Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.2012, Blaðsíða 2

2 Fréttir 13.–15. apríl 2012 Helgarblað
Rekinn og sér
lítið fram undan
n Telur ástæðu uppsagnar vera að hann spurði forstjóra um bensínstyrk
É
g var búinn að vinna þarna í
tæp fimm ár. Mér var sagt upp
daginn áður en ég hefði átt að
hækka í launum,“ segir Ólafur
Reynir Svavarsson, sem vann
sem bensínafgreiðslumaður hjá
Skeljungi þar til hann fékk uppsagn-
arbréf þann 30. mars síðastliðinn.
Í húsbíl til að spara bensín
Ólafur, sem verður sextugur á
árinu, segir uppsögnina hafa ver-
ið mikið áfall og að fram undan
sjái hann „allt svart“. Hann seg-
ist ekki hafa fengið neina skýringu
á því hvers vegna honum var sagt
upp störfum, en sjálfur telur hann
ástæðuna vera þá að fyrir stuttu
tók hann forstjóra fyrirtækisins tali
þegar hann var staddur á bensín-
stöðinni. Ólafur spurði forstjórann
hvort starfsmenn fyrirtækisins ættu
rétt á einhvers konar bensínstyrk
en Ólafur býr á Suðurnesjum ásamt
eiginkonu sinni en hafðist við í hús-
bíl í Reykjavík þann tíma sem hann
var á vöktum til að spara bensín-
kostnað.
„Ég tók hann á eintal þar sem
hann kom upp á stöð til okkar. Fyrir
mér eru allir jafnir og ég vildi bara
tala við hann eins og maður við
mann. Ég vildi bara fá að vita hvort
það væri hægt að fá bensínstyrk því
þá hefði ég farið heim á milli vakta
en ekki verið í húsbílnum. Ég var
stundum í viku í burtu frá konunni.
En hann vissi ekki neitt og sagði
mér að tala við stöðvarstjórann. Ég
fann að honum fannst þetta óþægi-
legt að ég væri að tala við hann.
Mig grunar að þetta sé ástæðan fyr-
ir uppsögninni því eins og stend-
ur á meðmælabréfinu sem ég fékk
ásamt uppsagnarbréfinu, þá var ég
mjög góður starfsmaður og alltaf til
í að hlaupa til ef það kom eitthvað
upp.“
Ómannúðleg uppsögn
Í meðmælabréfinu sem Ólafur
minntist á stendur einmitt að hann
sé duglegur og ósérhlífinn starfs-
maður sem eigi gott með að vinna
með öðrum. Hann mæti vel til
vinnu og sé sjaldan veikur. „Hvað
viltu hafa það betra?“ spyr Ólafur,
hristir höfuðið og horfir niðurlútur
á meðmælabréfið sem hann heldur
á. „Ég veit ekkert hvað ég á að gera.
Ég er að verða sextugur núna í maí,“
segir hann og það er greinilegt að
honum reynist erfitt að ræða stöðu
sína.
Ólafur hefur starfað við ýmis-
legt í gegnum tíðina en vann lengst
af sem sjómaður, eða í um 30 ár.
Hann segir allt vinnuumhverfið
orðið mun ópersónulegra en það
hafi verið áður fyrr. „Það var gott að
vinna þarna, og mér leið vel í þessu
starfi en það er ekkert mannúðlegt
við það hvernig þeir stóðu að upp-
sögninni.“
Réttmætt segir rekstrarstjóri
Svanur Valgeirsson, rekstrarstjóri
neytendasviðs hjá Skeljungi segir að
eðlilegar ástæður liggi á bak við upp-
sögnina. Hann segir að þær ástæður
sem Ólafur nefnir eigi ekki við rök að
styðjast. Að öðru leyti sagðist Svanur
ekki geta tjáð sig um mál einstakra
starfsmanna fyrirtækisins.
„Ég vildi bara fá
að vita hvort það
væri hægt að fá bensín-
styrk því þá hefði ég farið
heim á milli vakta en ekki
verið í húsbílnum.
Hanna Ólafsdóttir
blaðamaður skrifar hanna@dv.is
Starfsmaður á plani
Ólafur Reynir Svavarsson
var rekinn úr vinnu sinni
sem bensínafgreiðslu-
maður hjá Skeljungi.
Afskriftir hjá
Birni Inga
Kröfuhaf-
ar eignar-
haldsfélags
Björns Inga
Hrafnssonar,
Caramba - hug-
myndir og orð
ehf., þurfa að af-
skrifa rúmlega
730 milljóna
kröfur á hendur félaginu. Rúmlega
733 milljóna kröfum var lýst í bú
félagsins. Kröfuhafarnir eru fjórir:
Kaupþing, Arion banki, KPMG og
Tollstjórinn í Reykjavík. Skiptastjóri
Caramba, Guðbjörg Benjamínsdóttir,
segir að tæplega 2,2 milljóna króna
eignir hafi verið til í búinu og fóru
þessar eignir í skiptakostnað og til
kröfuhafanna. Skiptum á búi félags-
ins er lokið og hafa þau verið auglýst í
Lögbirtingablaðinu.
Pálmi í kröggum
Vafi leikur á rekstrarhæfi eig-
anda ferðaskrifstofu Pálma
Haraldssonar, Iceland Express.
Móðurfélag Iceland Express heitir
Eignar-
haldsfélagið
Fengur og
tapaði það
rúmum 1,5
milljörðum
króna árið
2010. Tapið
er þó að
mestu leyti,
rúmar 1.300
milljónir, niðurfærsla á viðskiptavild
út af taprekstri dótturfélaga Fengs,
Iceland Express og Astraeus. Þetta
kemur fram í ársreikningi Fengs fyrir
árið 2010 sem skilað var til ársreikn-
ingaskrár þann 28. mars síðastliðinn.
Eigið fé Fengs er hins vegar ennþá já-
kvætt, stendur í 285 milljónum, og er
eiginfjárhlutfallið 19 prósent.
Ögmundur gegn
fjárhættuspilum
Ögmundur
Jónasson
innanríkisráðherra
vill að gripið verði
til lagasetningar
til að sporna við
þátttöku Íslend-
inga í fjárhættu-
spilum á erlendum
vefsíðum. Hann
segist ætla að leggja fram frumvarp
um málið með haustinu. Ekki liggur
þó nákvæmlega fyrir hvaða leiðir eru
færar í þessum málum en aðrar þjóðir
í kringum okkur hafa sumar hverjar
bannað erlendar fjárhættuspilasíður
og þar með komið í veg fyrir að fyrir-
tækin á bak við síðurnar hefji viðskipti
við landsmenn. „Það sem verið er að
gera er að láta vinna heildarstefnu-
mótun um happdrætti og fjárhættu-
spil,“ segir Ögmundur um málið.
