Dagblaðið Vísir - DV - 03.01.2011, Blaðsíða 19

Í „Íslensk félagsfræði - landnám al-þjóðlegrar fræðigreinar“ frá 2004 má lesa eftirfarandi málsgrein eft-
ir Dr. Jóhannes Nordal, fyrrverandi
bankastjóra Seðlabanka Íslands:
„Stríðsgróðanum var að mestu
beint til uppbyggingar sjávarútvegs
og áhersla lögð á sjálfsþurftarbúskap
með eflingu landbúnaðar og vernd-
aðs iðnaðar. Þessi íhaldssemi í at-
vinnumálum studdist við víðtæk höft
á öll viðskipti við umheiminn sem
drógu úr samkeppni og erlendum
áhrifum, en hvort tveggja var Þránd-
ur í Götu aukinnar fjölbreytni og nýj-
unga. Íhaldssemin var líka dragbítur
á sviði vísinda og háskólanáms.“
Hér er verið að lýsa þróuninni eft-
ir 1945, en í raun hófst hún við full-
veldið 1918. Heimastjórninni var
ljóst að Íslendingar réðu ekki við
ýmis verkefni. Þessi afstaða breyttist
á stríðsárunum 1914 til 1918 en þá
fengu ríkjandi öfl glýju í augun sem
endaði í fullveldinu. Landinn losn-
aði þá undan meintri ánauð Dana.
Með þessu urðu hálfgerð hamskipti
á viðmiðum íslensks samfélags. Allt
gekk út á að sanna sig fyrir umheim-
inum; „við getum, við kunnum. Við
erum hvorki amlóðar eða hálfdrætt-
ingar heldur fullsterkir og getum
staðið teinréttir í lappirnar.“ Þetta
varð eins konar skuldbinding en
samtímis dragbítur og klafi ekki að-
eins á flokka heldur alla landsmenn.
Alveg fram á þennan dag tröllríður
bergmál þessa í eyrum landsmanna
þegar þeir eru hvattir til að kaupa ís-
lenskt! Og í heitu pottum lauganna
státa rosknir karlar sig yfir að kaupa
fokdýrar íslenskar vörur þótt þær séu
mun dýrari en innfluttar. Lesandinn
hlýtur að sjá inntakið í þessari tragi-
kómísku þversögn.
Greining þversagnarinnar (1)
Eiginlega er sjálfstæðið einhver
mesta ógæfa sem riðið hefur yfir
landsmenn og satt best að segja má
jafna afleiðingum þessa ótrúlega af-
leiks við mörg Móðuharðindi. Ekki
þarf annað en að bera afkomu Ís-
lands saman við frændþjóð eins og
Dani frá 1918 til að öllum verði ljóst,
- að virðisauki á unna klukkustund
er í nánast öllum atvinnugreinum
mun lægri en þar,
- að eiginfjármögnun fyrirtækja er
mun lægri – og dýrar,
- að tímalaun eru í sama mæli lægri,
- að samkeppni er víðast hvar í
skötulíki,
- að mikillar einokunar eða fákeppni
gætir bæði í vissum atvinnugrein-
um og á landsvæðum,
- að innfluttar vörur eru að jafnaði
dýrari,
- að byggingarverð húsnæðis er
miklu hærra,
- að kaupmáttur unninnar klukk-
stundar er verulega lægri,
- að margskonar frelsi láglaunahópa
er gríðarlega skert,
- að velferðin er afar skert,
- að frelsi bótaþega er skert,
- að mannréttindi mæta andstöðu
og eru skert.
Greinilegt er að forsendur Heima-
stjórnarinnar hafa lítið breyst þó að
þjóðin hafi þrefaldast í mannfjölda.
Verkefni sjálfstæðra þjóða eru mörg
hver óháð mannfjölda. Myndi til
dæmis Heimaey ráða við að stofna
utanríkisþjónustu, þing, ríkisstjórn,
löggæslu, háskóla, þjóðminjasafn og
svo framvegis ef hún lýsti yfir sjálf-
stæði? Ræður íslenska þjóðin við
verkefnin í listanum hér að ofan?
Greining þversagnarinnar (2)
Sjálfstæði hverrar þjóðar þarf mátt-
arstólpa. Íslendingar hafa endurnýj-
anlegar auðlindir og mannauð sem
er engu lagi líkur vegna dugnaðar
og harðfylgis þótt menntun hans sé
ábótavant. Fyrir flesta ef ekki alla at-
vinnurekendur ættu þetta að vera
kjöraðstæður. Því miður hefur Ís-
lendingum ekki verið gefin stétt at-
vinnurekenda og athafnamanna sem
hefur getað nýtt þær.
Greining þversagnarinnar (3)
Atvinnulíf án máttarstólpa er í stöð-
ugum hremmingum og stendur ekki
undir væntingum sjálfstæðisins um
betra líf. Þetta hefur aftur litað alla
pólitík þjóðarinnar. Stjórnmála-
menn, verkalýðsfélög og fjármálafyr-
irtæki hafa endalaust þurft að bjarga
fyrirtækjum og byggðarlögum fyrir
horn með margskonar fyrirgreiðslu
og leikfléttum. Segja má að rekin hafi
verið sérstök velferðarpólitík gagn-
vart atvinnurekendum. Framlögin
til þeirra hafa sennilega verið marg-
falt hærri en til bótaþega. Þessar að-
stæður hafa valdið ham- eða pól-
skiptum allra flokka í atvinnmálum.
