Dagblaðið Vísir - DV - 09.07.2012, Blaðsíða 15

T
ímamótadómur var
kveðinn upp í Argentínu
fyrir helgi þegar tveir fyrr-
verandi leiðtogar frá tím-
um herforingjastjórnarinn-
ar, Jorge Rafael Videla og Reynaldo
Bignone, voru dæmdir í fangelsi fyr-
ir skipulögð barnsrán. Þeir Videla
og Bignone voru sakfelldir fyrir að
skipuleggja ránin en börnin voru
tekin frá foreldrum sínum, sem flest-
ir voru pólitískir fangar, með kerfis-
bundnum hætti. Eftir brottnám
barnanna biðu foreldranna skelfileg
örlög; fangavist, pyntingar og dauði.
Videla var dæmdur í 50 ára fangelsi
en Bignone í 15 ára fangelsi. Báð-
ir voru þeir í fangelsi vegna annarra
mannréttindabrota.
Sögulegur dagur
Herforingjastjórnin var við völd í
landinu á árunum 1976 til 1983 og
á þeim tíma er talið að allt að fimm
hundruð börnum hafi verið rænt.
„Þetta er sögulegur dagur. Í dag hef-
ur réttlætinu verið fullnægt,“ sagði
Tati Almeida, aktívisti sem var áber-
andi í baráttunni fyrir því að leið-
togarnir fyrrverandi yrðu sakfelld-
ir, eftir að dómurinn var kveðinn
upp. Ræða sem Almeida hélt fyrir
utan dómshúsið í Buenos Aires var
sjónvarpað á risaskjá og fögnuðu
viðstaddir mikið þegar niðurstaða
dómsins lá fyrir. Talið er að allt að
þrettán þúsund manns hafi týnt lífi í
ofsóknum herforingjastjórnarinnar
á hendur stjórnarandstöðunni.
Neitaði sök
Videla neitaði fyrir dómi að um
„skipulögð barnsrán“ hafi verið
að ræða. Sagði hann að pólitískir
fangar, einkum konur, hefðu not-
að ófædd börn sín sem skjöld í bar-
áttunni gegn stjórninni. Níu aðrir
einstaklingar, sem voru háttsettir
í hernum eða í lögreglunni, voru
einnig ákærðir í málinu, sem tók til
34 barnsrána. Sjö voru sakfelldir en
tveir sýknaðir.
Meðal vitna í málinu var Elliot
Abrams, fyrrverandi yfirmaður í
bandaríska utanríkisráðuneytinu,
sem átti leynilegan fund með
sendiherra Argentínu í Bandaríkj-
unum á þessum tíma. „Við viss-
um að þetta voru ekki bara eitt eða
tvö börn,“ sagði Abrams sem gaf
vitnisburð sinn í gegnum síma frá
Bandaríkjunum. Af orðum hans að
dæma virðist sem Bandaríkjamenn
hafi haft vitneskju um ránin og að
þau væru gerð með skipulögðum
hætti.
Mæðurnar aðstoða
Mannréttindasamtökin Mæður
Plaza de Mayo – Madres de Plaza
de Mayo – hafa aðstoðað fjöl-
marga einstaklinga sem teknir
voru frá foreldrum sínum á tímum
herforingjastjórnarinnar. Þannig
hafa þau komist að uppruna 106
einstaklinga með aðstoð DNA-
prófa og tóku 26 þeirra þátt í mál-
sókninni gegn Videla og Bignone.
Flest þessara barna voru alin upp
af aðilum í hernum eða aðilum
þeim tengdum og voru fæðingar-
vottorð þeirra fölsuð.
Tekin frá foreldrunum
Victoria Montenegro er ein þessara
brottnumdu barna. Í 25 ár hét hún
í raun Maria Sol Tetzlaff en henni
var rænt frá foreldrum sínum,
stjórnarandstæðingunum Hildu
Torres og Roque Montenegro, að-
eins nokkrum dögum eftir að hún
fæddist, árið 1976. Foreldrar henn-
ar voru í hópi fjölmargra stjórnar-
andstæðinga sem teknir voru
höndum á þeim tíma og færðir í
fangabúðir. Örlög þeirra liggja ekki
fyrir en samkvæmt frétt breska rík-
isútvarpsins, BBC, er talið afar lík-
legt að þau hafi verið pyntuð og
myrt. Hilda sást að minnsta kosti
aldrei aftur en líkamsleifar Roque
fundust fyrr á þessu ári – 36 árum
eftir að hann hvarf.
Victoriu var ekki komið fyrir hjá
ættingjum, heldur ólst hún upp hjá
ofursta í argentínska hernum og
eiginkonu hans, sem gáfu henni
nýtt nafn. Hún komst að því sanna í
málinu þegar hún varð fullorðin en
þá sögðu fósturforeldrar hennar frá
því að foreldrar hennar hefðu ver-
ið byltingarsinnar. Fósturforeldrar
hennar létust fyrir nokkrum árum
og segist Victoria í fyrstu hafa skil-
ið gjörðir þeirra. „Það tók mig mörg
ár að meðtaka þetta. En ég veit það,
þó ég beri ekki beint kala til þeirra,
þá tóku þau mjög mikilvægan hlut
frá mér – uppruna minn.“
Erlent 15Mánudagur 9. júlí 2012
Börnum rænt
í argentínu
Rænd uppruna sínum Victoriu Montenegro var rænt frá foreldrum sínum aðeins
nokkrum dögum eftir að hún fæddist. MyNd SkjáSkoT af vef BBC
n Victoriu Montenegro var rænt frá foreldrum sínum og þeir myrtir „Við vissum
að þetta
voru ekki bara
eitt eða tvö börn
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
50 ára fangelsi Jorge Rafael
Videla var dæmdur í 50 ára
fangelsi fyrir ránin. Hann var
þegar í fangelsi vegna annarra
mannréttindabrota. MyNd ReuTeRS
Mikið mannfall
í skyndiflóðum
Minnst 150 manns létu lífið í mikl-
um flóðum í Krasnodor-héraði í
Rússlandi um helgina. Mikið hefur
rignt á þessum slóðum undan-
farna daga en flestir þeirra sem lét-
ust bjuggu í þorpinu Krymsk sem
stendur skammt frá Svartahafi.
Vladimir Pútín, forseti Rúss-
lands, hefur fyrirskipað rannsókn
á því hvort yfirvöld á svæðinu
hefðu getað gert meira til að koma
í veg fyrir dauðsföllin. „Rann-
sóknarnefndin mun skoða hvað
var gert, hvernig það var gert og
hvernig það hefði átt að vera gert,“
er haft eftir Pútín á vef Itar Tass-
fréttaveitunnar. Pútín flaug til
Krasnodor-héraðs á sunnudag til
að skoða aðstæður.
Barn synti
með hákörlum
Foreldrar fimm ára bandarískr-
ar stúlku hafa verið gagnrýndir
harðlega eftir að þeir létu stúlk-
una synda um í vatni með há-
körlum. Myndband af atvik-
inu birtist á veraldar vefnum á
dögunum en fjölskyldan var í fríi
á Bahama-eyjum þegar þeim stóð
til boða að synda með hákörlum
gegn vægu gjaldi. Eftirlitsmenn
voru á svæðinu til að tryggja ör-
yggi stúlkunnar og sögðu for-
eldrarnir, David og Elana Baines,
að þau hefðu aldrei óttast um
dóttur sína. „Margar hættur steðja
að manni á hverjum einasta degi.
Ég hef meiri áhyggjur af því að það
eru engin öryggisbelti í skólarút-
um,“ sagði David í viðtali við Good
Morning America.
Órangútar
nota iPad
Starfsmenn Jungle Island-dýra-
garðsins í Miami í Bandaríkjunum
vinna þessa dagana að skemmti-
legri tilraun með órangútum sem
dvelja í garðinum. Þeir nota í
auknum mæli iPad-spjaldtölvur
til að eiga samskipti við dýrin og
vinna nú að þróun hugbúnaðar til
að kanna hvað órangútarnir vilja
fá að borða hverju sinni. „Sumir
þeirra vilja frekar fá gulrætur en
rófur. Og viljum við ekki öll hafa
val? Ég vil að minnsta kosti ekki
borða það sama alla daga – eitt-
hvað sem einhver annar en ég
vel,“ segir Linda Jacobs, starfs-
maður í garðinum.