Morgunblaðið - 25.03.2015, Blaðsíða 12

12 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. MARS 2015
www.isfell.is
Ísfell ehf • Óseyrarbraut 28 • 220 Hafnarfjörður • Sími 5 200 500 • isfell@isfell.is
kranar &
talíur
STAHL kranar og talíur frá
Þýskalandi eru áreiðanlegir
vinnuþjarkar sem auðvelda
alla vinnu. Kranarnir og
talíurnar
eru í hæsta gæðaflokki þar
sem öryggi og góð ending
eru höfð að leiðarljósi.
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
SORPA þarf að falla frá fyrirhuguð-
um samningi við danska félagið Aikan
um uppsetningu jarðgerðarstöðvar í
Álfsnesi fyrir 2,7 milljarða og bjóða út
innkaup vegna kaupa á tæknilausn og
tæknilegri ráðgjöf við uppbyggingu
slíkrar stöðvar.
Þetta kemur fram í úrskurði kæru-
nefndar útboðsmála en um er að ræða
gas- og jarðgerðarstöð sem þjóna átti
öllum höfuðborgarbúum og íbúum
nálægra sveitarfélaga.
Fram kemur í samtali við Björn H.
Halldórsson, framkvæmdastjóra
SORPU, í grein hér fyrir neðan að
SORPA uni niðurstöðunni. Verk-
smiðjan átti að taka til starfa 2016 og
segir Björn það frestast til 2017.
Uppbyggingin er tilkomin vegna
tilskipunar frá ESB um bann við urð-
un lífræns úrgangs frá 2020.
Íslenska gámafélagið og Metan-
orka kærðu fyrirhugaða samnings-
gerð SORPU við danska félagið Aik-
an. Kæran var móttekin 9. október og
23. október krafðist SORPA þess að
öllum kröfum kærenda yrði hafnað.
Var þeirri kröfu hafnað og féllst úr-
skurðarnefndin á að stöðva „hina
fyrirhuguðu samningsgerð um stund-
arsakir“, eins og það er orðað.
SORPA og Aikan áætluðu heildar-
virði framkvæmdar við gerð stöðvar-
innar um 2,7 milljarða króna.
Án undanfarandi útboðs
Í úrskurðinum segir orðrétt:
„Hinn 18. febrúar 2014 tilkynnti
varnaraðili á útboðsvef Evrópusam-
bandsins þá ætlan sína að semja beint,
án undanfarandi útboðslýsingar, við
Aikan A/S um notkun tæknilausnar
þess og tæknilegrar ráðgjafar við
uppbyggingu samþættrar gas- og
jarðgerðarstöðvar í Álfsnesi. Var í til-
kynningunni vísað til þess að kaup-
andi teldi sig hafa heimild til samn-
ingskaupa án undangenginnar
útboðslýsingar þar sem aðeins einn
bjóðandi kæmi til greina af tæknileg-
um ástæðum sem tengdust vernd
einkaleyfis. Kom fram að um væri að
ræða einkaleyfi varnaraðilans Aikan
A/S,“ segir í úrskurðinum. Segir svo
að 12. maí 2014 hafi SORPA sam-
þykkt að semja við Aikan. Kærendur
hafi hins vegar talið að rök SORPU
fyrir að semja beint við Aikan án und-
anfarandi útboðslýsingar standist
ekki skoðun. „Ekkert hald sé í þeirri
röksemd að val á Aikan-tæknilausn-
inni byggist á hagrænu mati ólíkra að-
ferða við að meðhöndla borgarsorp …
Þá telja kærendur að tækni Aikan A/S
uppfylli ekki þá grunnforsendu sem
varnaraðili hafi sjálfur sett, að um sé
að ræða reynda og prófaða tækni. Í
skýrslu Mannvits sé m.a. tekið fram
að einn af ókostum lausnar Aikan sé
hversu lítil reynsla sé komin á hana.“
Leysi verkefnin jafn vel
Í úrskurðinum segir jafnframt að
það sé mat kærenda að lausn frá
fyrirtækinu Hernof Canada Technik
„leysi verkefni varnaraðila jafn vel
eða betur með hliðsjón af viðmiðunum
sem fram koma í greinargerð varn-
araðila“. SORPA hafi hins vegar talið
að kærendur hafi þróað lausn sem
byggi á votvinnslutækni sem sé tals-
vert dýrari í notkun og taki takmark-
aðri hluta heimilisúrgangs til vinnslu.
Þá hafi Aikan talið lausn fyrirtækisins
þá „einu á markaðnum sem geri bæði
gas og jarðvegsbæti í einu og sama
vinnsluferlinu“.
Samkvæmt lögum um opinber inn-
kaup má hver einstakur samningur
sem gerður er án útboðs ekki nema
hærri fjárhæð en einni milljón evra.
Þá má gera einstaka samninga án út-
boðs fyrir allt að 20% af samanlagðri
heildarfjárhæð samnings þegar verki
er skipt í fleiri samninga. Telur
nefndin að varnaraðili hafi „hvorki
sýnt fram á með viðhlítandi hætti að
virði einstakra samninga muni verða
undir einni milljón evra né að sam-
anlagt virði þessara samninga sé und-
ir 20% af heildarvirði þeirra innkaupa
sem hér um ræðir“. Telur nefndin því
að ekki sé fullnægt skilyrðum laga um
opinber innkaup svo heimilt sé að
semja við Aikan án útboðs.
Samningur SORPU ólögmætur
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Sorpið flokkað í Álfsnesi Tvö fyrirtæki kærðu samning SORPU við danska félagið Aikan.
