Dagblaðið Vísir - DV - 26.06.2009, Blaðsíða 20

föstudagur 26. júní 200920 Fréttir
FYRNING KVÓTA
AFAR UMDEILD
Almenningur er mjög tvístígandi um hvort hann telur ríkisstjórnina eiga að halda til
streitu þeirri stefnu sinni að fyrna fiskveiðiheimildir. Atli Gíslason segist hafa orðið
var við misskilning í umræðunni hvað varðar fyrningarleiðina. Hvorki honum né
Eggerti B. Guðmundssyni kemur á óvart að skiptar skoðanir séu um þessa stefnu
stjórnvalda. Eggert telur skorta á frekari samræðu andstæðra póla í málinu. Nefnd á
vegum sjávarútvegsráðherra skoðar þjóðhagsleg áhrif fyrningarleiðarinnar.
Alls eru 28 prósent almennings
hvorki sammála né ósammála því að
ríkisstjórnin eigi að halda til streitu
stefnu sinni um að fyrna fiskveiði-
heimildir. Þetta er niðurstaða nýrrar
viðhorfskönnunar Markaðs- og miðl-
arannsókna, MMR fyrir DV. Tæp 26
prósent segjast „mjög sammála“ því
að ríkisstjórnin eigi að halda fast við
fyrningarleiðina en tæp 15 prósent
segjast „frekar sammála“. Í heildina
er því tæpt 41 prósent sammála því
að ríkisstjórnin eigi að halda fyrning-
unni til streitu.
Alls 22 prósent þátttakenda í
könnuninni segjast hins vegar „mjög
ósammála“ og rúm 9 prósent eru
„frekar ósammála“.
Umdeild leið
„Það kemur ekki á óvart að það er
stór hluti sem á erfitt með að gera
upp hug sinn, og hins vegar að hjá
þeim sem taka afstöðu eru skiptar
skoðanir. Umræðan hefur einfald-
lega ekki verið nógu þroskuð til að
fólk geti myndað sér skoðun,“ seg-
ir Eggert B. Guðmundsson, forstjóri
HB Granda.
Hann bendir á að sjónarmið and-
stæðinga fyrningarleiðarinnar hafi
verið kynnt sem og sjónarmið stuðn-
ingsmanna hennar en minna hafi
verið um samræður milli þessara
tveggja hópa enn sem komið er.
Atli Gíslason, þingmaður vinstri-
grænna og formaður sjávarútvegs-
og landbúnaðarnefndar, tekur í sama
streng. „Þessar niðurstöður koma
mér ekki á óvart. Þetta er mjög um-
deilt og það verður að stíga varlega til
jarðar í þessum málum,“ segir hann.
Misskilningur á ferð
Jón Bjarnason sjávarútvegsráðherra
hefur boðað að skipa eigi nefnd til
að fara yfir fiskveiðistjórnarkerfið og
skoða þær breytingar sem hugsanlega
er hægt og þarft að gera á því. Þannig
skoðar nefndin einnig möguleika á
þjóðhagslegum og efnahagslegum
ávinningi af fyrningarleiðinni.
Atli segist í umræðunni hafa orðið
var við misskilning um framkvæmd
fyrningarleiðarinnar en hún felist
ekki í því að eigendur aflaheimilda
missi allar heimildir sínar heldur
haldi þeir eftir þriðjungi samkvæmt
þeim áætlunum sem nú liggja fyrir.
Nefndinni er ætlað að skila áliti
sínu fyrir áramót. „Þá kemur í ljós í
hvaða útfærslu þessi leið er fær. Þetta
er stefnumið ríkisstjórnarinnar og
við hana verður staðið. Spurning-
in er bara hvernig. Leiðin hefur lítið
verið útfærð enn. Ég hef áður sagt að
ef hún virðist illfær eða skerðir hags-
muni sjávarþorpa og landsbyggðar-
innar verður hún ekki farin óbreytt,“
segir Atli. „Ég hef ekki trú á að ef rétt
er á haldið skaði þetta landsbyggðina
en þetta verður skoðað,“ segir hann.
Kerfinu rústað með fyrningu
Eggert segir að útgerðarmenn á Ís-
landi taki úttekt nefndarinnar fagn-
andi. „Það eina sem við höfum verið
andsnúin er að það sé búið að ákveða
niðurstöðu fyrir fram. Það fannst
okkur ljóður á því hvernig þetta var
sett af stað, að það var búið að setja
inn í stjórnarsáttmálann að það ætti
að fara þessa fyrningarleið en síðan
skipa nefnd til að fara yfir útfærsl-
una,“ segir Eggert.
Hann fullyrðir að útgerðarmenn
séu tilbúnir til að takast á við alla þá
galla sem menn telja sig sjá á kvóta-
kerfinu. „Ég er þess fullviss að hægt
sé að takast á við þá annmarka sem
menn telja sig sjá, án þess að grund-
vallarkerfinu sé rústað eins og við
teljum verið að gera með þessari til-
teknu leið,“ segir hann.
Ljóst er að fólk víða um land hefur
áhyggjur af núverandi kerfi en Eggert
telur af og frá að fyrningarleiðin sé
svarið við þeim áhyggjum.
Stjórnendur og sjómenn
sammála
Samkvæmt niðurstöðum könnun-
ar MMR eru skoðanir fólks á fyrn-
ingarleiðinni afar skiptar. Þannig er
stærsti hluti stjórnenda, bænda og
sjómanna, vélafólks og ófaglærðra,
og þeirra sem eru ekki útivinnandi
mjög mótfallinn því að ríkisstjórnin
haldi fyrningunni til streitu. Þeir
sem hlynntastir eru þessari að-
gerð stjórnvalda eru hins vegar
tæknar og skrifstofufólk og iðn-
aðarmenn. Yfir tuttugu prósent
fólks innan allra stétta eiga þó
erfitt með að gera upp hug sinn
og segjast hvorki sammála né
ósammála, ef frá eru taldir bænd-
ur og sjómenn og iðnaðarmenn.
