Dagblaðið Vísir - DV - 08.01.2010, Page 38

Dagblaðið Vísir - DV - 08.01.2010, Page 38
38 8. janúar 2010 FÖSTUDAGUR VERÖLD VAMPÍRUSMOKKUR FRÁ HELVÍTI Lífveran er líffræðingar nefna vampyroteuthis infernalis á latínu, sem myndi útleggjast sem vampírusmokkurinn frá helvíti á íslensku, er smár smokkfiskur sem býr í hlýjum höf- um jarðar. Hann lifir á 800-900 metra dýpi þar sem myrkur ríkir. Augun skynja dökkar útlínur annarra dýra sem sveima í hafdjúpinu. Þegar vampírusmokkurinn skynjar hreyfingu í grennd getur hann synt í burtu á flótta á miklum hraða. Griparmar smokksins eru alsettir litlum tönnum. UMSJÓN: HELGI HRAFN GUÐMUNDSSON, helgihrafn@dv.is Hugrakkur læknir á suðurpólnum skar sjálfan sig upp: Leonid Rogozov herlækn-ir í leiðangri Sovétmanna á suðurpólnum vissi að babb væri komið í bátinn hinn 29. ágúst árið 1961. Hann fann fyrir slæmum verkjum hægra megin í kviðnum og var kom- inn með hita. Rogozov þreifaði á maganum á sér. Þetta gat ekki þýtt nema eitt: Hann var kominn með botnlangabólgu. Hann var eini læknirinn í Novolazarevskaya-stöðinni, um hávetur á Suðurskautslandinu. Það var engin leið til að kalla á flugvél eða annan lækni. Næsta rannsóknarstöð var í um 1.500 kílómetra fjarlægð. Eina leið- in til að bjarga manni með botn- langabólgu á suðurpólnum var að skera hann upp sem fyrst. Rogoz- ov neyddist því til að hefja botn- langaskurð á sjálfum sér. Skar sig upp Tveir félagar Rogozovs aðstoð- uðu hann við aðgerðina. Annar var verkfræðingur en hinn veð- urfræðingur svo þeir höfðu enga reynslu af skurðaðgerðum. Þeir komu öllu fyrir og komu upp heimagerðri skurðstofu sam- kvæmt fyrirmælum læknisins. Rogozov kom sér fyrir og lá hálf- beygður á vinstri hlið líkamans og notaðist við lítinn spegil á magan- um á sér. Dr. Rogozov deyfði sig með sprautu. Hann skar svo 12 sentí- metra langan skurð við hægri mjaðmarblaðið með skurðhnífn- um. Með því að horfa með speglinum eða þreifa með fingrunum fann hann stökkbólg- inn botnlangann, fjarlægði hann og sprautaði sýklalyfjum í kviðar- holið. Heillaði þjóðina Aðgerðin gekk hratt fyrir sig fyrsta hálftímann en eftir það þurfti læknirinn að hvíla sig um stund áður en hann hélt áfram. Botn- langaskurðinum var lokið eftir klukkustund og þrjú kortér. Að- gerðin hafði heppnast vel. Rog- ozov hvíldi sig vel á eftir og var hinn hressasti að nokkrum dög- um liðnum. Hann hóf störf aftur að tveimur vikum loknum. Rogozov heillaði sovésku þjóð- ina með hetjudáð sinni. Hann hlaut eina æðstu orðu Sovétríkj- anna við heimkomuna frá suð- urpólnum 1961. Hann lést árið 2000. DÝPSTA VATN HEIMS nBaikalvatn í Síberíu er dýpsta vatn heims. Það er einnig næstvatnsmesta stöðuvatn heims, á eftir hinu salta Kaspía- hafi. Í Baikalvatni eru um 20% af öllu ferskvatni jarðar. Baikal er um 1.600 metra djúpt þar sem það er dýpst. Vatnið er enn fremur elsta vatn heims, um 25 milljóna ára gamalt. Það liggur í sigdal á svæði þar sem jarðskorpuflekar færast í sundur. Fjöll umkringja Baikalvatn en landkönnuður- inn Kurbat Ivanov var fyrsti Rússinn sem komst að vatninu árið 1643, en áður vissu Evrópumenn ekki af tilvist þess. DOLLARASEÐLAR FYRIR DAUÐA n Kínverjar hafa lengi haft að sið að brenna pappír við jarðarfarir ættingja. Pappírinn á að tákna peninga- seðla sem hinir látnu taka með sér í eftirlífið, svo þeir lifi ekki skort þar hinum megin. Nútímaleg útgáfa pappírsins er prentaðir seðlar sem kallaðir eru „heljarpen- ingar“. Á seðlana eru prentaðar himinháar peningaupp- hæðir í dollur- um, til dæmis tíu þúsund, hundrað þúsund, milljón eða milljarður doll- ara. Í Singapúr er algengt að sjá 10 milljarða dollara seðla til sölu í verslunum. Á seðlunum er gjarnan höfð teikning af hinum himneska keisara taóismans. Á bakhlið seðilsins er þá teikning af bankanum í hel. STEYPA Á TUNGLINU n Lunarcrete eða mánasteypa er efni sem vísindamenn frá nokkrum háskólum í Bandaríkjunum hafa hugsað sér að not- að verði við mannvirkjagerð á tunglinu. Það er steypa sem á auðveldan hátt má hræra úr efnum í jarðvegi tunglsins og hentar aðstæðum þar. Myndi steypan þola ólíkt hitastig á yfirborðinu, allt frá 120°C hita í -120°C frost. Notkun mána- steypunnar myndi draga úr kostnaði við húsbyggingar á tunglinu. Skrifóður prestur skrifaði um allt sem fyrir hann kom í dagbók sína: 37,5 milljóna orða dagbók Robert Shields, prestur og kennari í Washington-ríki í Bandaríkjun- um, skildi eftir sig 37,5 milljóna orða dagbók þegar hann lést árið 2007. Hann er talinn hafa þjáðst af svokölluðu skrifæði og skráði öll atriði ævi sinnar í dagbókina. „Ef ég hætti að skrifa myndi mér líða eins og einhver hefði slökkt á lífi mínu,“ sagði presturinn. Hann skrif- aði í fjórar klukkustundir á dag á pallinum fyrir aftan húsið sitt og skráði eigin blóðþrýsting, líkamshita, lyfjagjöf, lýsti lit þvagsins og öllu því sem hann sá á hverjum degi. Presturinn svaf aðeins í tvo tíma í senn svo hann gæti skrifað niður draumfarir sínar. Robert Shields taldi að skrif sín myndu síðar gagnast fræðimönn- um. „Það verður kannski hægt að komast að einhverju um mannlega hegðun með því að skoða líf einhvers með þessari nákvæmni, hverja mínútu á hverjum degi.“ Robert Shields gaf Ríkisháskólanum í Washington dagbækur sín- ar. Þar eru þær geymdar í 94 kössum. Presturinn orðlangi setti sem skilyrði að þær yrðu ekki lesnar fyrr en eftir 50 ár. Þrátt fyrir það hafa örfá dæmi birst almenningi. helgihrafn@dv.is 25.júlí 1993 Kl. 7: Ég þreif baðkarið og klóraði fætinum með nöglunum til að fjarlægja dauða húð. Kl. 7:05: Ég losaði stórar, harðar hægðir og hálfan lítra af þvagi. Notaði fimm klósettpappírsarkir. 18. apríl 1994 Kl. 18:30-18:35: Ég setti tvo Stouffer‘s Macaroni-rétti í ofninn og setti á 350° hita. Kl. 18:35-18:50: Ég sat við IBM-rit- vélina og skráði færslur í dagbókina. Kl. 18:50-19:30: Ég borðaði Stouffer‘s Macaroni-réttinn og Cornelia borðaði hinn. Grace langaði ekki að borða. Kl. 19:30-19:35: Ég skipti um peru á pallinum því hin ljósaperan hafði brunnið út. 13. ágúst 1995 Kl. 8:45: Ég rakaði mig tvisvar með Gilette Sensor-rakvél og rakaði á mér hálsinn á bak við bæði eyrun og einnig kinnarnar þvert. SKAR ÚR SÉRbotnlangann Erfið aðgerð Rogo- zov þurfti að skera sig upp, hálfdeyfður og í óþægilegri líkamsstellingu. Notaði spegil Samstarfs- maður hins þjáða læknis hélt á speglinum fyrir hann. Hetja Sovéska þjóðin fagnaði Leonid Rogozov ákaft við heimkomuna.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.