Fréttablaðið - 13.05.2015, Side 20

Fréttablaðið - 13.05.2015, Side 20
13. maí 2015 MIÐVIKUDAGUR| SKOÐUN | 20 Ljósmóðir er eitt elsta starfs- heiti kvenna á Íslandi og er löng hefð fyrir því að ljósmæður ann- ist konur í barnseignarferlinu. Samkvæmt Alþjóðasamtökum ljósmæðra er ljósmóðir sú sem gegnir mikilvægu hlutverki í heilbrigðisfræðslu og ráðgjöf ekki aðeins fyrir konur, heldur einnig fyrir fjölskylduna og þjóð- félagið í heild. Í hlutverki ljósmóður felst fræðsla á meðgöngu, undirbún- ingur fyrir foreldrahlutverk- ið, einnig fræðsla um heilbrigði og kynheilbrigði kvenna ásamt umönnun barna. Ljósmóðir getur starfað hvar sem er, meðal ann- ars í heimahúsum, úti í samfé- laginu, á sjúkrahúsum, á stof- um eða á heilsugæslustöðvum. (Alþjóðasamtök ljósmæðra ICM, Brisbane, Ástralíu 19. júlí, 2005.) Ljósmæður sinna konum á með- göngu, aðstoða þær í fæðingum og annast þær og nýburann á sængurlegutímanum. Í hugum margra eru störf ljósmæðra að langmestu leyti tengd barnsfæð- ingum en réttara er að ljósmæður sinna starfi á mun breiðari vett- vangi. Samkvæmt leiðbeiningum Landlæknis um meðgönguvernd á konum í eðlilegri meðgöngu að standa til boða að vera í með- gönguvernd hjá ljósmæðrum. Á flestum heilsugæslustöðvum á Íslandi eru starfandi ljósmæður í meðgönguvernd sem sinna þung- uðum konum ásamt heimilis- læknum. Í meðgönguverndinni kynnast þær konum vel og ná þar að skima fyrir helstu meðgöngu- kvillum. Þegar kemur að fæðing- unni eru ljósmæður til staðar til að aðstoða konuna og veita stuðn- ing og styrk í hríðunum og taka oftast á móti barninu þegar það kemur í heiminn. Í sængurlegunni og í heimaþjónustu aðstoða ljós- mæður konur og fjölskyldur við að takast á við þau ýmsu verkefni sem fylgja breyttu fjölskyldu- munstri eftir að barnið er fætt. Meðgönguvernd Í meðgönguverndinni er lagður grunnur að góðu eftirliti og koma langflestar konur í viðtal hjá ljós- móður í upphafi meðgöngu. Þar er farið yfir heilsufarssögu, fjölskyldusögu og skimað fyrir ýmsum sjúkdómum og kvillum sem gætu haft áhrif á heilsu hinnar verðandi móður og barn- ið sem hún gengur með. Flestar hraustar konur eru að langmestu leyti í meðgönguvernd hjá ljós- móður sem hefur aðgang að lækni á heilsugæslu en ef konur þurfa sérhæfðara eftirlit þá er þeim sinnt af ljósmæðrum í áhættu- meðgönguvernd ásamt fæðing- ar- og kvensjúkdómalæknum. Þar ná ljósmæður að mynda góð tengsl við hina verðandi móður. Hraustar konur hitta ljósmóður 7-11 sinnum á meðgöngunni og er í hverri skoðun blóðþrýstingur mældur, skimað fyrir eggjahvítu í þvagi, hlustað eftir hjartslætti fóstursins og vöxtur fósturs- ins metinn, ásamt því að fræða, styðja og styrkja hina verðandi móður, bæði andlega og líkam- lega. Hægt er að greina snemma ef eitthvað bregður út af og grípa inn í til þess að minnka líkur á að frávikin hafi alvarlegar afleið- ingar