Fréttir vikunnar í DV
4 Fréttir
11. apríl 2012 Miðvikudagur
Skúli á hægum batavegi
n Enn beðið eftir niðurstöðum lífsýna og geðmats í hnífstungumáli
S
kúli Eggert Sigurz, fram-
kvæmdastjóri Lagastoðar, ligg-
ur enn á gjörgæsludeild Land-
spítalans eftir að hafa orðið
fyrir alvarlegri líkamsárás á skrifstofu
sinni þann 5. mars síðastliðinn. Sam-
kvæmt heimildum DV er Skúli á hæg-
um batavegi, en ástand hans er þó
enn talið alvarlegt. Þó er vonast til að
Skúli geti útskrifast af gjörgæsludeild
og lagst inn á almenna deild innan
skamms.
Skúli, sem var haldið sofandi í
öndunarvél í nokkrar vikur eftir árás-
ina, hefur að mestu losnað úr öndun-
arvél og er með meðvitund.
Eins og áður hefur verið greint frá
hefur Guðgeir Guðmundsson, 34 ára
Reykvíkingur, játað að hafa veist að
Skúla með hníf.
Ástæða árásarinnar er talin vera
innheimtubréf frá Lagastoð. Skuld-
in hljóðaði upphaflega upp á 80.000
krónur en Guðgeir og Skúli höfðu
komist að samkomulagi um að hún
skyldi lækkuð um 30.000 krónur áður
en Guðgeir lét til skarar skríða og veitt-
ist að Skúla með stórum veiðihníf.
Guðgeir hefur setið í gæsluvarð-
haldi frá 6. mars en farið var fram á
geðrannsókn yfir honum. Rannsókn
lögreglu stendur enn yfir en beðið er
eftir niðurstöðum geðlækna varðandi
sakhæfi Guðgeirs sem og niðurstöð-
um úr lífsýnum sem send voru til Sví-
þjóðar.
Samstarfsmaður Skúla, Guðni
Bergsson lögmaður, sem kom Skúla
til hjálpar eftir að Guðgeir réðst á
hann, særðist sjálfur á læri en hefur
snúið aftur til starfa á lögmannsstof-
unni.
Faldi sig á
bak við gám
Lögreglan á Suðurnesjum stöðv-
aði á páskadag ökumann við
reglubundið eftirlit en grunur lék
á að maðurinn væri undir áhrifum
fíkniefna undir stýri.
Maðurinn ók inn á bifreiða-
stæði fyrirtækis í Reykjanesbæ og
fylgdi lögreglubíll á eftir. Á bíla-
stæðinu stöðvaði ökumaðurinn
bifreiðina, stökk út úr henni og tók
til fótanna að gámi aftan við hús-
næði fyrirtækisins. Hann faldi sig
bak við gáminn en var handtekinn
og færður á lögreglustöð, þar sem
akstur undir áhrifum fíkniefna
fékkst staðfestur.
Árásarmaður Guðgeir Guðmundsson
hefur setið í gæsluvarðhaldi síðan hann
veittist að Skúla Eggerti Sigurz á lögmanns-
stofunni Lagastoð þann 5. mars síðastliðinn.
Afskrifa 730 milljóna
skuldir hjá Birni Inga
K
röfuhafar eignarhaldsfélags
Björns Inga Hrafnssonar, Ca-
ramba - hugmyndir og orð
ehf., þurfa að afskrifa rúm-
lega 730 milljóna kröfur sín-
ar á hendur félaginu. Rúmlega 733
milljóna kröfum var lýst í bú félags-
ins. Kröfuhafarnir eru fjórir: Kaup-
þing, Arion banki, KPMG og Tollstjór-
inn í Reykjavík. Skiptastjóri Caramba,
Guðbjörg Benjamínsdóttir, segir að
tæplega 2,2 milljóna króna eignir hafi
verið til í búinu og fóru þessar eignir
í skiptakostnað og til kröfuhafanna.
Skiptum á búi félagsins er lokið og
hafa þau verið auglýst í Lögbirtinga-
blaðinu.
Björn Ingi er fyrrverandi aðstoð-
armaður Halldórs Ásgrímssonar og
fyrrverandi borgarfulltrúi Framsókn-
arflokksins. Árið 2005, þegar hann
var aðstoðarmaður Halldórs, fékk
hann 60 milljóna kúlulán frá Kaup-
þingi til að kaupa hlutabréf í bank-
anum og hagnaðist félag hans um
tæpar 30 milljónir. Í apríl 2008, eft-
ir að Björn Ingi hætti afskiptum af
stjórnmálum, réð hann sig til starfa
hjá fjölmiðlafyrirtækinu 365 sem
ritstjóri Markaðarins, viðskipta-
rits Fréttablaðsins, og yfirmaður
viðskiptaumfjöllunar Stöðvar 2.
Hann hætti hjá 365 í janúar 2009
og stofnaði vefmiðilinn Pressuna
í kjölfarið ásamt fleiri fjárfestum,
meðal annars Vátryggingafélagi
Íslands. Síðan þá hefur Björn Ingi
sett nokkra aðra vefmiðla á laggirnar
og einnig keypt vefmiðilinn Eyjuna.
Kaupþing stærsti kröfuhafinn
Guðbjörg segir að Kaupþing hafi ver-
ið langstærsti kröfuhafinn með nærri
730 milljóna króna kröfu. Arion banki
var næststærsti kröfuhafinn með 4
milljónir og svo fóru hinir tveir með
það sem eftir stóð.
Á árunum fyrir hrunið fjárfesti
Caramba í fyrirtækjum sem tengd-
ust Kaupþingi og eigendum þess og
sýna kröfulýsingarnar í búið fram á
að það var bankinn sjálfur sem fjár-
magnaði þessi viðskipti Björns Inga.
Caramba keypti meðal annars hluta-
bréf í Kaupþingi, Exista, Bakkavör og
SPRON.
Tvöfaldaði skuldirnar rétt fyrir
bankahrunið
Fjallað var um þessi viðskipti Björns
Inga við Kaupþing í skýrslu rannsókn-
arnefndar Alþingis. Björn Ingi var þar
efstur á blaði á lista yfir lánveitingar
til fjölmiðlamanna með 563 milljónir
króna á bakinu. Þar kom meðal ann-
ars fram að í september 2008 hefði
félagið fjárfest í hlutabréfum í Exista,
stærsta hluthafa Kaupþings.
Orðrétt sagði: „Lán til Björns Inga
Hrafnssonar voru öll veitt af Kaupþingi
banka hf. Annars vegar voru lánin til
Björns beint en þau voru hæst í lok
september 2008, rúmar 100 milljónir
króna. Hins vegar voru lán veitt til fé-
lags í hans eigu, Car
amba-hugmyndir
og orð ehf. Þau lán voru því sem næst
öll í formi framvirkra samninga um
hlutabréf. Þau hlutabréf sem hæstu
samningarnir voru um voru í Kaup-
þingi, Exista, Bakkavör og SPRON.
Þá vekur athygli að í september 2008
gerði félagið nýja samninga um kaup
á hlutabréfum Exista, sem námu um
230 milljónum króna. Við gerð þeirra
samninga ríflega tvöfölduðust skuldir
félagsins.“
Caramba tvöfaldaði því skuldir sín-
ar rétt fyrir bankahrunið, þegar Björn
Ingi var ritstjóri Markaðarins og hefði,
líklega, átt að vera meðvitaður um þá
hættu sem tekin var að steðja að ís-
lenska efnahagskerfinu.
