Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2013, Blaðsíða 2

2 Fréttir 29. maí 2013 Miðvikudagur
Falsaðar vörur
fluttar til Íslands
n Eyjólfur í Epal segir of algengt að hönnun sé stolið n Eftirlíkingum fargað
Þ
eir hjá tollinum eru mjög
meðvitaðir um þetta og við
höfum unnið með þeim til
þess að reyna að koma í veg
fyrir þetta,“ segir Eyjólfur
Pálsson, gjarnan kenndur við búð
sína Epal, aðspurður hvort það sé al­
gengt að reynt sé að flytja inn eftirlík­
ingar af þekktum hönnunarvörum.
Á dögunum vöktu athygli fréttir af
því að Tollgæslan hefði fargað stórri
sendingu frá Kína. Í sendingunni
voru um annað hundrað eftirlík­
ingar af húsgögnum nokkurra frægra
danskra, þýskra, breskra og ítalskra
hönnuða. Um var að ræða stóla, borð
og lampa en merkin sem eftirlík­
ingarnar voru af eru seldar í verslun­
um hérlendis. Ekki er vitað hvað inn­
flytjandinn ætlaði sér að gera með
vörurnar en líklega hefur hann ætlað
að selja þær sjálfur.
Yfirleitt minni sendingar
Færst hefur í aukana að fólk flytji
inn ódýrar vörur sem bera fölsuð
vörumerki eða eru eftirlíkingar af
frægum hönnunarvörum. Það er
ólöglegt enda um brot á hugverka­
réttindum viðkomandi rétthafa að
ræða. Tollstjóri stöðvar reglulega slík­
ar sendingar en óalgengt er að þær
séu af svipaðri stærðargráðu og um­
rædd sending þó að þetta sé ekki
í fyrsta sinn sem slíkt gerist. „Yfir­
leitt eru þetta minni sendingar sem
við erum að stoppa. Þetta geta verið
litlar sendingar yfir í nokkur hundruð
hluti,“ segir Ásgrímur Ásmundsson,
lögfræðingur hjá tollstjóra.
Eru tollstjóra i innan handar
Ef upp koma mál af þessum toga
leitar tollstjóraembættið til rétthafa
þeirra hönnunarmerkja sem um ræð­
ir. Eyjólfur hefur ásamt fleiri rétthöf­
um erlendra hönnunarmerkja verið
tollstjóra innan handar við að bera
kennsl á eftirlíkingar sem reynt er að
flytja til landsins. Meðal annars hafa
verið útbúnar möppur með myndum
af húsgögnum og öðrum munum
sem líklegt er að reynt sé að smygla
ólöglegum eftirlíkingum af til lands­
ins. „Það er verið að flytja inn eftirlík­
ingar í öllum mögulegum löndum
og þetta eru bara svona ábendingar
svo að þeir séu betur undirbúnir.
Við höfum þá tekið saman upplýs­
ingar um þá hluti sem algengast er
að fluttir séu inn í löndunum í kring­
um okkur,“ segir hann. Eyjólfur seg­
ir fólk bæði flytja inn hluti vitandi að
um eftirlíkingar sé að ræða en aðr­
ir geri það af þekkingarleysi. „Sumir
gera þetta meðvitað, aðrir gera þetta
af því að þeir gera sér ekki grein fyrir
því að þetta séu eftirlíkingar. Það er til
þannig fólk sem lítur bara á stól sem
stól og borð sem borð. Svo eru nátt­
úrulega sumir sem gera þetta mark­
visst,“ segir Eyjólfur.
Lítill markaður
Ásgrímur segir alltaf eitthvað bera
á innflutningi af þessu tagi en þó sé
hann ekki jafn algengur hér og víða í
löndunum í kringum okkur. Ísland er
frekar lítill markaður en er­
lendis er algengt að tolla­
yfirvöld stöðvi mjög stórar
sendingar. Þegar vara sem
grunur leikur á að sé eftir­
líking er stöðvuð þá er rétt­
hafa tilkynnt um stöðvun­
ina og hann þarf í kjölfarið
að taka ákvörðun um hvort
hann vilji verja réttindi sín.
