Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.2012, Side 14

Föst í klóm skrímslis Skiljanlegt
að Steinunni hafi fundist hún þurfa
að bæta þessu við, að eltast áfram
við skrímslið sem enn gekk laust í lok
Jójós, þó ekki væri nema bara fyrir
Lísu því hún var enn föst í klóm þess.
2 Bækur 5. desember 2012 Miðvikudagur
Raggi okkar í hörkuformi
E
f ég verð einn þúsundasti
af þeim manni sem Ragnar
Bjarnason er þegar ég nálgast
áttrætt þá held ég að ég geti ver­
ið sáttur. Hann Raggi okkar, já, Ragn­
ar okkar er jafn mikil þjóðarauðlind
og hreina loftið sem við öndum að
okkur, er í fullu fjöri á þessari dúetta­
plötu og syngur hvergi feilnótu. Ekki
nóg með að vera pottþéttur í öllum
lögunum á þessari plötu þá syngur
hann texta eftir aðra líkt og þeir væru
hans eigin, líkt og hann hafi gengið í
gegnum það sem hann syngur.
Platan er þó ekki eitthvert drama­
tískt stykki þar sem Ragnar fer yfir
farinn veg. Hér syngur Ragnar fyrir
fólkið sitt, færir þeim gamla smelli í
nýjum búningi og er, eins og venju­
lega, alveg einstaklega skemmtilegur.
Ef ég á að nefna eitthvað sem
stendur upp úr á þessari plötu þá eru
það lögin sem hann syngur með Eviør
Pálsdóttur og Lay Low. Lagið sem
hann og Eivør syngja heitir Syngdu
fyrir mig, lagið eftir Jón Ólafsson og
textinn eftir Kristján Hreinsson. Þetta
er frumsamið lag fyrir plötuna þar
sem Ragnar og Eivør syngja ljúflega
hvort til annars. Minnir á gamla tíma,
jafnvel í þá gömlu góðu daga þegar
Ómar hafði hár, og er í ætt við djass­
standarda sem fólk man svo vel eft­
ir. Hreinlega sniðið að Ragga og Eivør
gefur honum ekkert eftir.
Lay Low og Raggi syngja síðan
áður óútgefið lag Bjartmars Guð­
laugssonar sem heitir Þannig týnist
tíminn. Lag og texti smellpassa við
lágstemmda útsetningu. Þessi tvö
lög standa upp úr á þessari plötu
að mínu mati. Kannski af því mað­
ur hefur ekki heyrt þau áður. Það
er nefnilega þannig að þegar mað­
ur heyrir hin lögin, sem öll hafa
notið töluverðra vinsælda í gegn­
um árin, þá ber maður þau ein­
hvern veginn alltaf saman við eldri
útgáfur.
Það er algjörlega óhætt að mæla
með þessari plötu fyrir aðdáendur
Ragnars. Þetta er svo sem ekkert
tímamótaverk. Maður fær það á til­
finninguna að hér hafi verið lagt af
stað með það markmið að gera eitt­
hvað skemmtilegt og það tekst svo
sannarlega. Það sem mestu máli
skipti er að hér er Ragnar okkar
Bjarnason í hörkuformi.
Framhald fyrir Lísu
Í
skáldsögunni Fyrir Lísu heldur
Steinunn Sigurðardóttir áfram
með þá sögu sem hún hóf að
segja í Jójó, skáldsögu sem hún
sendi frá sér í fyrra og hlaut
verðskuldað lof gagnrýnenda, með­
al annars þessa hér. Þar kynntumst
við Martin Montag, þýskum geisla­
lækni á fertugsaldri, sem virðist
staddur á góðum stað í lífinu, vera
farsæll í starfi og einkalífi. Hann er
eldklár og metnaðarfullur, á yndis­
lega konu í hjúkrunarfræðingnum
Petru og einstakan vin í rónanum
fyrrverandi Martin Martinetti. En
svo lendir hann á vegg þegar hrylli­
legt leyndarmál fortíðar bankar
upp á í sjúklingslíki. Þar er kom­
inn barnaníðingurinn Timor sem
nauðgaði honum tæpum þrjátíu
árum áður og gaf honum eldrautt
jójó að verknaði loknum.
Þessi örlagaríka læknisheimsókn
níðingsins veldur því að Martin
þarf að fara í sársaukafulla sjálf­
skoðun sem leiðir meðal annars
til þess að hann uppgötvar að líf
þeirra tveggja hafði tvinnast saman
þegar Martin var læknanemi á geð­
deild. Þá lá þar inni dóttir Timors,
Lísa, sem einnig hafði orðið fyr­
ir barðinu á honum, en ekki verið
trúað, ekki frekar en móðir Martins
trúði honum á sínum tíma, né
móðir Martins Martinetti þegar
upp úr kafinu kemur að hann hafði
líka sætt misnotkun af sínum eigin
föður. Saga Lísu hafði verið Martin
mjög hugleikin og við þessa upp­
götvun ákveður hann að hafa uppi
á henni sem leiðir til atburðarásar
sem hann hefur lítið vald á.