Björn Ingi vill ekki tjá sig um það
aðspurður af hverju hann fjárfesti í
Exista rétt fyrir bankahrunið. „Ég ætla
ekki að tjá mig neitt um þetta. Ég ætla
ekki að vera að ræða eitthvað sem
gerðist fyrir mörgum, mörgum árun.“
Hann segir að umtalsverðar fjármunir
falli á sig út af gjaldþrotinu. „Svona er
þetta; þetta fór bara svona. Það er um-
talsvert sem fellur á mig persónulega
út af þessu. Svona gengur lífið,“ segir
Björn Ingi.
Meiri eignir en talið var
Skiptastjóri Caramba segir að meiri
eignir hafi verið í búinu en talið hafi
verið í fyrstu. Guðbjörg segir að bú
Caramba hafi verið talið eignalaust
með öllu en svo hefðu fundist þar
rúmar tvær milljónir króna. Hún seg-
ir að endurútreikningur á bílaláni sem
Caramba var með sem og inneign
á bankareikningi hafi skilað búinu
þessum tveimur milljónum. „Þetta var
töluvert meira en menn höfðu þorað
að gera ráð fyrir,“ segir Guðbjörg en
eignir fóru upp í kostnað við skipti á
búinu og rann afgangurinn til kröfu-
hafa.
Við athugun á eignasögu Car
amba
í gegnum Lánstraust kemur fram að
félagið var eigandi fjögurra bifreiða
sem það á ekki lengur. Um er að ræða
Toyota Rav, Hyundai Accent, Renault
Megane Scenic og Suzuki Vitara. End-
urútreikningurinn á bílaláninu hefur
því væntanlega verið vegna þessara
lána, eða einhvers þeirra.
Guðbjörg segir að á árunum fyrir
hrun hafi Caramba stundað umfangs-
mikil viðskipti með hlutabréf. „Það
voru greinilega mikil viðskipti með
hlutabréf í félaginu, kaup og sala á
verðbréfum, á árunum 2006 til 2008.“
Guðbjörg segir aðspurð að hún hafi
ekki vísað neinum meintum lögbrot-
um í rekstri Caramba til eftirlitsaðila.
n Rúmlega tveggja milljóna eignir n Kaupþing lánaði
„Þetta var töluvert
meira en menn
höfðu þorað að gera ráð
fyrir.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
föstudagur 30. janúar 200910
Fréttir
Björn Ingi Hrafnsson fékk kúlulán frá KB-banka fyrir rúmar 60 milljónir króna árið 2005 til að kaupa hlutabréf í bankanum. Hann var þá aðstoðarmaður Halldórs Ásgrímssonar forsætisráð-herra. Björn Ingi seldi hlutabréfin í bankanum og græddi meira en 20 milljónir. Sérfræðingur segir að Björn Ingi hafi staðið í „hreinu braski“ og efast um siðferðilegt réttmæti viðskiptanna. Björn Ingi segir ekkert ólöglegt við viðskiptin en viðurkennir að spyrja megi um siðferðilegt réttmæti þeirra.
AÐSTOÐARMAÐURINNFÉKK TUGMILLJÓNA LÁN
Björn Ingi Hrafnsson fékk rúmlega 60 milljóna króna lán frá KB-banka árið 2005 til þess að kaupa hluta-bréf í bankanum. Björn Ingi var að-stoðarmaður Halldórs Ásgrímsson-ar forsætisráðherra á þessum tíma. Þetta kemur fram í ársreikningi eign-
arhalds-
félagsins Caramba sem er í eigu Björns Inga og eiginkonu hans. Skuld Caramba við KB-banka er bókfærð sem tæpar 62 milljónir í ársreikningi félagsins.
Í ársreikningi Caramba fyrir árið 2006 kemur fram að Björn Ingi hafi selt hlutabréfin í bankanum því í lið sem heitir „eignarhlutir í öðrum félögum“ kem-ur fram að eign-arhaldsfélagið
hafi aðeins
átt lítinn
hlut
í
Exista en ekkert í KB-banka. Árið áður hafði Björn Ingi átt hlutabréf í bankanum fyrir tæpar 60 milljónir.
Hagnaður Caramba 29 milljónir árið 2006Á ársreikningnum fyrir árið 2006 kemur hins vegar hvergi fram að Björn Ingi hafi keypt hlutabréf í KB-banka fyrir rúmar 60 milljónir árið 2005. Það kemur ekki heldur fram að hann eigi hlutinn í bankanum enn-þá. Björn Ingi seldi eignarhlut sinn í bankanum áður en ársreikningurinn fyrir árið 2006 var gerður því skuldir hans við lánastofnanir á árinu 2006 eru tæpar þrjár milljónir krónur en voru rúmar 62 milljónir árið áður.
Hagnaður félagsins á árinu 2006 er bók-færður sem tæp-
ar 29 milljón-
ir á árinu
2006
og
eigið fé félagsins var 5,5 milljónir í árslok 2005 en rúmar 23 milljónir í árslok 2006. Árið 2004 átti Caramba hins vegar engar eignir samkvæmt ársreikningum og hagnaðurinn af fé-laginu var 0 krónur.Björn Ingi seldi því hlutabréf Caramba í KB-banka og borgaði lán-ið aftur á milli þess sem hann skilaði ársreikningi fyrir árið 2005 og 2006 og græddi félagið á því meira en 20 milljónir króna. En gengi hlutabréfa í KB-banka hækkaði töluvert á milli áranna 2005 og 2006. Björn Ingi stað-festir þetta í samtali við DV.
Ekkert óeðlilegtBjörn Ingi segir að það hafi ekkert verið óeðlilegt við þessi viðskipti sín. Hann segir aðspurður að hann muni ekki hvort um kúlulán hafi verið að ræða eða ekki. Kúlulán er lán sem veitt er til viðskiptavinar án þess að borgað sé af því þar til undir lok láns-tímans, en þá er höfuðstóll lánsins greiddur út í einni greiðslu. Hann segir Caramba hafa fengið 60 milljónirnar að láni frá KB-banka til að versla með hlutabréf og að hann hafi borgað lánið aftur. „Þetta félag var í hlutabréfaviðskiptum og það er ekkert að fela í þessum efn-um,“ segir Björn.