Ef ekki næst samkomulag
á milli rétthafa og innflytj­
anda, til dæmis um förg­
un vöru, þá þarf rétthafi
að leita atbeina lögreglu,
sýslumanns eða dómstóla, eftir at­
vikum. Dómstólar hafa úrslitavald í
málum af þessu tagi, tollstjóri frestar
einungis tollafgreiðslu til að rétthafa
gefist ráðrúm til að verja réttindi sín.
Mál af þessu tagi hafa verið rekin fyr­
ir dómstólum og í einu slíku máli var
innflytjandi dæmdur til í Hæstarétti
til að borga háar upphæðir til rétthafa
merkisins. Í flestum tilvikum fallast
innflytjendur þó á að láta farga vörun­
um og þá eru yfirleitt engir eftirmálar
nema rétthafi merkisins kjósi að fara
dómstólaleiðina.
„Þetta er ólöglegt“
Eyjólfur segir alltof algengt að fólk beri
ekki virðingu fyrir hugverki annarra.
„Á Íslandi er líka verið að stela íslenskri
hönnun. Farmers Market kemur með
nýja peysu og þá er fólk strax farið að
telja út mynstrið og prjóna peysuna,
það er nú ekki í lagi,“ segir hann og
bendir á fleiri dæmi
þessu til stuðnings. Til að mynda Em­
ami­kjólinn sem hannaður var af ís­
lenskri konu og naut mikilla vinsælda
fyrir nokkrum árum. Kjólinn var hægt
að útfæra á ýmsa vegu en fljótlega var
fólk farið að gera eftirlíkingar af kjóln­
um og meira að segja voru þess dæmi
að efnavörubúðir seldu snið af kjóln­
um. Annað nýlegra dæmi eru perlu­
hálsfestar frá hönnuðinum Hlín Reyk­
dal sem notið hafa mikilla vinsælda.
„Það er einhver föndurbúð byrjuð
að selja svona kúlur og er með nám­
skeið í gerð festanna. Þetta er svo flott
hjá Hlín og það er sorglegt að fólk leyfi
henni ekki að hafa þetta í friði.“ Hann
segir skorta á að fólk geri sér grein fyrir
því að það sé ólöglegt að gera eftirlík­
ingar af hönnunarvörum. „Þetta er
verndað og þetta er ólöglegt. Fólk þarf
frekar að reyna að finna upp sitt eigið
og þéna á því bara sjálft. Ekki að stela
hönnun annarra.“ n
Viktoría Hermannsdóttir
blaðamaður skrifar viktoria@dv.is
Um hugverkarétt
Hugverkaréttur er réttur sem tekur til
óáþreifanlegra verðmæta og auðkenna.
Ákvæði laga á sviði hugverkaréttar
(höfundalaga, vörumerkjalaga,
hönnunarlaga og einkaleyfalaga) fela í
sér einkarétt eiganda þessara réttinda á
að nota umrædd hugverk í atvinnuskyni.
Lögin fela í sér að aðrir en eigendur slíkra
réttinda mega ekki nota umrædd réttindi
heimildarlaust í atvinnuskyni. Höfundur,
samkvæmt höfundalögum, hefur einka-
rétt á því að birta sitt verk í þeim tilgangi
að gera það aðgengilegt almenningi,
til dæmis með sölu. Þá hefur uppfinn-
ingamaður í skilningi einkaleyfalaga
einkarétt á að hagnýta uppfinningu sína
í atvinnuskyni. Eigandi að vörumerki
hefur að sama skapi einkarétt til að nota
vörumerki sitt í atvinnuskyni.
