Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.2014, Qupperneq 12

Vikublað 25.–27. mars 201412 Fréttir
Ungbarnahristingur
er oft umdeildur
n Verjandi taldi málið ósannað n Engin sérfræðivitni héldu öðru fram
U
ngbarnahristingur hefur
verið mikið til umræðu á
undanförnum vikum en á
föstudaginn var lauk aðal-
meðferð fyrir Héraðsdómi
Reykjavíkur þar sem faðir fimm
mánaða telpu, Scott James Carcary,
var ákærður fyrir að hafa orðið vald-
ur að dauða hennar. Banameinið er
talið vera „shaken baby-syndrome“
eða ungbarnahristingur, það er að
telpan hafi verið hrist og slegin svo
harkalega að hún lést af áverkum
sínum.
Svo virðist sem mjög margir sér-
fræðingar telji að kenningar um
„shaken baby-syndrome“ byggi á
góðum grunni.
Þeir telja að það séu skýr merki
um það hvernig slíkir áverkar
myndist, það er að barn sé hrist svo
harkalega að heili þess og höfuð-
kúpa hreyfist mishratt með þeim af-
leiðingum að heilinn slæst til og frá
innan höfuðkúpunnar. Þrír áverkar
þurfa að koma til svo að ungbarna-
hristingur sé greindur, en það eru
bólgur, eða útþensla, á heila, blæð-
ingar í augnbotnum og innanbasts-
blæðingar við heila. Þessu fylgja
oft áverkar svo sem gripför og mar-
blettir á hálsi barnsins, svokallað-
ir „whiplash“-áverkar, sem benda til
þess að höfuðið hafi slengst fram og
til baka. Ljóst er að hristingurinn eða
höggið þarf að vera umtalsvert.
Umdeilt
En ungbarnahristingur er ekki óum-
deildur og á undanförnum árum hef-
ur dómum er varða sakfellingar í slík-
um málum verið snúið við. Það er, þar
sem áður var sakfellt hefur nú verið
sýknað. Dr. Waney Squier taugasjúk-
dómafræðingur hefur verið í hópi
þeirra sem telja að greiningaraðferð-
ir við ungbarnahristing séu vafasam-
ar, en hún var áður sérfræðivitni í
ungbarnahristingsmáli þar sem hún
bar vitni fyrir sækjanda. Hún telur að
frekari rannsóknir sínar, frá 2005, sýni
að líkur séu á að í fjölmörgum slíkum
málum hafi rangur aðili verið sak-
felldur fyrir að valda dauða barns.
Hún hefur undanfarna þrjá ára-
tugi rannsakað dauðsföll barna og
ungbarnahristing og hefur meðal
annars komið að sem rannsakandi
að öðru íslensku ungbarnahristings-
máli sem nú er verið að skoða hvort
eigi að taka upp að nýju eftir sakfell-
ingu. Hennar mat er að nýjar rann-
sóknir geti leitt í ljós að það sem áður
var talið ungbarnahristingur geti ver-
ið eldri blæðingar, vítamínskortur
eða jafnvel undirliggjandi sjúkdómar.
Það sé eitthvað sem verði að afsanna
áður en ákveðið sé að um ungbarna-
hristing sé að ræða.
Segir ósannað
Verjandi Scott, Víðir Scott Petersen,
sagði í munnlegum málflutningi
að ekki væri hægt að færa sönnur
á að barnið, sem var í klukkustund
eitt með föður sínum, hefði feng-
ið áverkana í umsjá hans. Meiri lík-
ur væru á því að barnið hefði verið
beitt slíku ofbeldi þegar það var eitt
í umsjá móður sinnar, sem það var
nokkrum sinnum þennan dag. Bar
hann við að barnið gæti verið ein-
kennalaust í allt að 72 klukkustund-
ir eftir að hafa fengið áverkana, eitt-
hvað sem sérfræðingarnir sem báru
vitni töldu ekki geta hafa gerst.
Þá taldi hann að sjúkdómar
hefðu ekki verið útilokaðir í krufn-
ingu, heldur hefði þvert á móti
verið gengið út frá því að barnið
hefði látist af völdum ungbarna-
hristings. Hann taldi það vera ranga
málsmeðferð, útiloka hefði átt allt
annað en ungbarnahristing áður
en að þeirri niðurstöðu hefði ver-
ið komist. „Það hefði þurft ræki-
legri og ítarlegri skoðun. Það er ekki
sannað með óyggjandi hætti að hún
hafi látist af völdum „shaken baby-
syndrome“ og algjörlega ósann-
að hvenær þessi hristingur átti sér
stað,“ sagði Víðir. Fyrir héraðsdómi
komu þó aðeins þessi tvö sérfræði-
vitni sem bæði héldu öðru fram, en
samkvæmt því sem fram kom í mál-
flutningi Víðis hefur hann lagt fram
fylgiskjöl með mörgum erlendum
rannsóknum er varða ungbarna-
hristing.
Voru afdráttarlaus
Í skýrslutökunum voru bæði heila-
og taugasérfræðingurinn Ingvi H.