Aðspurður segist hann hafa verið aðstoðarmaður Halldórs Ásgríms-sonar þegar hann keypti hluta-bréfin. „Ég hafði hins vegar verið í hlutabréfaviðskiptum síðan árið 2001,“ segir Björn Ingi. Aðspurður hvort lánið frá KB-banka hafi verið veðlaust seg-ir Björn Ingi að veð hafi verið í hlutabréfunum sjálfum og svo hafi að ákveðnu leyti verið per-sónulegar ábyrgðir á bak við eignarhaldsfélagið.Björn Ingi segir aðspurð-ur að vissulega megi spyrja þeirrar spurningar hvort það sé siðferðilega réttlæt-anlegt að aðstoðarmaður
ráðherra eigi í slíkum viðskiptum. „Það má eflaust velta öllu slíku fyr-ir sér. Hins vegar gilda engar slíkar reglur um það. Þá verða menn líka að gefa út einhverjar reglur um hverjir megi eiga í hlutabréfaviðskiptum og hverjir ekki,“ segir Björn Ingi. Björn Ingi segir að eignarhaldsfé-lagið Caramba hafi ekki búið til nein gríðarleg auðævi hingað til og að fé-lagið standi ekki vel eftir efnahags-hrunið í haust. „Allur sá sparnaður sem var í félaginu tapaðist í efnahags-hruninu í haust,“ segir Björn Ingi. Aðspurður af hverju hann hafi ekki skilað ársreikningi fyrir árið 2007 segir Björn Ingi að það sé „í ferli“.
Hreint brask
Sérfræðingur í hlutabréfaviðskiptum, sem DV hafði samband við og hefur kynnt sér ársreikninga Caramba, seg-ir að lánið til Björns Inga virðist hafa verið kúlulán. „Það er alveg greini-legt,“ segir sérfræðingurinn. Sérfræðingurinn segir að það áhugaverða við ársreikningana sé hvernig Björn Ingi hefði staðið í skil-um við bankann af láninu ef verðið á hlutabréfunum hefði fallið. Hér er spurningin hvort skuldin við bank-ann hefði fallið á eignarhaldsfélagið en ekki Björn Inga sjálfan. Eignar-haldsfélagið hefði þá orðið gjaldþrota en ekki Björn Ingi. Aðspurður segir sérfræðingurinn að hlutabréfaviðskipti Björns Inga virðist ekki hafa verið ólögleg. Hann segir hins vegar að um „hreint brask“ hafi verið að ræða hjá Birni Inga og að það sé spurning hvort það sé við hæfi að aðstoðarmaður forsætis- og utanríkisráðherra sé að leika sér í hlutabréfaviðskiptum á þennan hátt.
IngI F. VIlHjÁlmsson
blaðamaður skrifar ingi@dv.is
„Það má eflaust velta
öllu slíku fyrir sér. Hins
vegar gilda engar slík-
ar reglur um það. Þá
verða menn líka að
gefa út einhverjar regl-
ur um hverjir megi eiga
í hlutabréfaviðskiptum
og hverjir ekki.“
Björn Ingi í braski Björn Ingi Hrafnsson fékk kúlulán til hluta-bréfakaupa frá KB-banka árið 2005 sem færði honum tugmilljóna króna hagnað. Björn Ingi var á þeim tíma aðstoðarmaður Halldórs Ásgríms-sonar, forsætisráðherra Íslands. mynd Karl PEtErsson
Kúlulán Kaupþings KB-banki veitti Birni Inga Hrafnssyni 60 milljóna króna kúlulán til hluta-bréfakaupa í bankanum. Björn Ingi átti hlutabréfin til skamms tíma, seldi þau svo og græddi meira en 20 milljónir króna.
KúlulánEingreiðslulán þar sem lántakand-inn borgar ekki af láninu fyrr en lánstímanum lýkur. Vextirnir geta verið greiddir reglulega af láninu en þeir geta líka verið endurlánaðir og bætast þá við höfuðstólinn.
30. janúar 2009
730 milljóna afskriftir Eignarhaldsfélag Björns Inga Hrafnssonar skilur eftir sig um 730
milljóna króna skuldir sem ekkert fæst upp í. Félagið stundaði umfangsmikil viðskipt
i með
hlutabréf tengd Kaupþingi og eigendum þess á árunum fyrir hrun.
Kona Kærði
nauðgun
Kona kærði nauðgun sem á að
hafa átt sér stað í heimahúsi á
Ísafirði aðfaranótt páskadags á
meðan tónlistarhátíðin Aldrei fór
ég suður fór fram.
Lögreglan á Vestfjörðum stað-
festi að meint kynferðisbrot hefði
verið kært og segir hún að málið
sé í rannsókn. Samkvæmt tilkynn-
ingu frá lögreglunni var einn aðili
handtekinn að morgni páskadags
og hefur hann verið yfirheyrður
vegna málsins.
Tónlistarhátíðin Aldrei fór ég
suður var haldin í níunda skiptið
um helgina og fór hún mjög vel
fram samkvæmt upplýsingum DV.
Enginn gisti fangageymslur en
jafnan er mikill fjöldi manns sem
sækir hátíðina.
Vill koma
böndum á
fjárhættuspil
6 Fréttir
11. apríl 2012 Miðvikudagur
Ástþór á svig við sannleikann
n Bauð sig fram til Alþingis í síðustu kosningum
Á
stþór Magnússon forsetafram-
bjóðandi segir ekki satt í svari
sínu til Írisar Erlingsdóttur
bloggara þegar hann er spurð-
ur út í þátttöku sína í stjórnmálum.
Spurningin sem Íris beindi til Ást-
þórs var: „Ert þú meðlimur í stjórn-
málaflokki eða pólitískum sam-
tökum? Ef svo er, hvaða flokki eða
samtökum?“
Ástþór fór í svari sínu út fyrir
spurninguna sem slíka og sagðist
aldrei hafa starfað með stjórnmála-
flokkum. „Ég tilheyri engum stjórn-
málaflokkum og hef aldrei starfað
með neinum þeirra. Ég hef engar
tengingar við stjórnmálaflokkana
né starfað með þeim og þess vegna
vel til þess fallinn að vera hlutlaus
umboðsmaður allrar þjóðarinnar á
Bessastöðum,“ sagði hann.
Staðreyndin er hins vegar sú að
Ástþór bauð fram undir merkjum
Lýðræðishreyfingarinnar í síðustu
alþingiskosningum. Hann var fyrsti
maður á lista í Reykjavíkurkjördæmi
norður auk þess að vera einn helsti
talsmaður flokksins út á við. Flokkur-
inn hlaut 1.107 atkvæði og náði eng-
um manni á þing.
Flokkurinn hefur verið starfandi
talsvert lengur en síðan 2009 sam-
kvæmt því sem kemur fram á heima-
síðu hans. Þar segir að Lýðræðis-
hreyfingin hafi verið stofnuð árið
1998 þegar hópur fólks hafði sam-
band við Ástþór með það í huga að
undirbúa framboð til Alþingis. Ekki
þótti hins vegar tímabært að flokk-
urinn myndi bjóða fram þá en það
gerði hann hins vegar rúmum tíu
árum síðar.
Segir ekki allt Ástþór Magnússon virðist hafa gleymt þátttöku sinni í Lýðræðishreyfing-
unni sem bauð fram til Alþingis árið 2009.
