Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Blaðsíða 81

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Blaðsíða 81
Bandaríkin og mannréftindi í þriðja heiminum Hernaðarlegir hagsmunir kunna að vera sjálfstæðir að einhverju leyti, en það er ógerningur að skýra svo trúverðugt sé stærð, hlutverk og alþjóðlega útbreiðslu Bandaríkjahers, nema sem afleiðingu af efnahagslegum hags- munum um allan heim, eins og baráttufræðingar „varnaraðferðarinnar“ hafa gert sér ljósa grein fyrir. Þannig hafa bæði efnahagslegir og hernaðar- legir hagsmunir leitt af sér eðlileg bandalög við herstjórnir og leifar for- réttindahópa gamla nýlenduskipulagsins. Þessir aðilar hafa orðið að reiða sig á aflsmun til að halda völdum, og þeir hafa hneigst til þess að raka saman fé með fjárdrætti og með því að arðræna meginþorra þjóðarinnar með samþykki hinna útlendu verndara sinna. Það eru náin tengsl milli hryðjuverkanna, sem beitt er í Brasilíu, Chile og í öðrum fasískum skjólstæðingslöndum og stefnunnar í efnahagsmál- um. Það er ekki hlaupið að því að fá sérstakar skattaívilnanir fyrir erlent fjármagn og gera hagvöxtinn háðan erlendum fjárfestingum á þessum tímum þjóðernishyggjunnar í þriðja heiminum. Ekki leiðir hún heldur til þess að launin haldist lág og að bönnuð verði verkföll og aðrar þær að- gerðir sem trufla hin „hagstæðu fjárfestingarskilyrði". Það er ávallt ein- kenni nýlendustefnunnar nýju, að vinnukraftinum er haldið ódýrum. A Filippseyjum hafa rauntekjur verkafólks í sveitum og borgum lækkað verulega og „á tímum hækkandi vöruverðs er vinnan áfram ódýr liður... Manila er ennþá ein fárra höfuðborga í heiminum, þar sem leigubíll frá flugvellinum til miðborgarinnar kostar, með þjórfé, innan við dollar".9 Þetta lága verð á vinnukrafti er ekki árangur af hinum „frjálsa markaði“. A Filippseyjum, eins og í Brasilíu og Chile, hafa lögmál framboðs og eftir- spurnar ekki fengið að vinna hömlulaust — launum hefur verið haldið niðri með aðgerðum stjórnvalda. Þess háttar takmörkunum hefur verið beitt til að halda gróðanum uppi og brasilískri og chilenskri vöru „sam- keppnishæfri". Það þarf því enginn að vera hissa á því, að efnahagsundrið í Brasilíu hefur gert hina ríku ríkari og stóran hluta hinna fátæku hlutfallslega og raunverulega fátækari. Hlutur ríkusm 5 prósentanna óx hlutfallslega úr 29 prósenmm 1960 í 38 prósent 1970; rauntekjur hinna lægst launuðu 40 prósenta lækkuðu í heild á sama áramg. Business Week segir 28. apríl 1975, að rauntekjur lægst launuðu 80 prósenta íbúa Brasilíu hafi lækkað stöðugt frá 1964 — árinu þegar herforingjarnir tóku völdin — þrátt fyrir að brúttó þjóðartekjur hafi þrefaldast upp í 80 milljarða dollara. Arið 1971 urðu 65 prósent þeirra, sem þátt átm í framleiðslunni, að draga fram 67
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.