Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Blaðsíða 109

Lenínisminn og verkalýðshreyfing vesturlanda
að á hæla „sérfræðinganna" í Rauða
hernum kæmu „sérfræðingar" í stjórn-
kerfinu og framleiðslunni. Nú voru
hvers kyns jafnréttiskröfur lýstar skað-
legar þjóðarframleiðslunni og þeim
hafnað sem smáborgaralegum og anark-
ískum fordómum. Sú mismunun sem
gerð var í tekjuskiptingunni klauf sam-
félagið á ný í hópa arðræningja og arð-
rændra. I stað „alræðis öreiganna" var
nú komið ríkisbákn, en um það neydd-
ist Lenín til að segja árið 1923, að það
væri „í hæsta máta afstyrmi þess gamla,
og það hefur aðeins að mjög litlu leyti
tekið markverðum breytingum. Það hefur
aðeins verið málað yfir verstu skellurn-
ar, en að öðru leyti er það augljós eftir-
líking hins gamla ríkisbákns okkar".31
Þeir sem höfðu allan hag af þessu
nýtilkomna ástandi misstu áhugann á
heimsbyltingu í rétm hlutfalii við það,
hvernig staða þeirra í Rússlandi varð
betri og öruggari. I bók sinni Efnahags-
leg vandamál alrœðis öreiganna, sem
kom út 1921, skrifar Eugen Varga: „Sú
hætta vofir yfir, að Rússland verði ekki
hreyfiafl alþjóðlegrar byltingar. Það eru
til þeir kommúnistar í Rússlandi, sem
eru orðnir langþreyttir á biðinni eftir
byltingunni í Evrópu og vilja nú hreiðra
um sig í einangruninni. (...) Með slíku
Rússlandi, sem teldi félagslegar bylting-
ar í öðrum löndum sér óviðkomandi,
gæm auðvaldslöndin lifað í friði og
spekt. Það er ekki svo, að ég álíti þess
háttar innilokun hins byltingarsinnaða
Rússlands geta stöðvað framgang heims-
byltingarinnar, en hún myndi tefja þá
þróun."
Um leið og hin byltingarsinnaða
„árásarheimspeki" leið undir Iok, varð
einnig að endurmeta hlutverk kommún-
istaflokkanna í löndum Vesmr-Evrópu.
Kommúnismm hafði augljóslega ekki
tekist að hrífa fjöldann með sér, og
ástæða þess var augljóslega sú, að fjöld-
inn var ekki enn orðinn byltingarsinn-
aður. Skyldi samt sem áður reynt að
vinna verkalýðinn til fylgis við mark-
mið 3. alþjóðasambandsins, varð að gera
tilslakanir og koma til móts við þennan
skort á byltingarhyggju. Lenín var sér-
staklega stolmr af hæfileikum sínum til
að beita réttum aðferðum í barátmnni.
Væri ein leið lokuð, mátti alltaf finna
aðra að setm marki — svo fremi að mark-
miðið væri ætíð ákvarðandi fyrir bar-
áttuna. Ef nauðsyn krefði, yrðu menn
að vera tilbúnir tii alls kyns tilslakana
og málamiðlana til þess að geta þó náð
byltingarmarkmiðinu eftir slíkum króka-
leiðum. Sú hætta var vissulega fyrir
hendi, að menn misstu sjónar á loka-
markinu á þessari krókótm leið. En þá
hætm gæti forysta flokksins hins vegar
forðast, ef hún væri laus við alla spill-
ingu og skildi hvenær rétta stundin
væri komin til að láta af tilslökunum
og hefja byltingarsinnað starf.
Burtséð frá því, að markmið Leníns
- þ. e. að raungera ríkis-sósíalismann
eftir leiðum ríkis-kapítalismans — gat
aldrei orðið markmið verkalýðsins í
Vesmr-Evrópu, verður að viðurkenna,
að Lenín afneitaði aldrei sínu eigin
markmiði. Hið einstaka sjálfsöryggi
Leníns og þrákelknisleg sjálfsánægja
hans var án efa á mörkum þess að vera
sjúkleg, en það forðaði honum líka frá
staðfestuleysi hins valdasjúka stjórn-
málamanns. Hins vegar forðaði það hon-
um ekki frá þeirri endemis grillu, að
allt ylti á forystu sósíalískrar hreyfingar
og þar með á persónu hans sjálfs. Hann
var sannfærður um að það yrði að slá
andstæðinginn út af laginu á öllum svið-
um og maður yrði að vera slungnari og
grályndari en hinir kapítalísku mótherj-
95