Ö
gmundur Jónasson innan-
ríkisráðherra vill að gripið
verði til lagasetningar til að
sporna við þátttöku Íslend-
inga í erlendum fjárhættu-
spilum á netinu. Hann segist ætla
að leggja fram frumvarp um málið
með haustinu. Ekki liggur þó ná-
kvæmlega fyrir hvaða leiðir eru fær-
ar í þessum málum en aðrar þjóðir
í kringum okkur hafa sumar hverjar
bannað erlendar fjárhættuspilasíð-
ur og þar með komið í veg fyrir að
fyrirtækin á bak við síðurnar hefji
viðskipti við íbúa í landinu.
„Það sem verið er að gera er að
láta vinna heildarstefnumótun um
happdrætti og fjárhættuspil,“ segir
Ögmundur um málið. Hann segist
gera ráð fyrir að skýrsla um málið
liggi fyrir áður en þing kemur sam-
an í haust og að með haustinu verði
hægt að leggja fram tillögu að laga-
og reglugerðarbreytingum. „Þarna
er að mörgu að hyggja og þarna þarf
að taka heildstætt á þessum mál-
um.“ Ögmundur vill þó ekki rugla
saman hefðbundnum happdrætt-
um og fjárhættuspilum sem stund-
uð eru á netinu og í spilakössum.
Skattur eða lokað á starfsemi
Stjórnvöld í löndum á borð við Ítalíu
og Bandaríkin hafa farið þessa leið
og bannað fjárhættuspil á netinu
með einhverjum undantekningum.
Í öðrum ríkjum, til dæmis Frakk-
landi, hafa stjórnvöld farið þá leið
að skattleggja sérstaklega þau fyrir-
tæki sem bjóða upp á slíka þjónustu
frekar en að banna starfsemi þeirra
með einhverjum hætti.
„Það er áhyggjuefni hvernig net-
spilun er að þróast og það þarf að
setja henni skorður,“ segir Ögmund-
ur sem segist persónulega vera
þeirrar skoðunar að það ætti að loka
á hana með öllu. „Þetta er hugsan-
lega hægt að gera í samkomulagi við
kortafyrirtæki, að það séu settar ein-
hverjar hömlur, en þetta er eitt af því
sem er innifalið í okkar athugunum,“
segir hann og bætir við að markmið-
ið sé að koma böndum á fjárhættu-
spilastarfsemi á netinu og víðar.
Ekki er ljóst hvaða áhrif slíkar að-
gerðir hefðu í för með sér á Íslandi
en í samtali við DV hefur minnst
einn pókerspilari sem hefur um-
talsverðar tekjur af fjárhættuspilun
á netinu sagst muni flytja úr landi til
að geta haldið áfram að spila. Ein-
staka Íslendingar hafa talsverðar
tekjur af spilamennsku á netinu en
ekki er kunnugt hvort einhver Ís-
lendingur hafi fjárhættuspil að að-
alstarfi líkt og þekkist erlendis.
Fjárhættuspil ólögleg á Íslandi
Fjárhættuspil eru að mestu leyti
ólögleg samkvæmt íslenskum lög-
um. „Ef ég fengi öllu ráðið yrði allt
þetta meira og minna bannað en ég
er ekki einráður í þessum efnum og
skoða hvað hægt er að gera í sam-
komulagi,“ segir Ögmundur sem
leggur skýra áherslu á að hann geri
skýran greinarmun á fjárhættuspil-
um og hefðbundnum happdrættum.
Íslensk getspá er einn þeirra að-
ila sem hefur undanþágu frá reglum
um fjárhættuspil en fyrirtækið hef-
ur umboð fyrir Víkingalottó og svo
íslenska Lottóinu. Eins hefur Há-
skóli Íslands talsverðar tekjur af
happdrættinu sem skólinn rekur.
SÁÁ hefur líka leyfi til að reka spila-
kassa en félagið veitir einnig ráð-
gjöf til þeirra sem eiga við spilafíkn
að stríða. Ögmundur segir að spila-
kassarnir séu einnig eitt af því sem
verið sé að skoða í ráðuneytinu.
Ástæðan fyrir því að Íslendingar
geta hins vegar stundað fjárhættu-
spil og veðmál á netinu er sú að fyr-
irtækin sem standa að baki þjónust-
unni starfa fyrir utan landsteinana.
Vefsíðurnar sem Íslendingar geta
heimsótt eru því starfræktar á stöð-
um þar sem slík starfsemi er lögleg
að öllu leyti eða að hluta.
n Innanríkisráðherra vill koma í veg fyrir fjárhættuspil á netinu„Það er
áhyggju-
efni hvernig
netspilun er að
þróast og það
þarf að setja
henni skorður
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Vandamál Ögmundur Jónasson boðar frumvarp um fjár-
hættuspil þar sem tekið verður á slíku á netinu.
Fjárhættuspil á netinu Ef ég fengi öllu ráðið yrði allt þetta meira og minna bannað en
ég er ekki einráður í þessum efnum,“ segir Ögmundur meðal annars um málið.
Þóttist vinna
fyrir Microsoft
Lögreglan biður fólk að vera á
varðbergi fyrir erlendum svika-
hröppum sem reyna að svíkja fé af
fólki í gegnum netið. Í tilkynningu
frá lögreglu kemur fram að íslensk
hjón hafi fengið símtal frá manni
á mánudagskvöld sem kynnti sig
sem starfsmann hugbúnaðarfyrir-
tækisins Microsoft í Bretlandi.
Sagði hann hjónunum að þau
þyrftu að setjast við tölvuna vegna
villu sem komið hefði upp.
Fólkið grunaði strax að ekki
væri allt með felldu og sú reynd-
ist raunin. Ekki kemur fram hvort
hjónin hafi orðið fyrir tjóni af sam-
skiptunum við manninn. Lög-
reglan varar þó við einstaklingum
sem setja sig í samband við fólk
hér á landi en yfirleitt liggur eitt-
hvað annað en hjálpsemi og góð-
mennska að baki. Þeir sem fá
óvenjuleg símtöl frá útlöndum eru
beðnir um að koma ábendingum
til lögreglu en hægt er að senda
þær á netfangið svikapostur@rls.is.
sextán
ölVaðir
og nítján
dópaðir
Sextán ökumenn voru teknir
fyrir ölvunarakstur á höfuð-
borgarsvæðinu um páskana.
Þrettán þeirra voru stöðvaðir
í Reykjavík, tveir í Garðabæ
og einn í Hafnarfirði. Fimm
voru teknir á skírdag, fjórir á
laugardag, þrír á páskadag og
fjórir á annan í páskum. Þetta
voru fjórtán karlar á aldrin-
um 15–44 ára og tvær konur,
26 og 45 ára. Fjórir þessara
ökumanna höfðu þegar verið
sviptir ökuleyfi og einn hefur
aldrei öðlast ökuréttindi.
Þetta kemur fram í tilkynn-
ingu frá lögreglu.
Í henni segir enn frem-
ur að nítján ökumenn hafi
verið teknir fyrir að aka
undir áhrifum fíkniefna.
Sextán þeirra voru stöðvaðir í
Reykjavík og einn í Kópavogi,
Hafnarfirði og Garðabæ. Þrír
voru teknir á skírdag, átta á
laugardag, sex á páskadag og
tveir á annan í páskum. Þetta
voru átján karlar á aldrinum
16–38 ára og ein kona, 20 ára.
