Dagblaðið Vísir - DV - 21.02.2014, Blaðsíða 29

Umræða 29Helgarblað 21.–24. febrúar 2014
A
ð sýna fordóma, merkir
eigin lega, það að mynda
sér skoðun á einhverju
áður en skoðanamyndunin
ætti í raun og veru að eiga sér stað.
Þetta eru svona fyrirfram sann­
indi, einsog það að tveir plús tveir
eru fjórir. Fólk ákveður að fyrirlíta
einhvern, og gefur sér ástæðu sem
í flestum tilvikum á ekki við nein
haldbær rök að styðjast. Við ákveð­
um bara að eitthvað sé skelfilegt og
ef það reynist ekki eins slæmt og við
ætluðum, þá skal það samt vera al­
veg fullkomlega ömurlegt.
Fordómar vegna kynþáttar, kyns,
kynhneigðar, trúar, stéttar, stöðu
eða einfaldlega byggðir á hreinum
duttlungum, eru svo algengir að það
hálfa er helmingi meira en nóg. Og
það er vegna þess að yfirleitt er ver­
ið að dæma fólk vegna einhvers sem
það getur ekki breytt. Það er oftar en
ekki verið að dæma fólk vegna þess
hvernig það er, ekki vegna þess hvað
það gerir eða hvernig það hagar
sér. En í raun og veru væri öllu eðli­
legra – af tveimur vondum kostum
– að fordæma þá sem þekktir eru af
slæmum verkum.
En hvað ætli valdi því að fólk
skuli temja sér fordóma? Er það
kannski ótti við það, að við mun­
um sjálf þurfa verða fórnarlömb for­
dóma?
Fyrsta leit að svari, fær okkur til
að staldra við þá hugsun, að kannski
sé þetta allt á misskilningi byggt; að
fólk setji syndir, dygðir, lesti, litar­
hátt, kyn; innræti og útlit, allt undir
einn og sama hattinn. Að vera fædd­
ur dökkur á hörund eða að finna til
samkynhneigðar; að vera fátækur
eða fæddur með þroskafrávik, er
mönnum fært til tekna, rétt einsog
þeir hafi sjálfir kosið sér hlutskiptið.
En svo eru menn jafnvel settir á stall
ef þeir ná að ávinna sér lesti, einsog
króníska lygi eða óhóflega græðgi,
fals, grimmd og firringu.
Reyndar hefur sýnt sig að um­
burðarlyndi er vænlegra fólki til
framdráttar en fordómarnir. En það
er einhver framandleiki og ótti við
ótta sem fær okkur til að halda að
sundrung hafi einhvers konar yfir­
burði; að í stað þess að skoða fjöl­
breytileikann sem styrk, þykist fólk
sjá í honum veikleika. Það er einsog
okkur sé kennt að óttast okkar
bestu vini.
Og þetta er að gerast í heimi sem
er þannig settur, í allri sinni for­
dómadýrð, að 85 karlar eiga stærri
hluta kökunnar en helmingur
jarðarbúa á í sinni arðrændu sam­
einingu. Fátækasti hluti jarðarbúa
á minna af peningum en 85 millj­
arðamæringar. En þessir ríku karl­
ar þurfa auðvitað ekki að mæta for­
dómum: þeir njóta aðdáunar hinna
sem ekkert eiga. n
Sagt er það að glópagull
gæsku manna sýni,
að jafnan séu fíflin full
af fordómanna víni.
Fullkomið fordómaleysi
Kristján Hreinsson
Skáldið
skrifar
„Reyndar hefur
sýnt sig að
umburðarlyndi er
vænlegra fólki til fram-
dráttar en fordómarnir.
Gamalmenni og súpukjöt
S
varthöfði er með mjög
góða hugmynd: Einkavæð­
um heilbrigðiskerfið.
Í þessu samhengi er
Svarthöfði fyrst og fremst
að hugsa um gamla fólkið, sem er –
þrátt fyrir að hafa lagt sitt af mörk­
um í gamla daga – nú byrði á sam­
félaginu.
Öll hagfræðileg rök hneigjast
til þessa: Einkavæðum þetta bákn.
Ríkið á ekki að sjá um gamla fólk­
ið okkar, því er ekki treystandi fyrir
því. Fáum frekar að borðinu hag­
sýna og skilvirka kaupsýslumenn.
Tillagan sem Svarthöfði hefur í
huga er vel útskýrð í ritinu Dýrabæ,
eftir sósíalistann George Orwell.
Hún er ein af fáum góðum hlutum
sem komið hafa frá sósíalistum –
en Svarthöfða er sama hvaðan gott
kemur.
Fyrir þá sem ekki þekkja þá fjall­
ar ritið um það hvernig efnahagsleg
og félagsleg stefna Vinstri grænna
leiðir óneitanlega af sér að mein­
fýsið kommúnistasvín, sem heitir
eftir frönskum einræðisherra, mun
fremja valdarán, og breytast síðan
í meinfýsinn mann, með alræðið í
hendi sér.