Tæp sautján prósent þeirra
eru óviss.
Þegar niðurstöð-
ur könnunarinnar
eru skoðaðar eftir
heimilistekjum sést
að þeir sem hæstu
tekjurnar hafa eru
mest mótfallnir
því að ríkisstjórnin
fari fyrningarleiðina. Stór hluti allra
tekjuhópa er óviss og segist hvorki
sammála né ósammála því. Stór hluti
þeirra sem fylla aðra tekjuhópa en
þann með yfir 800 þúsund á mánuði
segjast síðan mjög sammála því að
fyrningarleiðin sé farin þegar kemur
að fiskveiðiheimildum.
MMR kannaði afstöðu fólks til
málsins í netkönnun fyrir DV dagana
9. til 13. júní. Úrtakið var 18-67 ára
Íslendingar valdir handahófskennt
úr hópi álitsgjafa MMR. Alls tóku 849
þátt í könnuninni. Þar af svöruðu
729, eða um 86 prósent, spurning-
unni: „Hversu sammála eða ósam-
mála ertu eftirfarandi fullyrðingu?
Ríkisstjórnin á að halda til streitu
stefnu sinni að fyrna fiskveiðiheim-
ildir.“
Vikmörk í könnuninni, þeg-
ar litið er til svara allra þeirra sem
svara, eru á bilinu 2,1 til
3,3 prósent. Stærst
eru vikmörkin hjá
þeim sem segjast
hvorki sammála
né ósammála
fullyrðingunni en
minnst hjá þeim
sem segjast frekar
ósammála.
„Ef hún virðist illfær
eða skerðir hagsmuni
sjávarþorpa og lands-
byggðarinnar verður
hún ekki farin óbreytt.“
InnKöllUn fISKvEIðIhEIMIldA
ríkisstjórnin stefnir að því að hefja
innköllun fiskveiðiheimilda á því
fiskveiðiári sem hefst 1. september
2010. Innköllunin verður á grunni
fyrningarleiðar sem stjórnarflokkarnir
boðuðu fyrir kosningar. Þannig verður
þriðjungur áfram hjá handhöfum
aflaheimilda en þriðjungur fer til sveit-
arfélaga til ráðstöfunar á búsetusvæð-
inu og þriðjungur á markað.
Úr StjórnArSáttMálA
ríKISStjórnArInnAr:
„Með sérstöku ákvæði í stjórnarskrá
verði undirstrikað að fiskistofnarnir
umhverfis landið séu sameign
þjóðarinnar. úthlutun aflaheimilda er
tímabundinn afnotaréttur og myndar
ekki undir neinum kringumstæðum
eignarrétt eða óafturkallanlegt
forræði einstakra aðila yfir heimild-
unum.“
ErlA hlynSdóttIr
blaðamaður skrifar: erla@dv.is
DV ræDDi Við fimm Við-
mælenDur á förnum Vegi
og spurði þá um Viðhorf
þeirra til fyrningarleið-
arinnar. skoðanir Voru
nokkuð skiptar og
áberanDi Var hVersu
erfiðlega gekk að fá
kVenkyns ViðmælenDur
til að tjá sig um afstöðu
sína til þessa máls.
„Ég er alfarið á móti fyrningarleið-
inni. Mér finnst þetta slæm
hugmynd. Ég held að þetta myndi
hafa slæm áhrif á atvinnu í landinu
líkt og allt sem þessi ríkisstjórn gerir.“
jónAS PétUrSSon
„fyrningarleiðin er glapræði. Eins og
skuldsetningin er í dag í sjávarútvegi
þolir útgerðin það ekki. Þetta mun
valda gjaldþroti í sjávarútvegi og
þannig hafa mikil áhrif á atvinnu í
landinu. Mörg fyrirtæki eru
gríðarlega skuldsett fyrir.“
PétUr hAlldórSSon
„Ég væri alveg til í að núverandi kerfi
yrði breytt. Ég held að fyrningarleið-
in myndi stórbæta alla útgerð úti á
landi.“
röGnvAldUr GíSlASon
„Ég geri mér ekki grein fyrir hvaða af-
leiðingar fyrningarleiðin mun hafa.
Það þarf hins vegar að gefa þetta
upp á nýtt. Á hversu löngum tíma
veit ég ekki heldur. Ég er hins vegar
fylgjandi því að snúa þessu kerfi
alfarið við.“
SKÚlI árnASon
„Ég spyr hvaða afleiðingar myndi
það hafa ef fyrningarleiðin yrði ekki
farin? Ég get ekki svarað því hvaða
afleiðingar þetta mun hafa. Miðað
við hvernig þessir menn hafa
hegðað sér er fyrningarleiðin ekki
slæm hugmynd. Ef við ætlum að
njóta þess að láta landið byggjast
upp þá þarf meira að hugsa út frá
einhverju mennsku en einungis
viðskiptum. Þetta eru ekki bara
viðskipti. Ég er frekar hlynnt
fyrningarleiðinni.“
MArGrét AðAlStEInSdóttIr
landsbyggðin mótfallin fyrningu Margir eiga erfitt með að taka afstöðu til
fyrningarleiðarinnar. Þó er ljóst að fleiri landsbyggðarbúar eru mótfallnir henni og
tekjuháir sömuleiðis.
í skoðun atli gíslason segir að
fyrningarleiðin verði ekki farin óbreytt
ef niðurstöður nefndarinnar benda til að
hún hafi skaðleg áhrif á landsbyggðina.