Fimm þessara ökumanna
höfðu þegar verið sviptir
ökuleyfi og þrír hafa aldrei
öðlast ökuréttindi.
10 Fréttir 11. apríl 2012 Miðvikudagur
V
afi leikur á rekstrarhæfi eig-
anda ferðaskrifstofu Pálma
Haraldssonar, Iceland Ex-
press. Móðurfélag Iceland
Express heitir Eignarhalds-
félagið Fengur og tapaði það rúmum
1,5 milljörðum króna árið 2010. Tap-
ið er þó að mestu leyti, rúmar 1.300
milljónir, niðurfærsla á viðskiptavild
út af taprekstri dótturfélaga Fengs,
Iceland Express og Astraeus. Þetta
kemur fram í ársreikningi Fengs fyrir
árið 2010 sem skilað var til ársreikn-
ingaskrár þann 28. mars síðastliðinn.
Eigið fé Fengs er hins vegar ennþá já-
kvætt, stendur í 285 milljónum, og er
eiginfjárhlutfallið 19 prósent.
Fram kemur í skýringu í ársreikn-
ingnum að gangi fjárhagsleg endur-
skipulagning félagsins ekki eftir sé
rekstrarhæfi þess „brostið“. Endur-
skoðandi félagsins setur fram ábend-
ingu um rekstrarhæfi félagsins í upp-
hafi reikningsins þar sem vísað er til
þessarar skýringar. „Án þess að gera
fyrirvara um álit okkar viljum við
vekja athygli á skýringu 18 í ársreikn-
ingi þar sem vísað er í atburði eftir
lok reikningsskiladags sem valda því
að rekstrarhæfi félagsins sé brostið
nema til komi nýtt eigið fé eða skuld-
um verði breytt í eigið fé. Framsetn-
ing eigna og skulda félagsins miðast
við áframhaldandi rekstur þess.“
Skarphéðinn vill ekki tjá sig
Iceland Express er eitt af þremur ís-
lenskum flugfélögum og ferðaskrif-
stofum sem fljúga áætlunarflug frá
Íslandi til útlanda allt árið. Hin tvö
flugfélögin eru Icelandair og WOW
air. Aukin samkeppni færðist í flug-
bransann á Íslandi í fyrra þegar Skúli
Mogensen tilkynnti um stofnun flug-
félagsins WOW air. Þar að auki munu
ýmis erlend flugfélög fljúga til og frá
landinu í sumar, meðal annars Easy
Jet og þýsku flugfélögin Air Berlin
og Germanwings. Mikil samkeppni
verður því á flugmarkaðnum til og
frá Íslandi í sumar.
Skarphéðinn Berg Steinarsson,
framkvæmdastjóri Fengs og forstjóri
Iceland Express, segir að hann muni
ekki tjá sig um hvernig rekstrarhæfi
félagsins sé háttað um þessar mund-
ir og hvort fjárhagslega endurskipu-
lagningin hafi gengið eftir. „Ég segi
ekki eitt aukatekið orð við þig.“
Erfiðleikar vegna Astraeus
Fengur átti breska flugfélagið Astra-
eus sem fór í greiðslustöðvun síðla
árs í fyrra, líkt og komið hefur fram
í fjölmiðlum. Astraeus var leiguflug-
félag sem sá um áætlunarflug fyrir
Iceland Express. Fengur lánaði Ice-
land Express 1.200 milljónir króna
í fyrra til að mæta tapi Iceland Ex-
press vegna rekstrarerfiðleika Astra-
eus. Tap íslensku ferðaskrifstofunnar
út af slitameðferð breska flugfélags-
ins gæti numið 700 til 800 milljón-
um króna en hlutafé þess er metið á
0 krónur í ársreikningnum. Tap Ice-
land Express út af falli Astraeus er
tilkomið vegna fyrirframgreiðslna á
flugvélaleigu og óflognum flugtím-
um. Þá kemur fram í ársreikningn-
um að heildartap Iceland Express
vegna rekstrarársins 2011 gæti num-
ið á bilinu 1.500 til 1.600 milljónum
króna. Þetta yrði mikill viðsnúningur
frá rekstri félagsins árið þar á undan
þegar félagið skilaði 55 milljóna
króna hagnaði.
Óvissa um endurgreiðslu
Í ársreikningnum kemur fram að mik-
il óvissa ríki um það hvort Iceland
Express geti endurgreitt Feng 1.200
milljóna króna lánið sem félagið fékk
í fyrra. Vegna þessa er bent á að eign-
arhlutur Fengs í Iceland Express sé í
reynd tapaður þar sem bókfært verð
hans er einungis tæplega 470 millj-
ónir króna. Orðrétt segir um þetta í
ársreikningnum: „Eignarhaldsfélag-
ið Fengur hefur lánað Ísland Express
um 1.200 milljónir króna á árinu 2011.
Í ljósi þessa er ljóst að eignarhluturinn
í Ísland Express sem eignfærður er í
ársreikningi 2010 að fjárhæð 469 millj-
ónum króna er tapaður auk þess sem
mikil óvissa ríkir um getu félagsins til
að endurgreiða lánið frá árinu 2011.“
Iceland Express gæti því, sam-
kvæmt þessu, mögulega ekki greitt
Feng til baka lánið sem félagið fékk
frá Feng. Þetta þýðir að Fengur tapar
þeim fjármunum auk þess taps sem
það hefur orðið fyrir út af falli Astra-
eus, meðal annars vegna taps á 222
milljóna króna láni sem Fengur veitti
breska flugfélaginu í fyrra. Krafa Fengs
á hendur Astraeus hefur þegar verið
afskrifuð í bókum Fengs, líkt og segir í
ársreikningnum: „Hlutafé í Astraeus,
ásamt kröfu á félagið, hefur verið af-
skrifað að fullu í bókum Eignarhalds-
félagsins Fengs og því ekki fært til
verðs í ársreikningi í árslok 2010.“
Í eigu félags í Lúxemborg
Fengur hefur getað fjármagnað þessi
dótturfélög sín vegna þess að félagið
fékk nærri 3,6 milljarða króna að láni
frá móðurfélagi sínu í Lúxemborg,
Nupur Holding, árið 2009. Þetta kom
fram í ársreikningi Fengs árið 2009.
Þessir fjármunir voru endurlánaðir
til dótturfélaga Fengs. Það sem hefur
gerst eftir útgáfu þess ársreiknings er
að Fengur er nú í eigu annars félags í
Lúxemborg, Academy S.a.r.l. Fengur,
og þar með talið Iceland Express, er
því á endanum í eigu annars aðila nú
en árið 2009.