 Kærunefnd útboðsmála úrskurðar að SORPA hafi ekki farið að lögum í milljarðasamningi við Aikan
 SORPA þarf því að bjóða út á ný byggingu gas- og jarðgerðarstöðvar fyrir allt höfuðborgarsvæðið
Björn H. Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri SORPU, segir úr-
skurðinn hafa verið til umræðu á
stjórnarfundi félagsins í fyrradag.
Hann kvaðst ekki hafa tök á að ræða
einstök atriði í honum að sinni.
„Ég vísa í fundargerð stjórnar
SORPU. Við tökum þessu. Það er
ekkert við því að gera. Okkur er
sagt að fara í útboðsferli og þá ger-
um við það. Við töldum okkur vera í
góðri trú. Við auglýstum þetta á evr-
ópska efnahagssvæðinu en fengum
engin viðbrögð. Það var bókað í
fundargerð stjórnar SORPU að mér
var falið að semja við Aikan og það
komu engar athugasemdir,“ segir
Björn og vísar til annarra aðila sem
kynnu að hafa áhuga á verkefninu.
„Þær athugasemdir komu ekki
fyrr en seint og um síðir. Það er eins
og að menn hafi verið sofandi. Þann-
ig að við höfum verið í góðri trú um
að þetta væri í lagi eins og við fram-
kvæmdum þetta. Þess utan fengum
við ráðgjöf um hvað mætti og hvað
mætti ekki og við töldum okkur vera
innan þeirra marka sem gefin eru í
lögum og reglum um opinber inn-
kaup. Þannig að við höfum verið í
góðri trú allan tímann.“
Fjallað var um það í Morgun-
blaðinu 20. febrúar að Sorpa hefði á
undanförnum árum orðið að verja
talsverðum tíma og fjármunum í
málarekstur vegna meintra brota í
samkeppnis- og útboðsmálum. Þarf
að endurskoða verkferla ykkar?
Í fjórum tilvikum vísað frá
„Í tengdri umfjöllun vorum við
bornir þeim sökum að við værum
alltaf að greiða sektir og í stöðugum
málarekstri. Ég taldi í svari mínu í
Morgunblaðinu upp að frá árinu
2001 hefði SORPA átta sinnum verið
kærð til kærunefndar útboðsmála. Í
fjórum tilvikum var kærum vísað
frá. Í þrjú skipti var um sama mál-
efnið að ræða. Þar var eitt ákvæði í
útboðslýsingu fellt úr gildi og það
var lagað. Þetta er nú áttunda skipt-
ið. Þannig að almennt séð held ég að
við höfum ekki verið mikið í því að
brjóta reglur um útboðsmál, heldur
erum við með langtum fleiri útboð
en hafa verið kærð. En það er vissu-
lega alltaf tilefni til að endurskoða
verkferla.“
„Eins og að menn
hafi verið sofandi“
 SORPA fékk ekki athugasemdir
Þess utan fengum
við ráðgjöf um
hvað mætti og
hvað mætti ekki.
Björn H. Halldórsson
Morgunblaðið hefur undir höndum kvörtunarbréf Edw-
ards G. Hole, forstjóra Herhof Canada Technik (HCT) í Al-
berta í Kanada, vegna framkomu fulltrúa SORPU. Viðtak-
andinn var Metanorka, umboðsaðili HCT á Íslandi.
Stjórnendur HCT höfðu fyrst samband við SORPU 28.
mars 2012 og 13. maí 2014 heimsóttu fulltrúar SORPU
verksmiðjur HCT í Þýskalandi, eða daginn eftir að stjórn-
endur SORPU ákváðu að semja við danska félagið Aikan,
að því er segir í úrskurði kærunefndar.
Hole skrifar að hann hafi vænst þess að fulltrúar
SORPU kæmu fram eins og fulltrúar virðulegra fyrir-
tækja í Noregi og Finnlandi „en að það hafi svo sannar-
lega ekki verið raunin“. „SORPA var hvorki heiðarleg né
siðleg í samskiptum sínum við Herhof Canada. Félagið
hafði enda engin áform um að nota tækni okkar heldur
höfðu fulltrúar þess það eitt í huga að reyna að fá frá
okkur trúnaðarupplýsingar. Fulltrúar SORPU höfðu þá
þegar ákveðið að notast við lakari jarðgastækni frá Dan-
mörku og voru aðeins að nota okkur
til að skapa sér betri vígstöðu í samn-
ingaviðræðum við danska félagið,“
skrifar Hole og vísar til Aikan A/S.
Fulltrúar HCT hafi lagt á sig mikil
ferðalög til að geta hitt fulltrúa
SORPU að máli og m.a. farið til
Sjanghæ til viðræðna um fjármögnun
á verksmiðju fyrir SORPU. Þá hafi
fulltrúar Herhof Canada og Herhof í Þýskalandi kynnt
nýja tækni fyrir SORPU og veitt tæknilega ráðgjöf. Eftir
þennan fund ytra hafi fulltrúar SORPU hvorki svarað
tölvubréfum né þakkað HCT. Lögmenn HCT hafi komið til
Íslands í haust og óskað eftir fundi en verið hafnað. Loks
skrifar Hole að kynningarfundur HCT í Þýskalandi hafi
kostað fyrirtækið 700 þúsund, að meðtöldum um 140
þúsund króna kostnaði við „kvöldverð fyrir SORPU þar
sem fulltrúar félagsins nutu dýrra þýskra vína“.
Fulltrúar SORPU sagðir óheiðarlegir
STJÓRNENDUR HCT GERÐU VÍÐREIST OG BUÐU FULLTRÚUM SORPU Í GLÆSIVEISLU