Eini ljósi punkturinn í annars
dimmri sögu af Dýrabæ – hún fjall­
ar um hvernig réttmætum stjórn­
völdum er steypt af stóli – er tillaga
Orwells um að einkavæða heil­
brigðiskerfið. Hesturinn Boxer hef­
ur unnið dyggilega allt sitt líf. Hann
ætlar að verja eldri árunum á grös­
ugum ökrum Dýrabæjar. Það mun
hins vegar reyna á fjárlög Dýra­
bæjar. Hann er nú orðin byrði.
Því fær gölturinn Napóleón
snilldarhugmynd. Hann fær einka­
aðila til þess að sjá um Boxer á
eldri árum sínum. Honum er ekið
á brott frá Dýrabæ í þægilegum
sendiferðabíl. Boxer var ekki leng­
ur vandamál ríkisins og svínin
gátu áhyggjulaus samþykkt fjárlög
ársins.
Stuttu síðar fóru reyndar á kreik
áróðurssögur, þar
sem það var
fullyrt að
hinn
dyggi
Boxer
hafi
endað sem
súpukjöt hjá
slátraranum.
Það var hins vegar ekkert hæft í
þeim.
Þó er rétt að hrossakjötssúpan
sem var á árlegu svínaballi Dýra­
bæjar var merkilega góð. Hún bar
bragð eymdar, sem gefur kjöti
notalegan lakkrískeim. Pínulítið
eins og anís. n
„Hann er nú
orðinn byrði.Svarthöfði
Napóleón litli Var meinfýsið kommúnistasvín.
Sem þó hafði undarlega góðan hagskilning.
Vinsæl
ummæli
við fréttir DV í vikunni
„Þetta heitir
að gera sig að
fífli með STÍL.
Til hamingju Sigmundur
og hafðu sérstakar
þakkir fyrir að koma því
svona skilmerkilega til
þjóðarinnar hvers konar
karakter þú ert. Það er þá
endanlega komið á hreint.“
40
Hilmar Jónsson þakkaði
Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni
forsætisráðherra fyrir viðtal
við Gísla Martein Baldursson í þættinum
Sunnudagsmorgni. Viðtalið vakti mikla
athygli.
„Jájá, reyndu
bara að taka
upp hanskann
fyrir Sigmund Davíð. Gísli
Marteinn tók hann í nefið
og snýtti sér svo og það fór
ekki fram hjá neinum sem
fylgdist með.“
72
Eva Hauksdóttir var ósammála
hagfræðingnum Ólafi Arnarsyni
sem sagði Gísla Martein vera
eins og geltandi smáhund í eftirminnilegu
viðtali við Sigmund Davíð Gunnlaugsson.
„Þeir hafa alltaf
verið opinberir.
Nú eru þeir bara
aðgengilegri fyrir þá sem
nenna ekki að leita.“
24
Steinunn Ólína Þorsteins-
dóttir deildi slóð á ársreikninga
Regnbogabarna. Stefán Karl
hótaði málsókn gegn Hörpu Lúthersdóttur
sem sagði samtökin Regnbogabörn
vera „svikastarfsemi, peningakistu fyrir
uppgjafar leikara“.
„Það er
skömm fyrir
Menntaskólann
á Ísafirði að notast við
mann sem hefur áður gert
sig beran að kvenhatri og
ruddaskap. Atvikið frá 2008
sýnir berlega hverskonar
mann þessi Ingvar Örn
Ákason hefur að geyma.“
58
Jón M. Ívarsson gagnrýndi
þjálfara ræðuliðs MÍ, Ingvar Örn
Ákason, vegna ósæmilegrar
framkomu liðsins í garð kvenkyns Morfís-
keppanda.
1 Súkkulaðifyrirtæki uppspretta auðs Hafnfirðings Úttekt DV um
ríkustu íbúa Hafnarfjarðar.
2 „Finnst þetta yfirborðskennt, kjánalegt og væmið“ Ekki eru allir jafn
ánægðir með hamingjuáskorunina.
3 „Furðulegasta viðtal sem ég hef farið í“ Sigmundur Davíð tjáði sig um
viðtalið umtalaða hjá Gísla Marteini.
4 „Í besta falli hugarburður“ Lögmannsstofa segir ekkert hæft í lýsingum
Kára Stefánssonar.
5 Kári stefnir lögmanninum: „Fyrir mér er þetta ekki spurning um
peninga“ Snýst ekki um peninga, segir
Kári Stefánsson.
6 Timberlake til Íslands Justin Tim-berlake heldur tónleika á Íslandi í sumar.
Mest lesið á DV.is
Myndin Dansað Hrafninn verpur snemma. Hann lætur því talsvert bera á sér þessa dagana í alls kyns loftfimleikum, gjarnan nálægt háhýsum og fjallstoppum ekki síður. MyND SIGTRyGGuR ARI
Ef þau bara vissu
hvað ég er mikill lúði
Rut Hermannsdóttir selur dýrasta kaffið í New york. – DV
Það stóð ekki til að vera með
hana á brjósti svona lengi
Lilja Helgadóttir sem nýlega hætti með dóttur sína, Kolbrúnu Elvi, á brjósti eftir 51 mánuð. – DV
Glórulaus
heimska
Illugi Jökulsson um ummæli utanríkisráðherra um ástandið í Úkraínu og ESB. – Facebook