Dagrenning - 01.08.1951, Blaðsíða 20

Andrómeduþoícan. Sjá bls. 21.
Stöðin á Palomarfjalli er fyrst og frernst
tveir stjömutumai, sinn yfir hvorn sjónauka,
sem eru látnir vinna saman i þágu rannsókna
um himingeiminn.
Minni sjónaukinn, sem er nefndur Big
Schmith — Stóri Srnith — eftir Þjóðverjan-
unr Bernhard Schmith, sem réð gerð hans —
er afarfullkomin l/osmyndavél nreð 120 cm
viðu ljósopi. Henni er ætlað að ljósmynda
þann hluta himingeimsins, sem er vel sýni-
legur frá þessum stað á jörðunni. Ljósmynd-
ir þessarar vélar hafa þann kost að vera allar
jafnskýrar — jafnt á jöðrunum sem í miðj-
unni. Hún ljósmyndar stór svæði, en nær
ekki nerna rúmlega einn þriðja vegar út í
geiminn á við hinn mikla sjónauka. Ljós-
myndir þessar verða stjöinukoit tveggja til
þriggja næstu kynslóða og verða svo fullkom-
in: að þau sýna að meðaltali svo sem 100 000
stjörnur, þar sem rnaður sér aðeins eina
stjöinu með berum augum — þ. e. þar sem
vér sjáum eina stjöinu mvndum vér sjá al-
stimdan nætuihimin f/orfalt þéttai stjömum
settan en hann er fyrir berum augum. Og þó
nær þessi ljósmyndavél ekki til nema lítils
hluta af stjamamergðinni í Vetrarbrautinni.
Aðalsjónaukinn er nefndur Big Eye —
Stóra auga — en vér getum nefnt hann sjón-
aukann mikla. Hann sýnir tiltölulega lítið
svæði af hvelfingu himinsins — eða aðeins
V500 hluta af því sem ber fyrir ljósop hins,
en hann sýnir næstum þrefalt meiri dýpt út
í rúmið — og tvöfalt meiri dýpt en sjónauk-
inn á Wilsonsfjalli. Þessurn rnikla sjónauka
er beint að einstökum stjörnum eða stjam-
kerfurn — eins og tvístirnum og þrístirnum
Messier 51. S/'á bls. 21.
18 DAGRENNING