Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1957, Side 52

50*
Búnaðarskýrslur 1954
Kostnaður við húseignir er fram talinn 6 296 þús. kr., en var fram talinn
5 276 þús. kr. 1951. Hækkunin frá 1951 er eðlileg, en báðar tölurnar virðast í lægsta
lagi. Hér er um að ræða brunabótagjöld og önnur gjöld af húseignum, viðhald og
fyrningu. Þess ber þó að geta, að talsverður hluti viðhaldskostnaðar er vinna
landbúnaðarframleiðendanna sjálfra, og er hún ekki talin með í þessum kostnaði.
Hins vegar er hér um að ræða kostnað jafnt við íbúðarhús sem peningshús.
Auk þeirra tekna og gjalda, sem valda mismun þeim, sem tilgreindur er í
3. dálki frá hægri í töflum XIV A og B, eru í tveim síðustu dálkum þeirra „ýmis
gjöld“ og fjárfesting í landbúnaði. Fyrir henni verður gerð grein í 14. kafla inn-
gangsins, þar sem eru skýringar við töflur XXI—XXII. Það eitt skal tekið fiam
hér, að þar sem eigi er unnt að greina sundur í fjárfestingu bænda og annarra
framteljenda til búnaðarskýrslu, eru sömu tölur í fjárfcstingardálkuin taflna XIV
A og B, en því nær öll fjárfestingin er hjá bændum. — „Ymis gjöld“ eru frá-
dráttarliðir 3—11 á skattskýrslu, en það er eignarskattur, tryggingarsjóðsgjald,
iðgjöld ólögbundinna persónutrygginga, sjúkrasamlagsgjöld, stéttarfélagsgjöld o. fl.
Þetta nemur alls 16,2 millj. kr. 1954, en 11,4 millj. kr. 1951. Brögð eru að því,
að þessi gjöld séu ekki fram talin.
13. Jarðabætur 1952—54.
Improvements of estates 1952—54.
í töflum XV—XX á bls. 60—69 eru yfirlit um jarðabætur 1952—54 sam-
kvæmt skýrslum til Búnaðarfélags íslands. Töflur XV—XVII eru um styrkhæfar
jarðabætur aðrar en skurðgröfuskurði, en töflur XVIII—XX um skurðgröfuskurði.
Síðan ófriðnum mikla lauk, 1945, hefur miklu meira verið unnið að jarða-
bótum hér á landi en nokkru sinni fyrr. Fyrstu 2—3 árin eftir ófriðinn vantaði
nýtízku tæki til jarðabóta, en árið 1948 var svo komið, að bændur gátu liafið jarða-
bótastörf af alefli með nýjum tækjum. Það ár voru jarðabætur rúmlega 26% meiri
en þær höfðu mestar orðið áður. Arið eftir, 1949, torvelduðu sérstaklega illvíg vor-
harðindi jarðabótastörfin, en 1950 urðu jarðabætur aftur meiri en nokkru sinni
fyrr og liafa farið vaxandi með hverju ári síðan.
Tala jarðabótafélaga og jarðabótamanna hefur verið mjög lík öll bin
síðustu ár. Síðan 1948, en þá voru orðin umskipti bvað snertir aðstöðu til jarða-
bóta. liefur tala starfandi jarðabótafélaga og jarðabótamanna verið þessi:
Félög Jarðabótamenn
1948 ................................ 220 4 239
1949 ................................ 216 3 533
1950 ................................ 216 4 244
1951 ................................ 217 4 267
1952 ................................ 218 4 327
1953 ................................ 217 4 441
1954 ................................ 216 4 481
Breytingarnar á tölu starfandi jarðabótafélaga stafa af því, að sum árin hafa
ekki verið teknar út neinar jarðabætur í sumum kaupstöðum og kauptúnahreppum.
Tæplega liefur verið lögð eins mikil stund á byggingu safnþróa og áburðar-
liúsa síðustu árin og oft áður. Stafar það af því, að tilbúinn áburður hefur verið
auðfenginn og ódýr í notkun móts við búfjáráburð. Alls hefur verið byggt af safn-
þróm og áburðarhúsum 1948 og síðan, tabð í m3: