Dagblaðið Vísir - DV - 26.07.2010, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR 26. júlí 2010 MÁNUDAGUR
Stenst ekki skoðun
Yfirlæknir á kvennasviði Landspít-
alans, Reynir Tómas Geirsson, segir
margt í minnisblaði um starfsemi
Kragasjúkrahúsanna ekki standast
skoðun. Þetta kom fram í hádegis-
fréttum Ríkisútvarpsins. Hann segir
það ekki rétt að laun á sjúkrahús-
unum í kringum höfuðborgina séu
lægri en á stóru sjúkrahúsunum í
borginni. Guðrún Bryndís Karlsdótt-
ir verkfræðingur vann minnisblaðið
fyrir samtök sveitarfélaga á Suður-
landi, Vesturlandi og Suðurnesjum,
auk Hafnarfjarðarbæjar. Minnis-
blaðið var gert til að svara skýrslu
Heilbrigðisráðuneytisins sem kom
út í lok síðasta árs.
Gátu rift
kaupunum
Íslenska ríkið hefði getað rift kaup-
um Magma Energy á HS Orku allt að
átta vikum eftir að kaupin áttu sér
stað. Þetta kom fram í lögfræðiáliti
Bjargar Thorarensen, lagaprófess-
ors við Háskóla Íslands. Einnig kom
fram að ríkið geti verið skaðabóta-
skylt ef kaupunum er rift eftir að átta
vikur eru liðnar frá því að stjórnvöld-
um er kunnugt um kaupin. Ef kaup-
unum verður rift mun Magma skoða
málaferli gegn íslenska ríkinu segir
Ásgeir Margeirsson, forstjóri fyrir-
tækisins hér á landi.
Ný sveitarstjórn
Sveitarstjórnarkosningar fóru fram
í Reykhólahreppi í dag. Kosning-
arnar voru endurteknar eftir að fyrri
kosningar, sem fram fóru 29. maí,
voru dæmdar ógildar eftir að fram-
kvæmd þeirra var kærð. Aðalmenn
í nýrri hreppsnefnd eru þau Andrea
Björnsdóttir, Eiríkur Kristjánsson,
Ásta Sjöfn Kristjánsdóttir, Sveinn
Ragnarsson og Gústaf Jökull Ólafs-
son. Andrea Björnsdóttir fékk flest
atkvæði, eða hundrað og sex í heild-
ina. Kjörsóknin í kosningunum var
betri en í vor, eða rúm sextíu og fjög-
ur prósent. Sextíu og tveggja pró-
senta kjörsókn var í kosningunum í
maí og fyrir fjórum árum. Rúmlega
tvöhundruð manns voru á kjörskrá í
þetta skipti og hátt í fimmtíu manns
fengu atkvæði í sæti aðalmanna í
kosningunum sem voru óbundnar.
Enn er óljóst hverjir varamennirnir í
hreppsnefndinni eru.
Farið að ganga á
stofninn
Farið er að ganga á sandsílaárgang-
inn frá 2007. Sá árgangur hefur ver-
ið uppistaðan í sandsílastofninum
undanfarin ár. Þetta er meðal niður-
staðna úr ellefu daga sandsílaleið-
angri Hafrannsóknarstofnunar sem
lauk fyrir skömmu. Í fyrra fannst
talsvert magn af seiðum en þau er
ekki að skila sér inn í stofninn í þeim
mæli sem búist var við. Farið var á
fjögur svæði, Breiðafjörð, Faxaflóa,
Vestmannaeyjar að Vík og Ingólfs-
höfða. Þetta er fimmta árið sem farið
er í slíkan leiðangur en markmiðið
er meðal annars að meta breytingar
í stofnstærð og afla upplýsinga um
styrk árganga.
„Það kom bréf til móður minnar fyr-
ir helgi, á matmálstíma, þar sem þeir
boða hana í fjárnám þann 5. ágúst
næstkomandi, klukkan 9.39,“ segir
maður á miðjum aldri sem vill ekki
láta nafn síns getið til þess að hlífa
76 ára gamalli móður sinni. Hann
keypti bíl árið 2006 af gerðinni Niss-
an og fékk venjulegt íslenskt lán hjá
fjármögnunarfyrirtækinu Avant til
kaupanna. Þrátt fyrir að hafa nú þeg-
ar greitt 562.000 krónur af 424.857
króna láni eru eftirstöðvarnar nú
582.699 krónur.
Óréttlætið fannst honum svo mik-
ið að hann hætti að greiða af bílnum
og reyndi að semja við Avant. Fjár-
mögnunarfyrirtækið hefur nú svar-
að með því að gera fjárnámskröfu
á aldraða móður hans, en hún var í
ábyrgð fyrir láninu.
Gamla konan undir
„Þeir vildu fá sínar 600 þúsund krónur
í viðbót, sína blóðpeninga,“ segir mað-
urinn en hann tekur fram að Avant
hafi ekki viljað taka bílinn upp í skuld-
ir á sínum tíma, en fjármögnunarfyr-
irtækið er búið að gera árangurslaust
fjárnám hjá honum. „Nú er það gamla
konan sem er hér undir og það er það
sem er svo svekkjandi. Og líka það
að vera búinn að borga svona mikið,“
segir hann og bætir við að móðir hans
sé nokkuð róleg þrátt fyrir að gert verði
fjárnám í eignum hennar: „Hún er
óvenju róleg yfir þessu, en hún er auð-
vitað pínulítið af gamla skólanum og
vill ekki vagga bátnum um of.“ Ástæða
þess að hann kemur ekki fram undir
nafni er einmitt sú að móðir hans vill
ekki enda í sviðsljósinu.
Fólk grípi til varna
Bíllinn var keyptur árið 2006 en upp-
haflega lánið var tekið árið 2005.
Maðurinn er búinn að borga 562.000
krónur af 424.857 krónum sem tekn-
ar voru að láni í upphafi. Eftirstöðvar
af láninu með dráttarvöxtum, vörslu-
sviptingargjaldi, kostnaði vegna fjár-
náms, kostnaði vegna uppboðs og
öðru tilheyrandi eru 582.699 krónur.
Bíllinn hefur ekki ennþá verið tekinn
en samkvæmt því sem fram kemur
á pappírunum verður hann settur
á uppboð. „Auðvitað gætu þeir tek-
ið bílinn, en þá hefði ég ekkert far-
artæki til þess að koma mér í vinn-
una, ég mæti snemma á morgnana
til vinnu.“
Hann vill koma því á framfæri til
fólks í svipaðri stöðu að það láti ekki
lengur kúga sig og grípi til varna í
slíkum málum.
„Maður verður svo píndur af
þessu“
Maðurinn tekur fram að þetta dæmi
hans sé ekkert öðruvísi en dæmi
annarra sem hafi átt viðskipti við
fjármögnunarfyrirtækin. En þetta sé
lýsandi dæmi, og það þurfi að vekja
athygli á því hvernig starfsemi þess-
ara fyrirtækja er. „Þetta er bara svo
óréttlátt,“ segir hann og bendir á að
fólk eigi ekki lengur að sætta sig við
það að borga margfalt verð fyrir bíl-
ana sína. Hann segir það í raun ólíð-
andi að vera sagt að maður skuldi
ennþá meira en það sem maður fékk
lánað í upphafi, en vera þrátt fyrir
það búinn að borga upphæðina sem
maður fékk að láni. „Það er náttúru-
lega það sem er grundvallaratriðið í
þessu sko,“ segir hann.
„Maður verður svo píndur af
þessu, og maður bara brotnar nið-
ur smám saman,“ segir maðurinn
og heldur áfram: „Það er svona eins
og að viðnámsþrótturinn hverfi og
maður bara segir já, bara til þess að
reyna að fá smá hlé í nokkra daga,
til að anda, og til að finna einhverjar
leiðir til þess að lifa eðlilegu lífi.“
Þræll sem þarf að hlýða
„Maður fær á tilfinninguna þegar
maður er kominn í þennan vítahring
að maður sé bara þræll og þurfi bara
að hlýða,“ segir maðurinn og bæt-
ir við: „Að raunverulega sé ég bján-
inn sem tók þetta lán og þurfi bara
að borga eins og lögmannsstofan
segir.“ Honum finnst í raun fáránlegt
að þurfa að fallast á það að borga 1,5
milljón fyrir tíu ára gamlan Nissan-
fólksbíl, sem sé í mesta lagi 400 þús-
und króna virði.
Hann segist hafa samið við Av-
ant um að borga ákveðna fjárhæð, í
kringum 40 þúsund krónur á mán-
uði, en það hafi ekki verið nóg:
„Harkan var svo mikil og þeir fóru
að hamast og vildu alltaf fá meira
og meira.“ Hann segir að samning-
urinn hafi ekki verið skriflegur og
því hafi þeir getað farið fram á hærri
fjárhæðir þegar þeim datt í hug. „Á
endanum þegar ég hætti að borga
af þessu þá var ég búinn að borga þá
fjárhæð sem ég skuldaði þeim í upp-
hafi,“ segir maðurinn sem var búinn
að greiða 562.000 krónur af skuldinni
sem í upphafi var 424 þúsund en er
nú kominn upp í 580 þúsund. „Það
var ekkert nóg, þannig að ég hætti
að borga þetta og hef ekkert talað við
þá.“
Enginn réttargæslumaður
„Hvað á fólk að láta bjóða sér það
lengi? Þessar kröfur klárast aldrei,“
segir hann. Maðurinn hefur ekki
greitt af láninu á bílnum í ár, en af og
til hafa reikningar dúkkað upp með
reglulegu millibili. Hann segir enga
leið að semja um skuldirnar, og tek-
ur fram að lánastofnunin hafi verið
afskaplega óliðleg upp á síðkastið,
og því sé hann í raun búinn að gef-
ast upp á þeim. „Á endanum greip
mig eitthvað hugrekki og ég talaði
við lögfræðing sem ég vissi að gæti
staðið í hárinu á þeim. Ég fékk hann
til þess að sjá um þetta fyrir mig. En
það er sama þeir gefa sig ekki neitt.“
„Maður getur ekkert varist,“ seg-
ir maðurinn sem vill meina að lög-
fræðingar geti í raun lítið gert, þeir
tali sama tungumálið og innheimtu-
menn lögmannsstofanna. „Þeim
finnst þetta bara eðlilegt. Það sem
er svo skuggalegt í þessu líka, er að
mannlegi þátturinn gleymist alveg
í þessu,“ segir hann. Hann bendir
einnig á að það sé í raun fáránlegt
að þegar fólk sé fært til sýslumanns
í skuldamálum, þá sé enginn rétt-
argæslumaður. „Sá sem mætir til
sýslumannsins hefur engan með sér,
nema hann ráði til sín lögmann.“
Maður á miðjum aldri segir Avant sýna
honum mikla hörku og engan vilja til
að semja. Nú er svo komið að fjár-
námskrafa hefur verið gerð á
aldraða móður hans. Mað-
urinn hætti að greiða af
skuldinni þegar honum
varð ljóst að hann
hafði greitt hana alla
upp og meira til, en
skuldaði meira en
upphafleg skuld
h l j ó ð - hljóðaði uppá.
Maður fær á tilfinninguna
þegar maður er kominn
í þennan vítahring að
maður sé bara þræll og
þurfi bara að hlýða.
JÓN BJARKI MAGNÚSSON
blaðamaður skrifar: jonbjarki@dv.is
Róleg móðir„Húneróvenjuróleg
yfirþessu,enhúnerauðvitaðpínulítið
afgamlaskólanumogvillekkivagga
bátnumumof,“segirmaðurinnum
móðursínasemvaríábyrgðfyrirláninu. Myndinersviðsett.
AVANT HERJAR Á
ALDRAÐA MÓÐUR
Aðfarabeiðni Bréfiðbarsttilmóður
hansámatmálstímanúfyrirhelgina.
Þarkemurframaðhannskuldarennþá
meiraenþaðsemhannfékklánað.