Pálmi vildi ekki greina frá því í við-
tali við DV í fyrra hvernig hann fjár-
magnaði lánið til Fengs. Það eina sem
hann vildi segja var að lánið sýndi að
hann nyti ennþá lánstrausts: „Það
kemur þér bara ekkert við hvernig ég
fjármagna mín félög […] Ég nýt ennþá
lánstrausts.“
Miðað við ársreikning Fengs fyrir
árið 2010 er félagið búið að endur-
greiða Nupur Holding lánið sem fé-
lagið fékk frá því árið 2009. Skuldir
félagsins við tengd félög minnkuðu úr
nærri 3,5 milljörðum króna árið 2009
og niður í 0 krónur árið 2010. Ekki
kemur fram í ársreikningnum hvernig
Fengur fjármagnaði endurgreiðslu á
láninu til Nupur Holding.
Milljarða arðgreiðslur
Arðgreiðslur til félaga í Lúxemborg
sem eru í eigu Pálma hafa verið tals-
verðar síðustu árin. Pálmi greiddi
sér meðal annars 4,4 milljarða króna
arð út úr eignarhaldsfélagi sínu Fons
árið 2007 vegna hagnaðar félagsins
árið áður. Fons var móðurfélag Ice-
land Express og Astraeus á árunum
fyrir hrunið. Sá arður fór til móður-
félags Fons, Matthew Holding S.A.,
þar í landi. Ljóst er því að Pálmi átti að
minnsta kosti fjármuni í Lúxemborg á
árunum fyrir hrunið þó ekki sé hægt
að fullyrða að peningarnir sem notað-
ir voru til að fjármagna lánið til Fengs
hafi verið hluti af arðinum sem Pálmi
tók sér út úr íslenskum eignarhalds-
félögum á árunum fyrir hrunið.
Þá hélt breska blaðið The Sunday
Times því fram í febrúar í fyrra að
aflandsfélagið Pace Associates, sem
skráð er í Panama, hefði tekið við arð-
greiðslum fyrir hluthafa Iceland-keðj-
unnar á árunum fyrir hrun. Pálmi átti
um 30 prósenta hlut í keðjunni þeg-
ar mest var en hann seldi þann hlut
til eignarhaldsfélagsins Styttu í ágúst
2008. Upphæðin sem The Sunday
Times sagði að greidd hefði verið út
sem arður til hluthafa Iceland var 290
milljónir punda, meira en 50 milljarð-
ar króna. Miðað við eignarhlut sinn
hefur Pálmi fengið meira en 15 millj-
arða króna af arðinum sem greiddur
var út úr Iceland-keðjunni.
Ætlaði að einbeita sér að rekstri
Talsverða athygli hefur vakið hversu
mikla fjármuni Pálmi Haraldsson
hefur verið reiðubúinn að leggja
Iceland Express til. Hann virðist
reiðubúinn að hætta miklu til að
halda ferðaskrifstofunni gangandi.
Í helgarviðtali við DV á fyrri hluta
árs 2010 sagðist Pálmi ætla að ein-
beita sér að rekstri fyrirtækja sinna
í framtíðinni: „Ég er bara búinn að
taka mína stefnu í lífinu. Nú er ég
bara Pálmi; nú er ég bara rekstrar-
maður og ég er með önnur gildi í
Vafi leikur á rekstrarhæfi
eiganda Iceland Express
n Tap Iceland Express 2011 gæti numið 1.500 til 1.600 milljónum
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Um rekstrarhæfi Fengs
„Í kjölfar þeirra atburða sem fjallað er um hér að framan í skýringu 18 er ljóst að
fjárhagsstaða félagsins er ekki góð. Stjórnendur og eigendur félagsins eru að vinna
að endurskipulagningu félagsins, en ljóst er að ef ekki kemur til nýtt eigið fé eða
að skuldum verði breytt í eigið fé eins og fyrirhugað er, þá er rekstrarhæfi félagsins
brostið. Ásreikningurinn er settur fram miðað við áframhaldandi rekstrarhæfi.“
„Ég nýt
ennþá
lánstrausts
Lánar fyrirtækjum sínum
Móðurfélag Astraeus og Iceland
Express, sem er í eigu Pálma
Haraldssonar, hefur lánað
þessum félögum háar fjárhæðir
til að bjarga þeim fyrir horn.
Fréttir 11 Miðvikudagur 11. apríl 2012
Gjafmildir Íslendingar
n Tólf milljónir króna hafa safnast til styrktar börnum á Sahel-svæðinu
V
ið erum afar þakklát fyrir stuðn-
inginn og það mikla traust
sem UNICEF er sýnt,“ segir
Stefán Ingi Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri UNICEF á Íslandi. Söfn-
un UNICEF, Barnahjálpar Samein-
uðu þjóðanna, fyrir börn í lífshættu á
Sahel-svæðinu gengur vonum framar.
Þúsundir Íslendinga hafa þegar svar-
að neyðarkalli UNICEF sem sent var
út í síðustu viku. Alls hafa 12 milljónir
króna safnast hjá UNICEF á Íslandi og
er söfnunin enn í fullum gangi. Sahel-
svæðið er stórt svæði í Afríku sem nær
frá Atlantshafinu í vestri að horni Afr-
íku í austri.
„UNICEF er á staðnum í öllum átta
ríkjunum á Sahel-svæðinu þar sem
þurrkar og uppskerubrestur hafa sett
börn í lífshættu. UNICEF hefur þekk-
ingu, reynslu og getu til að bjarga lífi
vannærðra barna og reynslan sýnir
að 95% vannærðra barna sem fá með-
höndlun á þessu svæði lifa af. Flest
börnin ná sér á einungis fáeinum vik-
um,“ segir Stefán Ingi í tilkynningu frá
UNICEF á Íslandi.
Framlögin frá Íslandi verða meðal
annars notuð til að meðhöndla börn
sem þjást af alvarlegri bráðavannær-
ingu. Meðal þess sem börnin fá er víta-
mínbætt jarðhnetumauk, svokallað
Plumpy‘nut, sem er sérstaklega þróað
fyrir bráðavannærð börn og er fullt af
próteinum og nauðsynlegum snefil-
efnum. Börnin fá þrjá skammta á dag í
fáeinar vikur eða þar til þau ná sér.
Einn pakki kostar 56 krónur. Með
framlögunum frá Íslandi getur UNI-
CEF sem dæmi útvegað 214.000
skammta af þessari kraftaverkafæðu.
„Hver króna skiptir máli og það er
gleðilegt að sjá að fólk hér á landi finn-
ur fyrir samtakamættinum. Það áttar
sig á að það hefur raunverulega mögu-
leika á að koma börnum á Sahel-svæð-
inu til hjálpar,“ segir Stefán Ingi.
Hægt er að styrkja neyðarsjóð
UNICEF á Íslandi með því að hringja
í söfnunarsímanúmerin 908-1000
(1.000 krónur), 908-3000 (3.000 krón-
ur) og 908-5000 (5.000 krónur).
n Viðskiptavinir hafa 14 daga til að hætta við smálán
Fjórtán dagar
til að skila láninu
H
ægt er að komast hjá því að
borga þann mikla vaxta-
kostnað sem fylgir því að
taka smálán hjá íslensku
smálánafyrirtækjum. Sam-
kvæmt lögum og reglum um neyt-
endavernd hafa viðskiptavinir 14
daga frest til að endurskoða ákvörð-
un um að taka lán. Það er þó ekki
ókeypis að segja upp láni sínu innan
14 daga þrátt fyrir að ekki megi rukka
fólk um sérstakt uppsagnargjald á
samningnum.