Í aðra röndina er saga Steinunnar
einmitt um vald, bæði níðinganna
og hvernig þeir nota það til að fá
sínu fram, og um leið um vald og
þar með ábyrgð þeirra sem standa
næst gerendum og þolendum í
þeim viðbjóðslega glæp sem mis­
notkun á börnum er. Hún veltir upp
þeim erfiðu spurningum um hver
ábyrgð móður sé þegar eiginmað­
urinn níðist á börnum þeirra, hvort
það sé mögulegt að hún viti ekki af
því sem á sér stað og hvað valdi þá
því að yfirleitt sé tekin afstaða með
gerandanum.
Fyrir Lísu ber það með sér að
vera ekki sjálfstæð saga heldur
áframhald og endahnútur sögunn­
ar sem hófst í Jójó. Sagan í fyrri
bókinni hefði vel getað staðið ein
og sér finnst mér, ekki upplifði ég
að minnsta kosti að loknum lestri
hennar að lausir endar lægju á víð
og dreif, en samt er skiljanlegt að
Steinunni hafi fundist hún þurfa að
bæta þessu við, að eltast áfram við
skrímslið sem enn gekk laust í lok
Jójós, þó ekki væri nema bara fyrir
Lísu því hún var enn föst í klóm
þess. Að höfundinum hafi ekki
verið sjálfrátt hvað það varðar, og
gæti þannig gert orð Martins um
líf sitt að sínum: „Það er bara ekki
á mínu færi að stjórna viðburðun­
um. Ég get hrint af stað atburðarás,
en hún stjórnar sjálfri sér í fram­
haldinu. Mitt er að fylgjast með og
gera mitt besta.“ (bls. 206)
En þótt þessi bók hafi ekki gripið
mig alveg jafn sterkum tökum og
sú fyrri er alltaf fengur að hafa nýtt
verk eftir Steinunni í höndunum,
að leyfa höfundinum að teyma
sig áfram með sínum meitluðu og
listavel hugsuðu málsgreinum og
göldrótta ljóðræna stíl.
„Þar er kominn
barnaníðingur-
inn Timor sem nauðgaði
honum tæpum þrjátíu
árum áður og gaf honum
eldrautt jójó að verknaði
loknum.
Kristján Hrafn
Guðmundsson
Bækur Fyrir Lísu
Höfundur: Steinunn
Sigurðardóttir
Útgefandi: Bjartur
208 blaðsíður
Skemmtileg og
ævintýraleg
Listasafnið er þriðja bókin í
flokknum um Rúnar sem flyt­
ur með pabba sínum í Ásgarð.
Pabbi Rúnars ákveður að opna
þrjú söfn í Ásgarði – forngripa­
safn, náttúrugripasafn og lista­
safn. Fyrsta bókin fjallar um
opnun Forngripasafnsins, önn­
ur um opnun Náttúrugripasafns­
ins og nú sú þriðja sem fjallar um
þegar feðgarnir vinna að opnun
Listasafnsins. Pabbi Rúnars fær
þá tilboð um vinnu í útlöndum
yfir sumarið og biður þá móður
Rúnars, sem er listakona að koma
og klára uppsetningu Listasafns­
ins. En svo fara undarlegir hlut­
ir að gerast. Listasafnið er mjög
skemmtileg og ævintýraleg bók,
hún er frábær fyrir krakka á aldr­
inum 7–12 ára. Listasafnið fær
þrjár stjörnur.
Harpa Reynisdóttir
Listasafnið
Höfundur: Sigrún Eldjárn
Útgefandi: Mál og Menning
201 blaðsíður
Bogi og
Baggalútur
í góðu gríni
Baggalútur gefur út þriðja hefti
Vísdómsrita Baggalúts, en áður
hafa komið út samhverfusafnið
Riddararaddir og þjóðháttaritið
Týndu jólasveinarnir, sem nú
eru til á öllum betri heimilum.
Þriðja heftið kallast
Baggalútsfréttir en Baggalútur
hefur í meira en áratug glatt
landann með fjörlegum
fréttum á heimasíðu sinni
baggalutur.is.
Athygli vekur að frétta­
maður virðulegi, Bogi Ágústs­
son, ritar formála bókarinn­
ar þar sem hann ræðir um
reglur góðrar blaðamennsku
og hendir gaman að reglu fjör­
miðilsins: Lifi sannleikurinn!
Tónlist
Birgir Olgeirsson
birgir@dv.is
Dúettar
Ragnar Bjarnason
Útgefandi: Sena.