Brot gegn hugverkarétti á sér stað
þegar annar en sá sem hefur heimild
til þess lögum samkvæmt, notar á
ólögmætan hátt hin vernduðu hugverk
án samþykkis rétthafa. Algeng brot gegn
hugverkarétti eru til dæmis ólögmætar
eftirgerðir (sjóræningjaútgáfur) og
dreifing á tónlist og kvikmyndum. Þá má
nefna ólögmætar merkingar á fatnaði
og lyfjum með vernduðum vörumerkjum,
þ.e. eftirlíkingar. Af fALsAnir.is
Vantar virðingu
fyrir hugviti
Eyjólfur í Epal segir
að fólk verði að
fara að læra að
bera virðingu fyrir
hugviti annarra.
Húsgögnum fargað
Á dögunum var miklu
magni húsgagna
fargað. Um var að ræða
eftirlíkingar af þekktum
hönnunarvörum sem
fluttar voru til landsins.
Emami Hlín
reykdal
Fangar réðust
á fangaverði
Tveir fangar á Litla­Hrauni,
Matthías Máni Erlingsson og Bald­
ur Kolbeinsson, hafa verið ákærð­
ir fyrir að ráðast á fangaverði inni
á Litla­Hrauni. Málin gegn þeim
verða þingfest í Héraðsdómi
Suðurlands á fimmtudag en þeir
eru báðir ákærðir fyrir brot gegn
valdstjórninni, en Baldur er einnig
ákærður fyrir eignatjón.
Matthías Máni komst í kast­
ljós fjölmiðla þegar hann strauk
af Litla­Hrauni í lok síðasta árs.
Hann er ákærður fyrir að hafa
slegið fangavörð í höfuðið þar sem
hann var við skyldustörf þann 5.
mars síðastliðinn.
Baldur er ákærður fyrir að ráð­
ast á þrjá fangaverði. Einn þeirra
mun hann hafa slegið ítrekað í
höfuðið svo gleraugu hans fóru
af. Rifið í hár annars og klórað nef
hans. Þann þriðja mun hann hafa
slegið í enni og hnakka, svo gler­
augu hans fóru af.
Rændur í
undirgöngum
Ráðist var á 16 ára dreng í undir­
göngum við Hamraborg í Kópa­
vogi um miðjan dag á mánudag.
Árásarmennirnir, sem voru tveir,
veittust að drengnum og höfðu
af honum farsíma og tvö þúsund
krónur í reiðufé. Kona var með
þeim í för en hún mun ekki hafa
tekið þátt í árásinni.
Drengurinn hlaut einhverja
áverka við árásina og fór í fylgd
með föður sínum á slysadeild til
að fá áverkavottorð. Samkvæmt
upplýsingum frá lögreglunni var
hann þó mjög skelkaður eftir at­
vikið.
Lögreglan þekkir til
árásarmannanna en hefur ekki
enn haft hendur í hári þeirra.
Skýrslan um
ESB þegar til
Kostnaður íslenska ríkisins
vegna aðildarviðræðna við ESB
nemur tæplega 900 milljónum
króna. Óvíst er hvaða tilgangi
ný skýrsla um stöðu viðræðna
þjónar þar sem þegar liggur
fyrir ítarleg skýrsla utanríkis­
ráðuneytisins um stöðuna.
Líkt og áður hefur komið fram
hyggst ný ríkisstjórn gera hlé
á viðræðum við ESB og ætlar
sér að semja skýrslu um stöðu
viðræðna og stöðu innan sam­
bandsins sjálfs. Í apríl síðast­
liðnum kom svipuð skýrsla út
um stöðu aðildarviðræðna á
vegum utanríkisráðuneytis, en
þar er farið yfir aðildarferlið til
þessa, hvað er eftir og hver stað­
an er núna. Viðræðum er lokið
í 11 köflum, viðræður stóðu yfir
í 16, áður en gert var hlé á þeim
og samningsafstaða liggur fyrir
í tveimur til viðbótar. Það er að­
eins í 4 köflum sem samnings­
afstaða liggur ekki fyrir, en það
eru taldir erfiðustu kaflar við­
ræðnanna; sjávarútvegur og
landbúnaður. Visir.is greinir frá.