Ólafsson og réttarmeinafræðingur-
inn Regina Preuss mjög afdráttar-
laus. Áverkar barnsins hefðu valdið
því að það hefði misst meðvitund
mjög stuttu eftir að þeir hefðu ver-
ið veittir.
Barnið hefði verið hrist og lík-
lega slegið mjög harkalega. Áverkar
sem bentu til þess að barnið hefði
verið slegið voru marblettir við eyr-
un, en á barninu voru einnig grip-
för, sem bentu til þess að því hefði
verið haldið mjög fast. „Hægt er
að færa rök fyrir því að einstakir
áverkar gætu átt sér aðrar skýringar
en áverkarnir í heild eru dæmigerðir
fyrir ungbarnahristing,“ sagði Reg-
ina. Hún sagði einnig: „Hér er um að
ræða svo massífa áverka að það er
ekki neinn möguleiki á því að hann
[sic] geti orðið til af gáleysi í leik
eða við minniháttar pústra eða slys
í dagsins önn.“ Í þessu tilfelli komu
öll þrjú einkenni ungbarnahristings
fram, en einnig marið við hálsinn
og gripáverkar á líkama barnsins.
Heilablæðingin var svo mikil í tilfelli
þessa litla barns að heilinn þandist
út til hægri og niður að mænu sem
olli því að telpan missti meðvitund
að mati réttarmeinafræðingsins.
Saksóknari, Sigríður Friðjóns-
dóttir, sagði það vera alveg skýrt,
áverkar barnsins hefðu komið eftir
hristing. „Það er ekki hægt að hrista
barn af gáleysi og kreista það svo
fast að það fái alla þessa áverka,“
sagði hún við munnlegan málflutn-
ing síðastliðinn föstudag. n
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
„Hér er um að
ræða svo massífa
áverka að það er ekki
neinn möguleiki á því að
hann [sic] geti orðið til af
gáleysi.
Telur málið
ósannað
Víðir ræðir við
umbjóðanda
sinn, Scott James
Carcary, í dómsal.
Mynd SigTryggUr Ari
Ungbarnahristingur
Á undanförnum árum hafa komið
upp mörg ungbarnahristingsmál í
nágrannalöndum okkar en nú telja
sérfræðingar að greiningaratriði
þurfi endurskoðun. Mynd ShUTTerSTock
Söludeildir læra
af svikahrapp
„Það eru fyrirtæki að kaupa miða,
stórar söludeildir, háskólafólk og
hinir og þessir úr hinum ýmsu
geirum,“ sagði athafnamaður-
inn Jón Gunnar Geirdal í samtali
við Vísi á mánudag. Hann er einn
þeirra sem stendur að baki komu
svikahrappsins Jordan Belford til
Íslands. Belford sveik milljarða
króna af fjárfestum sínum á tí-
unda áratug síðustu aldar. Kvik-
myndin Wolf of Wall Street er
lauslega byggð á ævi hans. Hann
mun halda námskeið í upphafi
maímánaðar þar sem hann mun
miðla visku sinni til Íslendinga.
Miðaverð er á bilinu fjörutíu þús-
und til fimmtíu þúsund krónur.
Prestssetrið
myglað
Prestssetrið í Saurbæ er undir-
lagt af myglusvepp. Fréttaveit-
an Skessuhorn greinir frá þessu.
Sóknarprestur í Saurbæ til átján
ára, Kristinn Jens Sigurþórsson,
segir í samtali við fréttaveituna
að rekja megi myglusveppinn
til raka í kjallara hússins. „Það
fannst sprunga í hitaveituröri
rétt utan við húsið og úr henni
hafði lekið ofan í jarðveginn og
undir húsið. Í janúar voru svo
tekin sýni og athugun gerð á því
hvort myglusvepp væri að finna
í húsinu og niðurstaðan var sú
að mikil sýking fannst í kjallar-
anum ásamt smiti á efri hæðum
hússins,“ segir Kristinn Jens.
Póstmenn fá
launahækkun
Póstmannafélag Íslands hefur
samþykkt nýjan kjarasamning við
Íslandspóst. Samningurinn var
samþykktur með 73 prósentum
greiddra atkvæða. Á kjörskrá voru
866 en atkvæði greiddu 398 sem
gerir kosningaþátttöku upp á 46
prósent.
Póstmannafélagið er þar
með fyrsta aðildarfélag BSRB
sem samþykkir nýja kjarasamn-
inga í atkvæðagreiðslu en fyrir
skemmstu höfnuðu bæði Starfs-
mannafélag Reykjavíkurborgar
og SFR-stéttarfélag í almanna-
þjónustu nýjum samningum við
Reykjavíkurborg.
Samningurinn sem PFÍ hefur
nú samþykkt gildir frá 1. febrúar
2014 til 28. febrúar 2015. Í samn-
ingnum er meðal annars kveðið á
um að frá 1. febrúar síðastliðnum
hækka laun og aðrir launaliðir
um 2,8 prósent.