Sú íhaldssemi sem lýst er í tilvitn-
uninni, endurspeglar vantrú stjórn-
málamanna á íslenskum atvinnurek-
endum, Að þeir standist ekki erlenda
samkeppni þar sem sjálfstæðið er í
húfi.
Umræða | 19Mánudagur 3. janúar 2011
2011 verð-
ur frábært
Ólíkindatól gegn sægreifum 1 Hryssan og Lilja: „Mér er einfaldlega sama hvort hún fer.“Össur Skarphéðinsson utanríkisráð-
herra segist löngu hættur að líta á Lilju
Mósesdóttur sem stjórnarþingmann.
2 Hvert fór innhólfið mitt? Horfnir Hotmail-aðgangar
Netrisinn MSN hafði vart undan að
svara kvörtunum frá reiðum neyt-
endum fyrstu dagana eftir áramót.
3 Ráðherra trúlofast rithöfundiKatrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra
trúlofaðist Bjarna Bjarnasyni
rithöfundi á nýju ári.
4 Frosthörkur og vetrarríki í vinnuvikunni
Búast má við miklum kulda í vikunni
samkvæmt Sigga Stormi.
5 F.C. EvilSkotið er á Tony Pulis, þjálfara Stoke, í
Gulu pressunni á DV.is.
6 Avram Grant vill Eið SmáraStjóri West Ham vill fá íslenska
landsliðsmanninn frá Stoke.
7 Árni Þór ráðherraefniTalið er líklegt að Árni Þór Sigurðsson,
þingmaður VG, taki við stöðu Katrínar
Jakobsdóttur sem menntamálaráð-
herra þegar hún fer í fæðingarorlof.
Gunnar Helgason sló í gegn með
tilþrifum sínum í áramótaskaupinu. Þar
túlkaði hann Jón Gnarr borgarstjóra
Reykvíkinga með eftirminnilegum
hætti.
Hver er maðurinn?
„Gunnar Helgason.“
Voru ekki óeðlilega margir Hafnfirðingar
í þessu skaupi?
„Nei, það voru alls ekki óeðlilega margir
Hafnfirðingar, það voru mjög eðlilega margir
Hafnfirðingar í skaupinu.“
Eru allir Hafnfirðingar fyndnir?
„Það má eiginlega segja það, meira að segja
Pierro er fyndinn. Þeir skilja þessa sneið sem
þekkja mig.“
Nú er eðlilegt að grínistar fari með völd,
heillar það þig ekkert?
„Nei, það er gott að búa í Hafnarfirði, það er
auðvitað allt í klessu en við reynum okkar
besta. Ég hef nóg að gera í mínu og ætla alls
ekki að fara að dreifa mér í pólitíkina.“
Hvar fengust þessi jakkaföt sem þú
varst í?
„Guð minn góður! Guð minn góður! Þau voru
úr búningadeild Sjónvarpsins. Þar fundust
þessi fínu bleiku jakkaföt.“
Hvernig varðirðu gamlárskvöldinu?
„Ég horfði náttúrulega á áramótaskaupið
og við fjölskyldan skutum upp ógrynnunum
öllum af flugeldum. Við höfðum það nú
frekar rólegt eins og venjulega, tókum í
spil fjölskyldan og kjöftuðum fram eftir og
svona.“
Eruð þið skotglöð?
„Alveg hrikalega skotglöð, ég veit eiginlega
ekki hvernig ég get lagt meiri áherslu á
það. En í ár var kannski ekki alveg eins
miklu skotið upp þótt öðrum hefði fundist
magnið mikið. Það var minna í ár, auðvitað
kreppan!“
Hvernig verður árið 2011?
„Ég held að árið 2011 verði alveg hreint
frábært. Það verður mikið að gera hjá mér
og ég er nú þegar byrjaður að leikstýra
leikritinu Draumur á Jónsmessunótt með
nemendum Menntaskólans í Reykjavík sem
er þrælskemmtilegt verkefni.“
„Ég borða hangikjöt.“
Sigurður Sveinn Jónsson
69 ára, bakari
„Hamborgarhrygg.“
Ásberg Einarsson
43 ára, sjómaður
„Bara hrygg, íslenskan hrygg.“
Þór Magnússon
58 ára, verkstjóri
„Það er engin föst hefð.“
Snorri Sigfinnsson
23 ára, kokkur
„Naut og kartöflur og tilheyrandi.“
Jón Trausti Óskarsson
29 ára, kokkur
Mest lesið á dv.is Maður dagsins
Hvað borðar þú á gamlárskvöld?
Gott í bili Jólasveinar tínast nú til fjalla einn af öðrum og veruleikinn tekur við í mannabyggðum. Það var fararsnið á
áhöfninni á Brimnesinu þegar ljósmyndara bar að garði á sunnudagskvöld. Haldið var til veiða skömmu síðar. MyNd SiGTryGGur Ari
Myndin
Félagsmálastofnun
atvinnurekenda
Dómstóll götunnar
„ Segja má að rekin
hafi verið sérstök
velferðarpólitík gagnvart
atvinnurekendum.
Framlögin til þeirra hafa
sennilega verið margfalt
hærri en til bótaþega.
Kjallari
Sævar Tjörvarsson
doktor í félagsfræði skrifar