fyrir móður eða hið ófædda barn. Á flestum stöðvum, þar sem meðgönguvernd fer fram, er reynt að halda samfelldri þjón- ustu, þ.e.a.s. að hver kona hitti sömu ljósmóðurina í hverri skoð- un. Með því næst betri árangur í að meta heilsu móður og barns auk þess að visst traust myndast á milli ljósmóðurinnar og hinn- ar verðandi móður, enda telja rannsóknir að samfelld þjónusta ljósmóður við konu á meðgöngu undirbúi konur frekar undir náttúrulega fæðingu. Hægt er að hvetja konur til þess að undir- búa sig á meðgöngu s.s. með jóga, nálastungum og fræðslu. Hægt er að styðja við alla þessa þætti með stuðningi ljósmæðra þar sem við- vera ljósmóður og yfirseta í fæð- ingum hjálpar konum að fæða án verkjalyfja og þar af leiðandi að styðja við eðlilegar fæðingar. Mikilvægt er að í meðgöngu- vernd sé góð samvinna á milli ljósmæðra og lækna og leita ljós- mæður til heimilis- og fæðingar- lækna ef eitthvað bregður út af í eðlilegu ferli meðgöngunnar. Ljósmæður eru oftast aðaltengi- liður barnshafandi kvenna inn í heilbrigðiskerfið og eru með einstaklingshæfða og heildræna nálgun á fjölskylduna og er því mikilvægt að vel menntaðar ljós- mæður séu til staðar fyrir konur í barnseignarferlinu. Hvað gera ljósmæður í meðgönguvernd? Fyrir rúmum áratug kynnti hópur iðjuþjálfa, fólks með reynslu af geðsjúkdómum og fólks úr atvinnulífi, hug- myndafræði um valdefl- ingu í verki í þjónustu við fólk með geðraskanir. Hug- myndafræðin og þjónustu- úrræði byggð á henni voru kynnt stjórnmálamönnum og embættismönnum hjá ríki og borg sem og hverj- um þeim sem vildi heyra. Það varð mér til happs að kynnast þessum frumkvöðlum og ég, eins og aðrir sem á vegi þeirra urðu, hreifst af eldmóði þeirra, manneskjulegri sýn á lífið og bjart- sýni sama á hverju gekk. Fyrir áratug var hugmyndafræðin um valdeflingu í verki ekki ríkjandi stefna eins og nú er orðið. Brautryðj- endurnir áttu þann draum að koma á fót virknimiðstöð sem myndi bjóða fólki upp á umhverfi sem stuðlaði að bata þess, yki virkni, byði upp á störf við hæfi og styddi síðan við fyrstu skref þess á atvinnumarkaði. Fyrir 10 árum varð draumurinn að veru- leika með stofnun Hlutverkaseturs sem í dag fagnar afmæli sínu. Hlut- verkasetur býður upp á umgjörð, hvatningu og stuðning fyrir þá sem vilja viðhalda virkni á markvissan hátt eða auka lífsgæðin en eru utan vinnumarkaðar. Starfsmenn og not- endur Hlutverkaseturs vinna saman að því markmiði að viðhalda eða efla sjálfsmynd gegnum námskeið, verk- efni, fræðslu og umræður. Hlutverk sem gefa lífi tilgang og þýðingu Krafan um gæði og árangur er í rík í starfi Hlutverkaseturs enda um að ræða starfsemi sem byggir mest- megnis á framlögum opinberra aðila. Það er óhætt að segja að starf- ið hafi gefið góða raun en það er ekki síst fyrir tilstilli þess samfélags sem verður til á hverjum tíma í Hlutverkasetri. Notendur