Ský - 01.04.2007, Blaðsíða 53

sk‡ 53
Njósnarar
Eitt kvöldið hafði borist fregn af því
að þýskur kafbátur hefði sést í Viðfirði.
Cochran þurfti að kanna málið og fór með
hermönnum út með firðinum þar sem nú er
vitinn í Norðfirði. Þeir Reynir höfðu mælt
sér mót, en þegar hann var farið að lengja
eftir Bretanum fór hann á bíl sem hann
hafði að láni og ók út eftir til þess að huga
að honum. Á áfangastað sér hann Bretana
liggja á jörðinni og beina kíkjum út á fjörð-
inn. Reynir blikkaði með ljósunum til þess
að láta vita af sér, en þegar Cochran kom
ekki skreið hann eftir skurði í átt að þeim
og sló á öxlina á honum þegar þangað kom.
„Þér er óhætt að koma með mér núna,“
sagði hann við Cochran, „því að ég er búinn
að gefa kafbátinum merki um að fara.“ Þeir
skriðu svo tveir til baka en þegar þeir voru
komnir í bílinn sagði Cochran: „Nú hefði
ég átt að skjóta þig. Þetta var náttúrlega
svolítið fyndið hjá þér, en þú máttir ekki
tala svona við mig fyrir framan undirmenn
mína.“ Svo óku þeir heim til Reynis og
fengu sér kaffi saman.
Þegar Cochran fór svo frá Norðfirði sagði
hann Reyni að aðalerindið hefði verið að
njósna um hann. „En hann hefur ekki talið
mig viðsjárverðari en svo að þegar ég var í
siglingum til Englands árið eftir lenti ég ekki
í neinum vandræðum, svo að ég hef ekki
verið á neinum listum þar,“ segir Reynir.
„Hann sendi mér svo nokkrum sinnum
póstkort eftir að hann fór, en ég hef ekkert
heyrt í honum eftir stríð og veit ekkert um
afdrif hans.“
Í fyllsta trúnaði
Önnur saga sem gerðist ári síðar sýnir glöggt
hvernig sögur gátu orðið til á þessum tíma.
Þá var Reynir staddur í Reykjavík. Hann
var þá vélstjóri á vélbátnum Magnúsi sem
hafði bilað og var á Akureyri til viðgerða en
reynir fór til Reykjavíkur til þess að fá vara-
hluti. Hann hafði sjaldan verið í Reykjavík,
en gisti í Mýrarholti við Bakkastíg hjá
frændfólki sínu. Um kvöldið sat Reynir á
spjalli við Vilhelm Kristinsson frænda sinn
þar, en þeir voru þá báðir liðlega tvítugir.
Jóhannes bróðir Reynis hafði búið heima
hjá Vilhelm og fjölskyldu hans á mennta-
skólaárum sínum. Þeir frændur sitja inni á
herbergi en þá sér Villi út um gluggann að
frændi hans, Axel Norðfjörð, er á leiðinni í
húsið. Þá segir Villi við Reyni að þegar Axel
komi eigi hann að standa upp og segja: „Er
þetta Axel? Andskoti ert þú orðinn stór.“
Engar frekari skýringar fylgdu, en Reynir
lofaði að gera eins og honum var sagt.
Þetta gekk eftir þegar Axel kom, en
hann horfir furðu lostinn á gestinn og
segir: „Jóhannes, ert þú kominn til lands-
ins.“ Villi sprettur á fætur, sussar niður í
Axel, dregur fyrir gluggann og kíkir laumu-
lega fram á gang og segir í hálfum hljóðum:
„Já, Jóhannes kom á þýskum kafbát í nótt
og var settur í land í Gróttu. Nú á hann
að hressa upp á flokksstarfið og hitta alla
aðalnasistaforingjana hér á landi til þess að
blása lífi í glæðurnar. En þetta má ekki fyrir
nokkurn mun fréttast.“ Reynir sem nú var
orðinn Jóhannes tók nú að segja ýmsar
fréttir frá Þýskalandi og lýsa ferðinni með
kafbátnum. Axel varð býsna opinmynntur
yfir þessum miklu tíðindum en ekki er
að orðlengja það að hann sver og sárt við
leggur að hann muni ekki minnast á þetta
við nokkurn mann og fer svo á brott. Var
þá enn áréttað að þetta yrði allt að vera
„í fyllsta trúnaði.“ Þegar hann er farinn
veltast þeir Reynir og Villi um af hlátri því
að hrekkurinn gekk alveg upp.
Daginn eftir fór Reynir aftur norður
með varahlutina. En um hádegisbil þennan
dag hringdi Bjarni Benediktsson, sem þá
var borgarstjóri, heim til foreldra sinna á
Skólavörðustíg 11, til þess að spyrja hvort
það gæti verið að Jóhannes Zoëga væri kom-
inn til landsins, en Jóhannes var trúlofaður
Guðrúnu, systur Bjarna. Þetta hefði kvisast
til hernaðaryfirvalda og Bjarni hafði fengið
upplýsingar um þetta frá lögreglunni. Axel
hafði þá ekki haldið trúnaðinn betur en svo
að hann var varla kominn út frá Villa þegar
hann hitti einhvern úr „innsta hring“ sem
hann taldi óhætt að skýra frá þessari stór-
merkilegu frétt. Sá reyndist ekki innvígðari
en svo að „óvinurinn“ var strax kominn
með upplýsingarnar. En Reynir hafði látið
Guðrúnu vita af sér í bænum svo að málið
skýrðist og ekki urðu af því frekari eft-
irmál. Hann telur það þó mikla mildi að
Bretarnir höfðu samband við Bjarna en
ekki Hendrik sem hefði trúað öllu illu upp
á þessa menn á „svarta listanum.“ Í lokin
áréttar Reynir að hann hafi sagt okkur
þessa sögu „í fyllsta trúnaði.“ sky
,
Tómas Zoëga,
sparisjóðsstjóri,
og Reynir sonur
hans voru á
svarta listanum.