii), flekkjaglitnir
(Callionymus maculatus) og litli flóki (Phrynorhombus
norvegicus). Þá veiddist dílakjafta (Lepidorhombus boschii) í
humarleiðangri, líkt og verið hefur undanfarin ár.
Helstu heimildir
Gunnar Jónsson og Jónbjörn Pálsson. 2006. Íslenskir fiskar. Edda,
Reykjavík. 336 bls.
Saldanha, L. & M.L. Bauchot. 1986. Synaphobranchidae. Í: Fishes
of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. 2: 586-592
Bleikmjóri sem Hrafn Sveinbjarnarson GK veiddi í Seyðisfjarðardjúpi.