Smálánafyrirtækin viðurkenna öll
þennan rétt viðskiptavina en krefjast
skriflegrar uppsagnar á lánasamn-
ingnum. Það er talsvert flóknara en
gengur og gerist í lántöku hjá fyrir-
tækjunum en hjá flestum þeirra er
nóg að senda textaskilaboð með far-
síma til að fá lán.
Þarf alltaf að greiða kostnað
Þrátt fyrir að neytandi ákveði að
hætta við smálán sem hann hefur
tekið hafa smálánafyrirtækin rétt
á því að rukka viðkomandi um
greiðslu á þjónustugjaldi. Þjón-
ustugjaldið, líkt og vextirnir, eru
almennt háir hjá þessum fyrir-
tækjum og þarf til að mynda neyt-
andi að greiða 2.500 krónur í kostn-
að annan en vexti af 10.000 króna
láni til fjórtán daga hjá smálána-
fyrirtækjunum Hraðpeningum og
Kredia.
Þessi fjórtán daga frestur hefst um
leið og viðskiptavinur smálánafyrir-
tækjanna hefur fengið skilmálana
senda í pósti. Það er því í raun bara
eitt tækifæri fyrir neytendur að hætta
við smálán og eru nokkur fyrirtækj-
anna sem kveða sérstaklega á um
það í samningum sínum við við-
skiptavini að eftir að samningi hefur
verið sagt upp er ekki möguleiki á
frekari lánum.
Gildir um öll fjarsölulán
Lög um réttindi neytenda til að
falla frá gerðum lánasamningum
gilda ekki bara um smálán heldur
um langflest fjarsölulán. Aðeins eru
nefndar þrjár takmarkanir á þess-
um rétti neytenda í lögunum. Það
er sú fjármálaþjónusta sem get-
ur sveiflast í verði innan frestsins,
eftir verðbreytingum á fjármála-
mörkuðum, án þess að þjónustu-
veitandi hafi stjórn þar á, ferða- og
farangurstryggingar eða aðrar sam-
bærilegar vátryggingar sem hafa
skemmri gildis tíma en einn mánuð
og þeir samningar sem hafa verið
efndir að fullu af báðum samnings-
aðilum að ósk neytanda.
Neytendur komast ekki hjá því í
neinu tilfelli að borga kostnað sem
kveðið er á um í lánasamningnum.
Hins vegar er kveðið á um að kostn-
aðurinn eigi að vera í sanngjörnu
hlutfalli við þá þjónustu sem innt
er af hendi, miðað við heildarfjár-
hæð fjarsölusamningsins. Ekki er
tilgreint nánar hvað þetta sann-
gjarna hlutfall er.
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Ekki ókeypis að hætta
Viðskiptavinir geta sagt upp
gerðum lánasamningi við
smálánafyrirtækin en komast
samt ekki hjá því að borga
kostnað sem fylgir láninu.
Vannærð börn Framlag
Íslendinga hingað til dugar til
að kaupa 214 þúsund skammta
af kraftaverkafæðunni
Plumpy‘nut.
lífinu. Ég ætla bara að sjá um mín
fyrirtæki núna.“
Í viðtalinu var Pálmi meðal
annars spurður að því hvort hann
gæti greitt þrotabúi Fons til baka
þá fjóra milljarða króna sem fyrir-
tækið skuldaði. Svaraði Pálmi því
til að hann ætti ekki slíka fjármuni:
„Nei, það er ekki til í orðabókinni.
Auð vitað gæti ég ekki greitt hana
til baka. Það er af og frá. Ég á ekki
einu sinni brot af þessum pening-
um. Ekki nema Iceland Express
fari að ganga rosalega vel.“ Þá sagði
Pálmi einnig í viðtalinu að hann
ætti enga falda sjóði í útlöndum.
Miðað við þessi orð Pálma ligg-
ur ekki fyrir hvernig Nupur gat lán-
að Feng þá 3,5 milljarða sem fé-
lagið hefur meðal annars notað
til að niðurgreiða rekstur Iceland
Express og Astraeus. Staða Fengs
er hins vegar orðin þannig, þrátt
fyrir þetta, að rekstrarhæfi félags-
ins, og þar með dótturfélaga þess,
er í hættu. n
„Nú er ég bara
Pálmi; nú er ég
bara rekstrar maður og
ég er með önnur gildi í
lífinu.
1
2
3
Tundurdufl í Sóleyju Sigurjóns:
Annað skip
fékk duflið í
veiðarfærin
Staðsetning duflsins sem kom
í veiðarfæri togarans Sóleyjar
Sigurjóns á miðvikudag gefur til
kynna að annað skip hafi fengið
duflið í veiðarfærin en síðan lát-
ið það falla í hafið að nýju.
Á vef Landhelgisgæslunn-
ar kemur fram að vitað er að
tundurdufl voru lögð norðar á
hafsvæðinu eða nær Garðskaga
en ekki á svæðinu þar sem Sóley
Sigurjóns var að veiðum. Þegar
farið var með þyrlu að skip-
inu var staðfest að um væri að
ræða þýskt tundurdufl frá seinni
heimsstyrjöldinni. Þá var skip-
inu gert að halda tafarlaust til
hafnar til að hægt yrði að gera
duflið óvirkt.
Þegar sprengjusérfræðingar
komu um borð í Sóleyju Sigur-
jóns bentu skipverjar þeim á að
nýlegt tóg væri í auga á duflinu
og dregur Landhelgisgæslan þá
ályktun að annað skip hafi feng-
ið duflið í veiðarfærin en síðan
látið það falla að nýju í hafið.
Segir Landhelgisgæslan það
vera mjög ámælisvert því með
því séu viðkomandi að stofna
sínu eigin öryggi og annarra í
hættu.
Mörg dæmi eru um það frá
útlöndum að alvarleg slys hafi
orðið þegar hreyft hefur verið
við slíkum duflum áður en þau
eru meðhöndluð rétt, því hver
hreyfing getur komið af stað öfl-
ugri sprengingu.
Á vef Landhelgisgæslunn-
ar segir að gæslan geri allt sem
mögulegt er til að koma til móts
við sjómenn sem fá tundurdufl í
veiðarfærin og hraða sem mest
þeim tíma sem fer í aðgerðina.
Skipverjar Sóleyjar Sigurjóns
sýndu hárrétt viðbrögð með
því að hafa samband. Þúsundir
dufla finnast ennþá innan ís-
lenska hafsvæðisins og eru þau
í góðu ásigkomulagi þrátt fyrir
langa legu í sjó, en sprengiefnið
verður viðkvæmara með aldr-
inum. Er það á ábyrgð allra að
tilkynna um slík dufl og auka
um leið öryggi þeirra sem fara
um svæðið.