þjónustunnar og starfs- fólk mynda samfélag ásamt mörgum fyrrverandi notendum þar sem fólk kemur til að hjálpa sér sjálft og um leið að hjálpa öðrum. Sigrar, stórir sem smáir hafa verið margir, sigrar einstaklinga á sínum veikindum og aðstæðum. Starfsfólk, notendur og stjórn Hlutverkaseturs þakka þann stuðn- ing og traust sem hið opinbera sýnir með samstarfssamningi við Vinnumálastofnun, atvinnulífið með samstarfssamningi við Virk og sveitar félagið Reykjavíkurborg með samstarfssamningi sínum. Þá á Hlutverkasetur afar gott samstarf við systurstofnanir, geðsvið LSH, velferðarsvið borgarinnar, starfs- endurhæfingarstöðvar og félaga- samtök sem er okkur afar dýrmætt. Vinir og velunnarar Hlutverka- seturs, verið hjartanlega velkom- in til 10 ára afmælisfagnaðarins í dag milli 15 og 17 í Borgartún 1, sem og á þá mánaðarlegu viðburði á afmælisári Hlutverkaseturs sem framundan eru. Virk samfélagsþátt- taka, að sinna hlutverkum sem gefa lífinu tilgang og þýðingu, jákvæðni og kímni er leiðarljós Hlutverkaset- urs og verður dagskrá afmælisárs- ins einnig í þeim anda. Verið með! Stórir sem smáir sigrar SAMFÉLAG Sæunn Stefánsdóttir formaður stjórnar Hlutverkaseturs ➜ Hlutverkasetur býður upp á um- gjörð, hvatningu og stuðning fyrir þá sem vilja viðhalda virkni á markvissan hátt eða auka lífsgæðin en eru utan vinnumarkaðar. KJARAMÁL Bergrún Svava Jónsdóttir ljósmóðir á heilsu- gæslustöðinni í Árbæ Steina Þórey Ragnarsdóttir ljósmóðir M.S. á Ljósmæðravakt HSS Árgerð 2013, ekinn 24 þús. km, sjálfskiptur, dísil, 170 hö. Búnaður: Metallic lakk, Artico leðuráklæði, hlíf undir vél, hiti í framsætum, 16" álfelgur, hærri fjöðrun o.fl. Verð 5.990.000 kr. C 220 CDI B 180 CDI E 300 CDI HYBRID A 220 CDI Árgerð 2013, ekinn 13 þús. km, sjálfskiptur, dísil/rafmagn, 205 hö. Búnaður: Leðuráklæði, sóllúga, nálgunarvarar,17” álfelgur, hiti í framsætum, Avantgarde pakki o.fl. Verð 8.790.000 kr. Árgerð 2012, ekinn 25 þús. km, sjálfskiptur, dísil, 109 hö. Búnaður: 16” álfelgur, bakk- myndavél, sætisþægindapakki, krómpakki o.fl. Verð 4.190.000 kr. Árgerð 2014, ekinn 5 þús. km, sjálfskiptur, dísil, 170 hö. Búnaður: Bakkmyndavél, rafstýrt bílstjórasæti með minni, Panorama glerþak, Xenon aðalljós með led, Urban pakki, 18“ álfelgur o.fl. Verð 6.390.000 kr. Kletthálsi 2 • 110 Reykjavík • Sími 590 2160 • www.notadir.is Opið virka daga kl. 10-18 og laugardaga kl. 12-16Bílaármögnun Landsbankans Mercedes-Benz Ljúfir gæðabílar – en smá notaðir 1 5 -0 9 -2 0 1 5 1 0 :2 3 F B 0 6 4 s _ P 0 4 5 K .p 1 .p d f F B 0 6 4 s _ P 0 3 6 K .p 1 .p d f F B 0 6 4 s _ P 0 2 0 K .p 1 .p d f F B 0 6 4 s _ P 0 2 9 K .p 1 .p d f A u to m a ti o n P la te r e m a k e : 1 6 3 8 -4 B 4 C 1 6 3 8 -4 A 1 0 1 6 3 8 -4 8 D 4 1 6 3 8 -4 7 9 8 2 8 0 X 4 0 0 4 B F B 0 6 4 s _ 1 2 _ 5 _ 2 0 1 5 C M Y K

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.